Αποκαλυπτικά είναι τα αποτελέσματα της έρευνας των καθηγητών Βύρωνα Κοτζαμάνη (Παν. Θεσσαλίας) και Βασίλη Παππά (Παν. Πατρών) για την απογραφή πληθυσμού 2021. Τα συμπεράσματα της έρευνας παρατίθενται στο τελευταίο ψηφιακό τεύχος της σειράς «FlashNews» με θέμα «Η απογραφή πληθυσμού του 2021, μια πρώτη ανάλυση των προσωρινών αποτελεσμάτων της», ένα ψηφιακό ενημερωτικό δελτίο που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του χρηματοδοτούμενου από το ΕΛΙΔΕΚ (και υλοποιούμενο από τον ΕΛΚΕ του Παν. Θεσσαλίας) Ερευνητικού Προγράμματος «Δημογραφικά Προτάγματα στην Έρευνα και Πρακτική στην Ελλάδα».
«Από την πρώτη ανάλυση των προσωρινών αποτελεσμάτων [της απογραφής του πληθυσμού της Ελλάδας του 2021] διαπιστώνονται σημαντικές διαφοροποιήσεις από τον εθνικό μέσο όρο (μείωση του πληθυσμού κατά 3,5%) σε διοικητικά επίπεδα χαμηλότερα των 13 Περιφερειών. Έτσι, με βάση πάντοτε τα δεδομένα αυτά, 13 μόνον Περιφερειακές Ενότητες αύξησαν τον πληθυσμό τους και 61 είχαν μείωση, με τη μέγιστη αύξηση να καταγράφεται στην ΠΕ Κω (+10,5%), και τη μέγιστη μείωση στην ΠΕ Γρεβενών (-16%). Οφείλουμε όμως ταυτόχρονα να σημειώσουμε ότι τα μικρά ποσοστά μεταβολής (θετικά ή αρνητικά, από -1,5 έως +1,5%) σε 14 Περιφερειακές Ενότητες (μια σχεδόν στις 5) αφήνουν να διαφανεί μια σχετική σταθερότητα του πληθυσμού τους ανάμεσα στο 2001 και το 2021», αναφέρεται μεταξύ, άλλων.
Σε επίπεδο δήμων, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία διαπιστώνεται ότι αύξηση του πληθυσμού καταγράφεται μόνον στο 25% του συνόλου (81/325), ενώ οι αυξομειώσεις είναι πολύ μικρές (από -2% έως +2%), σε έναν σχεδόν στους πέντε δήμους (61/325). Επίσης, οι περισσότεροι από όσους «κέρδισαν» πληθυσμό εντοπίζονται στην Περιφερειακή Ενότητα Δωδεκανήσων και περιμετρικά των δύο μητροπολιτικών κέντρων Αθήνας και Θεσσαλονίκης (δευτερευόντως δε στην Κρήτη και στις Κυκλάδες), ενώ η πλειοψηφία όσων έχουν ποσοστά μείωσης σαφώς αρνητικότερα του μέσου εθνικού όρου (>-5%) συγκεντρώνονται σχεδόν όλοι στον ηπειρωτικό χώρο (η πλειοψηφία τους δε στη Βόρεια Ελλάδα και τη Θεσσαλία).
Η απογραφή του 2021, αναφέρουν οι δύο ερευνητές, που είναι η ογδόη μεταπολεμικά που γίνεται στην Ελλάδα, διεξήχθη σχεδόν 10,5 χρόνια μετά την προηγουμένη και διαφοροποιείται από αυτήν σε τρία βασικά σημεία: α) στην περίοδο διεξαγωγής της (εν μέσω της επιδημιολογικής κρίσης), β) στην πολύ μεγαλύτερη διάρκειά της (μήνες έναντι ημερών), και, γ) στο σύστημα συλλογής των στοιχείων (συμπλήρωση έντυπων ερωτηματολογίων όπως και το 2011 με προσωπική συνέντευξη, «ηλεκτρονική αυτό-απογραφή» μέσω ειδικά σχεδιασμένης διαδικτυακής εφαρμογής, και, επικουρικά, συλλογή πληροφοριών από τρίτους).
Η απογραφή αυτή αναφέρουν επίσης, αναμενόταν να δώσει -όπως έδωσε και αυτή του 2011- έναν μικρότερο μόνιμο πληθυσμό από τον εκτιμώμενο, καθώς και το 2021 υπάρχει ένα σφάλμα (μια μη απογραφή τμήματος του πληθυσμού μας). Όπως και έγινε, διευκρινίζουν, καθώς με βάση τα προσωρινά αποτελέσματα οι απογραφέντες μόνιμοι κάτοικοι της χώρας μας το 2021 ανέρχονται σε 10,432 εκατ. έναντι των εκτιμώμενων 10,620 εκατ. Τα προσωρινά στοιχεία δίδουν έτσι μια μείωση 385 χιλ. ανάμεσα στις δυο απογραφές, μικρότερη της εκτιμώμενης (-485 χιλ.) και ένα έμμεσα εκτιμώμενο αρνητικό μεταναστευτικό ισοζύγιο μόλις 75 χιλ. (έναντι των 175 χιλ. με βάση τις τελευταίες εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ για την ίδια περίοδο). Για να καταλήξουν τονίζοντας πως η δημοσιοποίηση των τελικών αποτελεσμάτων από την ΕΛΣΤΑΤ αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς εκτός του ότι θα ανακοινωθεί ο πληθυσμός όλων των διοικητικών επίπεδων με διαχωρισμό σε ημεδαπούς και αλλοδαπούς, θα ανακοινωθούν τόσο η εκτίμηση του σφάλματος όσο και το πλήθος των απογραφέντων αναλόγως του τρόπου απογραφής τους.
Ο Βύρων Κοτζαμάνης μιλώντας στο Αθηναϊκό -Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων τόνισε: «Η εξαγωγή συμπερασμάτων σε χαμηλότερα του εθνικού επίπεδα με βάση τα προσωρινά αποτελέσματα απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή καθώς το 2021 το σφάλμα κάλυψης στις Περιφέρειες, τις Περιφερειακές Ενότητες (και κυρίως στους δήμους διαφέρει πιθανότατα από το σφάλμα του 2011. Οι υπολογιζόμενες αυξομειώσεις του πληθυσμού ανάμεσα στο 2021 και το 2011 στις προαναφερθείσες διοικητικές ενότητες επηρεάζονται αναπόφευκτα από το γεγονός αυτό (όπως επηρεάζονται σε κάποιους δήμους και από το διαφοροποιημένο στις δυο απογραφές ποσοστό των ατόμων που δήλωσαν δήμο μόνιμης κατοικίας διαφορετικό από αυτόν της μόνιμης διαμονής τους). Έτσι, αν οι καταγραφείσες τάσεις σε επίπεδο μεγάλων Περιφερειών και ΠΕ δεν αφίστανται πιθανότατα σημαντικά της πραγματικότητας, δεν ισχύει κατ’ ανάγκη το ίδιο τόσο για τους μικρότερους Δήμους όσο και για τις μικρότερες ΠΕ».
Ο ίδιος δε σημείωσε ότι «από μια πρώτη ανάλυση των μεταβολών που κάναμε στους δήμους σε συνδυασμό με τα Φυσικά τους ισοζύγια (γεννήσεις – θάνατοι ανάμεσα στις δυο απογραφές) προκύπτουν σημαντικά ερωτηματικά όσον αφορά τις αυξομειώσεις για κάποιους από αυτούς. Ειδικότερα, εκτός του ότι σε αρκετούς η μεταβολή σε απόλυτες τιμές ανάμεσα στις δυο απογραφές ταυτίζεται σχεδόν με τα Φυσικά τους ισοζύγια, έχουμε δήμους που καταγράφουν αύξηση του πληθυσμού τους (μερικές δε φορές ισχυρότατη) με πολύ αρνητικά φυσικά ισοζύγια, δήμους με υψηλότατα θετικά μεν φυσικά ισοζύγια αλλά μείωση του πληθυσμού όπως και δήμους με αρνητικότατα φυσικά ισοζύγια και αναντίστοιχες, σε σχέση με αυτά, μειώσεις».
ethnos.gr
