Γιάννης Στρατάκης
π. Νομάρχης Φλώρινας-τ. Περιφ. Σύμβουλος Συνδ. ΕΛΠΙΔΑ
Χρόνια τώρα ο τόπος αυτός εξασφαλίζει την ενεργειακή επάρκεια της χώρας. Η ανταπόδοση: θέσεις εργασίας, οικονομική ευημερία αλλά και μη αναστρέψιμα περιβαλλοντικά προβλήματα. Και ο πρωταγωνιστής, η ΔΕΗ αε, Κρατική Εταιρεία στα πολλά προηγούμενα χρόνια.
Διαχρονικά παραχωρεί ψίχουλα ή αντίδωρα για να καμθούν οι αντιδράσεις των «γηγενών» και να προωθηθούν δια μέσου αυτής τα Εθνικά Συμφέροντα. Επίπλαστο αποδεικνύεται το ενδιαφέρον για την ευημερία του τόπου, αφού όλα τα οφέλη περιορίζονται στα απαραίτητα για τους κατοίκους της Δυτικής Μακεδονίας, ενώ διασφαλίζονται διαχρονικά τα μέγιστα για τη ΔΕΗ αε.
Δέκα χρόνια πριν, αν εξέφραζε κάποιος τις επιφυλάξεις του για τη χρήση των εδαφών, την αποκατάσταση των εξοφλημένων ορυχείων και τη μή τήρηση των υπεσχεμένων και κυρίως των εγκεκριμένων προς το σκοπό αυτό μελετών, θα χαρακτηριζόταν τουλάχιστον κινδυνολόγος.
Η ΔΕΗ αε που δραστηριοποιείται όλα αυτά τα χρόνια στην περιοχή, με δεσπόζουσα θέση στην ενεργειακή παραγωγή με τη χρήση λιγνίτη, δεσμεύεται διαχρονικά σύμφωνα και με την κείμενη νομοθεσία, στην αποκατάσταση των εδαφών μετά την εξόρυξη του λιγνίτη, σύμφωνα με τις ΜΠΕ (Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) και τις αντίστοιχες ΑΕΠΟ (Αποφάσεις Έκδοσης Περιβαλλοντικών Όρων) σε εφαρμογή σχετικής με τα θέματα αυτά νομοθεσίας.
Εκφραζόταν προφορικά με ευκολία και ποτέ όμως ξεκάθαρα γραπτά, κάθε φορά που μία νέα απαλλοτρίωση ξεκινούσε ή κυρίως προωθούνταν η μετεγκατάσταση κάποιου Οικισμού, η επαναπόδοση των απαλλοτριωμένων εδαφών, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών εξόρυξης, στις τοπικές Κοινωνίες και στην αγροτική παραγωγή.
Και πού φτάσαμε σήμερα 5 χρόνια μετά την ανακοίνωση της βίαιης απολιγνιτοποίησης με τις μεθοδεύσεις της Πολιτικής Ηγεσίας της Χώρας. Ένας συνεχής καλά συντονισμένος εχθρικός σχεδιασμός εναντίον του τοπικού πληθυσμού και της επιβίωσης της Δυτικής Μακεδονίας.
Το Κυβερνητικό σύμπαν όλο αυτό τον καιρό ανατρέπει το ένα μετά το άλλο ό,τι θα απέφερε ανταπόδοση και ομαλό μεταλιγνιτικό μέλλον στη Δυτική Μακεδονία. Συγχρόνως απελευθερώνει τη ΔΕΗ αε, από τις δεσμεύσεις και τις υποχρεώσεις της απέναντι στην περιοχή στην οποία οφείλει την ύπαρξή της, περιοχή που συνέβαλε τα μέγιστα στην ενεργειακή επάρκεια της Χώρας και κατ’ επέκταση της Εθνικής οικονομίας:
-Σεπτέμβριος 2019, 4 μήνες μετά τις εκλογές και ενώ προεκλογικά έταζαν ακριβώς τ’ αντίθετα, ο Πρωθυπουργός από το βήμα του ΟΗΕ ανακοινώνει τη βίαια Απολιγνιτοποίηση. Σκορ 0-1!
-Γίνεται επίσημο καύσιμο βάσης για την ενεργειακή επάρκεια της Χώρας το φυσικό αέριο και εγκαταλείπεται ο λιγνίτης. Σκορ 0-2!
-Η ΔΕΗ απελευθερώνεται από τις υποχρεώσεις αποκατάστασης των εδαφών των ορυχείων, κόστος περίπου 1,5 δις. ευρώ. Σκορ 0-3!
-Με την ψήφιση του Ν 4759/20 καταργείται το άρθρο 15 του Ν 4273/14 (μικρή ΔΕΗ), σύμφωνα με το οποίο οι απαλλοτριώσεις γίνονται πλέον με δαπάνες ΔΕΗ αλλά υπέρ Ελληνικού Δημοσίου, αφού πλέον (η ΔΕΗ) προοριζόταν να μετατραπεί σε πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Σκορ 0-4!
-Προφανώς προκύπτει ζήτημα με τις εκτάσεις που απαλλοτριώθηκαν μετά το Ν4273/14 μέχρι την κατάργησή του για περίπου 14.000 στρέμματα. Ταχτοποιείται και αυτό με το Ν 5069/23 που καταργεί το Ν 4273 από την έναρξη ισχύος του. Αποτέλεσμα οι εκτάσεις των 14 χιλιάδων περίπου στρεμμάτων να μεταφερθούν αδαπάνως στην ιδιοκτησία της ιδιωτικοποιημένης πλέον ΔΕΗ. (Μπορεί άραγε το Δημόσιο να «δωρίζει» σε ιδιώτη χωρίς διαγωνιστικές διαδικασίες περιουσιακά του στοιχεία;) Σκορ 0-5!
-Στις εκτάσεις που έχουν απαλλοτριωθεί ακολουθείται το καθεστώς αναγκαστικής απαλλοτρίωσης του μεταλλευτικού κώδικα με σκοπό το κοινωνικό όφελος. Δηλαδή την εξόρυξη λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρικής. Επομένως αν δεν χρησιμοποιήθηκαν για το σκοπό αυτό, δεν δικαιολογούν το σκοπό της απαλλοτρίωσης, βάζοντας ζήτημα ακυρότητας της απαλλοτρίωσης (αυτό ισχύει π.χ για τις απαλλοτριώσεις της περιοχής Ποντοτοκώμης, Λακκιάς κ.λ.π.).Εύκολα και αυτό επιλύεται από την Πολιτική Ηγεσία. Με το Ν 4872/21 άρθρο 29 παράγραφος 3 τακτοποιείται, αφού οι εκτάσεις που απαλλοτριώθηκαν και δεν χρησιμοποιήθηκαν θεωρούνται πως έχουν εκπληρώσει το σκοπό που αποκτήθηκαν και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε άλλους σκοπούς. Σκορ 0-6!
-Καταργούνται σιωπηρώς όλες οι ΜΠΕ και ΑΕΠΟ που εκδόθηκαν για την εκμετάλλευση των ορυχείων (τα χρόνια που τηρούνταν η νομιμότητα) και δίνεται το δικαίωμα σχεδιασμού από μηδενική βάση με σκοπό τη νομιμοποίηση εγκατάστασης φωτοβολταϊκών πάρκων 21.000 στρεμμάτων και 32.000 στρεμμάτων στα όρια των ορυχείων Αμυνταίου και Εορδαίας-Κοζάνης αντίστοιχα. Με πρωτοφανείς διαδικασίες που είναι ακριβώς αντίστροφες από τις νόμιμα προβλεπόμενες κατά σειρά ενέργειες και διοικητικές πράξεις: α) έγκριση επικαιροποιημένου Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου της Περιφέρειάς μας β)έγκριση Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων, γ) έγκριση-αναθεώρηση ΜΕΠ και έκδοση νέων ΑΕΠΟ. Και ενώ τίποτε δεν έγινε από τα προαναφερόμενα ,το (α) πρώτα, και (β) κατόπιν, ήδη εγκαθίστανται Φ/Β στο ορυχείο Αμυνταίου χωρίς ΜΠΕ και ΑΕΠΟ. Σκορ 0-7!
-Για να γίνει αυτό εύκολο, όπως και όλη η διαχείριση των εκτάσεων, οι εκτελεστικές Χωροτακτικές Αρμοδιότητες μεταφέρονται στις εταιρείες Ιδιωτικού Δικαίου «ΜΕΤΑΒΑΣΗ Α.Ε» και ΔΕΗ αε, αν και καθαρά Κρατική αρμοδιότητα, για να διαχειριστούν έτσι ανεξέλεγκτα τις εκτάσεις αυτές (βάλανε το Λύκο να φυλάξει τα πρόβατα). Σκορ 0-8!
-Και η κορυφαία αυθαιρεσία σε βάρος της περιοχής. Η έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) ΦΕΚ 5342/Β/17-10-22, η οποία ενώ προβλέπει Πανελλαδικά μέγιστο ποσοστό 0,8% για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, εξαιρεί όμως από το όριο τις περιοχές που βρίσκονται σε καθεστώς Απολιγνιτοποίησης (σε εκτάσεις που έχουν χαρακτηριστεί για εξόρυξη λιγνίτη, πριν το Ν 4643/19). Τελικό Σκορ 0-9!
Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με την ανεξέλεγκτη εγκατάσταση ΑΠΕ, με αδειοδοτημένα 13,8 GW στη Δυτική Μακεδονία, από τα 30 GW που είναι Πανελλαδικός Στόχος μέχρι το 2030. Με μηδενικό αντίκρισμα στην αντιμετώπιση της ανεργίας και στην ερήμωση της Περιφέρειάς μας.
Να ποιά συμφέροντα κάνουν κουμάντο στον τόπο, που έσπευσαν με απόλυτη πολιτική κάλυψη να ξεκοκαλίσουν τους πόρους, οι οποίοι με σωστή διαχείριση θα μπορούσαν να διασώσουν την περιοχή από τις συνέπειες της απολιγνιτοποίησης.
Υ.Γ.: Αν συνυπολογίσουμε:
-Μετά από 5 χρόνια(!) από την ανακοίνωση της βίαιης Απολιγνιτοποίησης ανακοινώθηκε επιτέλους το 1ο πρόγραμμα για ανέργους της Δ.Μ., ενώ ήδη η πληθυσμιακή αιμορραγία έπιασε οροφή.
-Ανακοινώθηκε επίσης την περίοδο αυτή, με την ίδια καθυστέρηση, πρόγραμμα ενίσχυσης μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο οποίο μόνο πολύ μικρός αριθμός μπορεί να ενταχθεί εξ αιτίας των κριτηρίων που τέθηκαν.
-Κανένα σοβαρό έργο υποδομής ιδιαίτερα για την βελτίωση της εξωστρέφειας δεν έχει ξεκινήσει! Ακινησία και στους δύο εναπομείναντες αναπτυξιακούς πυλώνες Αγροτικό και Τουριστικό. Ενώ το επόμενο θύμα θα είναι το Πανεπιστήμιο Δυτ. Μακ., μετά την καθιέρωση της Ιδιωτικής Εκπαίδευσης .
-Τα τιμολόγια των τηλεθερμάνσεων, σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις, πρόκειται να διαμορφωθούν σε διπλάσιες και πλέον τιμές και από αγαθό θα μετατραπούν σε μηχανισμό αφαίμαξης των οικογενειακών εισοδημάτων, σε μία περιοχή που δαπανά για τις ανάγκες της θέρμανσης 8πλάσια τουλάχιστον ποσά από τις μεσογειακές περιοχές της Χώρας μας.
-Ήδη προηγήθηκε η απώλεια εισοδήματος από την κατάργηση του ειδικού ενεργειακού τιμολογίου των εργαζομένων ΔΕΗ, που ήταν από τα πρώτα μέτρα και αφορούσε μεγάλο τμήμα του πληθυσμού (τουλάχιστον ισχύει το καθολικό -30%).Την ίδια περίοδο που η μετοχοποίηση της ενέργειας την μετέτρεψε σε ακριβό αγαθό.
ΤΙ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΑΛΛΟ ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΝΑ ΜΑΣ ΣΥΜΒΕΙ;;;
Η πλειοδοσία ανεκπλήρωτων υποσχέσεων το μόνο σίγουρο αποτέλεσμα που παράγει είναι η ερήμωση της Δυτ. Μακεδονίας και η πορεία σε μη αναστρέψιμες καταστροφικές καταστάσεις!
Επίκαιρη σημείωση: Μετά την επανάκαμψη στο μαντρί της ιδεολογικής μήτρας του Περιφερειάρχη κ. Αμανατίδη, την Κυριακή του Ασώτου την γιορτάζουμε φέτος στη Δυτ. Μακεδονία στις 31-3, με καθυστέρηση 28 ημερών (αντί 3-3-24)! Αν αυτό ήταν το πρόβλημα για τα Χάλια μας ως Περιφέρειας , τότε… υπάρχει ελπίδα για τον τόπο μας..! Τις μέρες που ζούμε ο Πολιτικός Αμοραλισμός στη πολιτική είναι πλέον… κανονικότητα! Ακόμη και η ντροπή ντρέπεται!