Ερώτηση της Π. Πέρκα με θέμα: «Το Υπουργείο εξαιρεί την ΤΡΑΙΝΟΣΕ από την εφαρμογή ευρωπαϊκών Κανονισμών, στερώντας από τους επιβάτες τις αποζημιώσεις που δικαιούνται»

Η Βουλευτής Φλώρινας και Αν. Τομεάρχης Περιβάλλοντος & Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Π. Πέρκα, μαζί με ακόμα 39 Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, κατέθεσε ερώτηση και Αίτημα Κατάθεσης Εγγράφων (ΑΚΕ) προς τον Υπουργό Yποδομών & Μεταφορών σχετικά με την εξαίρεση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ από την εφαρμογή ευρωπαϊκών Κανονισμών, με αποτέλεσμα οι επιβάτες να στερούνται ουσιαστικών δικαιωμάτων.

Ειδικότερα, η κα Πέρκα με αφορμή πλήθος διαμαρτυριών από επιβάτες της γραμμής Φλώρινα – Θεσσαλονίκη – Φλώρινα για μεγάλες καθυστερήσεις και ακυρώσεις δρομολογίων, αναδεικνύει το γεγονός ότι στο τέλος του 2019 και για 5 χρόνια, με σχετικό έγγραφο του Υφυπουργού Υποδομών & Μεταφορών, δόθηκε εξαίρεση στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ από τις πολύ σοβαρές υποχρεώσεις του Κανονισμού 1371/2007 για τα δικαιώματα των επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών.

Ως αποτέλεσμα της εν λόγω εξαίρεσης, οι επιβάτες δε δικαιούνται αποζημίωση σε περίπτωση καθυστέρησης ή ακύρωσης δρομολογίου. Κάτι που όμως δεν ισχύει στην περίπτωση της πρόσφατης κακοκαιρίας ‘Ελπίς’, όπου 700 περίπου επιβάτες εγκλωβίστηκαν σε συρμούς της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και οι οποίοι –αν και η εταιρία και το Υπουργείο δεν τους ενημέρωσε, ως όφειλε – με βάση άρθρα του Κανονισμού που αφορούν στην ευθύνη της εταιρίας σε περίπτωση θανάτου επιβατών, τραυματισμού ή και προσβολής της ψυχικής ακεραιότητας, δικαιούνται αποζημίωση και μάλιστα πολλαπλάσια των 1000 ευρώ που ανακοινώθηκαν από τον αρμόδιο Υπουργό.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:

ΕΡΩΤΗΣΗ και Αίτημα Κατάθεσης Εγγράφων (ΑΚΕ)

προς τον Υπουργό Υποδομών & Μεταφορών

ΘΕΜΑ: «Το Υπουργείο εξαιρεί την ΤΡΑΙΝΟΣΕ από την εφαρμογή ευρωπαϊκών Κανονισμών, στερώντας από τους επιβάτες τις αποζημιώσεις που δικαιούνται»

Το τελευταίο διάστημα έχουμε γίνει αποδέκτες πλήθους διαμαρτυριών και παραπόνων από επιβάτες της γραμμής Φλώρινα – Θεσσαλονίκη – Φλώρινα, σχετικά με μεγάλες καθυστερήσεις ή ακόμα και ακυρώσεις δρομολογίων στην εν λόγω γραμμή.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση φοιτητή στη Φλώρινα, όπου κατά το δίμηνο Οκτωβρίου – Νοεμβρίου 2021 ταξίδεψε τρεις φορές στην Αθήνα μετ’ επιστροφής. Από το σύνολο των 6 διαδρομών, υπήρξαν μεγάλες καθυστερήσεις ή ακυρώσεις στις 3, μικρές καθυστερήσεις στις 2, ενώ μόνο ένα δρομολόγιο εκτελέστηκε κανονικά. Ειδικότερα:

• Στις 15.10.2021 ακυρώθηκε το δρομολόγιο Φλώρινα – Πλατύ των 16:10, ενώ έπειτα από αρκετή ώρα, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ δρομολόγησε λεωφορείο για να μεταφέρει τους επιβάτες στο Πλατύ, με αποτέλεσμα 1 ώρα περίπου καθυστέρηση για την άφιξη στην Αθήνα.
• Στις 27.10.2021 υπήρξε καθυστέρηση μίας ώρας στο δρομολόγιο Φλώρινα – Πλατύ των 16:10.
• Στις 15.11.2021 ακυρώθηκε το δρομολόγιο Πλατύ – Φλώρινα, με αποτέλεσμα οι επιβάτες να περιμένουν μιάμιση ώρα στο Πλατύ, ενώ πολύ αργότερα η ΤΡΑΙΝΟΣΕ δρομολόγησε λεωφορείο, οπότε τελικά η άφιξη στη Φλώρινα έγινε με 2.5 ώρες καθυστέρηση.

Με βάση τις καταγγελίες, οι επιβάτες ήταν αναγκασμένοι να περιμένουν επί ώρες στο κρύο, χωρίς την παραμικρή συνδρομή από τους υπεύθυνους της σιδηροδρομικής επιχείρησης και χωρίς καμιά ενημέρωση για την ώρα άφιξης των συρμών.

Κι όλα αυτά σε μια γραμμή που είναι κρίσιμη για τις καθημερινές μετακινήσεις πολλών επιβατών, οι οποίοι δε διαθέτουν ίδιο μεταφορικό μέσο, οπότε χρησιμοποιούν το σιδηρόδρομο για να μετακινηθούν στη δουλειά τους ή για την πρόσβασή τους στο Πανεπιστήμιο, αφού στη Φλώρινα λειτουργούν τέσσερις πανεπιστημιακές σχολές, όπως επίσης κι ένα στρατόπεδο. Συνεπώς, οι διαρκείς και επαναλαμβανόμενες καθυστερήσεις, δημιουργούν καθημερινά προβλήματα στον προγραμματισμό τους.

Η απάντηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στη γραπτή διαμαρτυρία του προαναφερθέντος φοιτητή ανέφερε ότι η εταιρία «είναι ενήμερη σχετικά με τις καθυστερήσεις/καταργήσεις δρομολογίων στο τμήμα Θεσσαλονίκη-Φλώρινα-Θεσσαλονίκη και καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια, εντός του πλαισίου των τρεχουσών επιχειρησιακών δυνατοτήτων της, σε συνδυασμό με τις δυνατότητες της σιδηροδρομικής υποδομής, προς την ελαχιστοποίηση των καθυστερήσεων και τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών», ενώ απέδωσε τις συνεχείς καθυστερήσεις/ακυρώσεις δρομολογίων σε «αστάθμητους παράγοντες (ατυχή συμβάντα, κυκλοφοριακοί λόγοι, διακοπές ρεύματος, βλάβες στο τροχαίου υλικού κ.α.)».

Σε ό,τι αφορά μάλιστα τη μη παροχή συνδρομής και ενημέρωσης στο επιβατικό κοινό που περιμένει στις αποβάθρες των σταθμών, χωρίς να γνωρίζει πότε θα φτάσει ο επόμενος συρμός, αναγνώρισε μεν τη σύγχυση και την ταλαιπωρία των επιβατών, το επιχείρημα όμως της εταιρίας ήταν ότι σε έκτακτα συμβάντα, τα οποία βρίσκονται σε εξέλιξη, δεν είναι πάντα εφικτό να εκτιμηθεί με ακρίβεια η καθυστέρηση, έτσι ώστε να κοινοποιηθεί έγκαιρα και έγκυρα στους επιβάτες.

Και φυσικά, η μόνη αποζημίωση που δίνει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ – και μόνο στην περίπτωση που η καθυστέρηση υπερβαίνει τα 90 λεπτά – είναι έκπτωση σε επόμενο ταξίδι, ίση με το αντίτιμο του εισιτηρίου και μάλιστα αυτό δεν προβλέπεται για τη γραμμή  Φλώρινα – Θεσσαλονίκη – Φλώρινα. Κι αυτά συμβαίνουν τη στιγμή που οι παρεχόμενες σιδηροδρομικές υπηρεσίες είναι κάθε άλλο παρά ποιοτικές κι ενώ η εταιρία επιδοτείται με 50 εκ. ευρώ ετησίως για τις άγονες γραμμές – μάλιστα έχει υπογράψει σχετικό μνημόνιο με το Υπουργείο για την επέκταση της σύμβασης για ακόμα 15 χρόνια.

Η μη αναφορά της σιδηροδρομικής εταιρίας στους ευρωπαϊκούς Κανονισμούς 1371/2007 και 2021/782 για τα δικαιώματα των επιβατών σιδηροδρόμου δεν είναι καθόλου τυχαία. Κι αυτό διότι με έγγραφο του Υφυπουργού Υποδομών & Μεταφορών της 27^ης Δεκεμβρίου 2019 προς την ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε., εγκρίνονται εξαιρέσεις έως και το Δεκέμβριο του 2024 από τις πολύ σοβαρές υποχρεώσεις που θεσπίζει η ευρωπαϊκή νομοθεσία και δη ο Κανονισμός 1371/2007 για τα δικαιώματα των επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών.

Ειδικότερα, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ εξαιρείται, μεταξύ άλλων, από την ευθύνη για καθυστερήσεις, απώλειες ανταπόκρισης και ακυρώσεις (Άρθρο 15), από την υποχρέωση επιστροφής χρημάτων και επαναδρομολόγησης (Άρθρο 16) και την υποχρέωση αποζημίωσης κομίστρου (Άρθρο 17). Σε συνέχεια των προηγουμένων, η εταιρία δεν έχει την υποχρέωση παροχής γευμάτων ή και καταλύματος, σε περίπτωση πολύωρων καθυστερήσεων.

Με απόφαση του Υπουργού λοιπόν, οι επιβάτες στερούνται ουσιαστικά από το σύνολο των δικαιωμάτων τους και από την όποια «ελπίδα» να βρουν το δίκιο τους και να αποζημιωθούν, γεγονός που όμως δεν ισχύει για την πρόσφατη ομώνυμη κακοκαιρία που είχε ως αποτέλεσμα την ταλαιπωρία των περίπου 700 επιβατών. Συγκεκριμένα, για τα Άρθρα 26-30 του Κανονισμού που αφορούν σε ευθύνη της εταιρίας στην περίπτωση θανάτου ή τραυματισμού επιβατών, ακόμα και σε περίπτωση προσβολής της ψυχικής ακεραιότητας του επιβάτη, δεν υπάρχει εξαίρεση. Είναι λοιπόν απορίας άξιο, γιατί ο αρμόδιος Υπουργός έσπευσε να ανακοινώσει αποζημίωση 1000 ευρώ για κάθε επιβάτη. Δε γνωρίζει άραγε ότι με βάση τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς η ΤΡΑΙΝΟΣΕ είναι υπεύθυνη και προβλέπεται πολλαπλάσια αποζημίωση;

Σημειώνεται ότι η εξαίρεση σε κάποια άρθρα του Κανονισμού είναι η 3^η που χορηγείται στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ, με τις δύο προηγούμενες να έχουν δοθεί το 2009 και το 2014 αντίστοιχα και πάλι για 5 χρόνια. Δεν είναι δυνατόν όμως εν έτει 2022 να ζητάμε ακόμα εξαιρέσεις. Φυσικά, είναι γεγονός ότι το δικαίωμα αυτό παρέχεται από τον ίδιο τον Κανονισμό στα κράτη μέλη και εκτός από την Ελλάδα, έχουν κάνει κι άλλες χώρες χρήση του εν λόγω δικαιώματος. Οι ιταλικοί σιδηρόδρομοι όμως τον εφαρμόζουν στο ακέραιο στην Ιταλία και μόνο για την περίπτωση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ κάνουν χρήση του δικαιώματος της εξαίρεσης.

Σε ό,τι αφορά τη διαδικασία εξαίρεσης, το Άρθρο 2 του Κανονισμού 1371/2007 αναφέρει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να ενημερώσουν την Επιτροπή, εκθέτοντας τους λόγους που ζητούνται οι εξαιρέσεις (κάτι που αναφέρεται και στον Κανονισμό 2021/782).

Με βάση τα ανωτέρω, ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1. Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί το Υπουργείο για να διασφαλίσει την απρόσκοπτη λειτουργία της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκη – Φλώρινα – Θεσσαλονίκη, η οποία είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για τις καθημερινές μετακινήσεις των κατοίκων της Φλώρινας και των γύρω περιοχών;
2. Γιατί δόθηκε εξαίρεση στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ για 3^η φορά από τον ευρωπαϊκό Κανονισμό 1371/2007 για τα δικαιώματα των επιβατών σιδηροδρομικών γραμμών; Ποιοι είναι οι σοβαροί λόγοι για την τρίτη στη σειρά 5ετία εξαιρέσεων, οι οποίες στερούν από τους επιβάτες το δικαίωμα αποζημίωσης για την καθημερινή ταλαιπωρία που υφίστανται στη γραμμή Φλώρινα-Θεσσαλονίκη-Φλώρινα;
3. Για ποιο λόγο η εταιρία και το αρμόδιο Υπουργείο όρισε αποζημίωση 1000 ευρώ για κάθε εγκλωβισμένο επιβάτη του τρένου από την πρόσφατη χιονόπτωση, μεταξύ των οποίων υπήρχαν και τραυματίες και δεν τους ενημέρωσαν ως όφειλαν για τα δικαιώματά τους με βάση τον Κανονισμό 1371/2007;
4. Έχει ακολουθηθεί η νόμιμη διαδικασία για την εξαίρεση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ από τον Κανονισμό 1371/2007, η οποία προβλέπει ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από το Υπουργείο για τους λόγους που ζητείται η εξαίρεση, πριν σταλεί η επιστολή στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ;
5. Σε ποιες ενέργειες σκοπεύει να προβεί το Υπουργείο για να είναι πλέον εφαρμόσιμοι οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί για τα δικαιώματα των μεταφορών στις σιδηροδρομικές μεταφορές;

Ζητείται επίσης το έγγραφο του Υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών, με το οποίο ενημερώνει την ΕΕ για τους λόγους που ζητείται η εξαίρεση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ από τον Κανονισμό 1371/2007 και η αντίστοιχη απάντηση της ΕΕ.

Οι ερωτώντες Βουλευτές

Πέρκα Θεοπίστη (Πέτη)

Αβραμάκης Ελευθέριος

Αθανασίου Αθανάσιος (Νάσος)

Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)

Αυλωνίτης Αλέξανδρος – Χρήστος

Βαγενά Άννα

Βαρδάκης Σωκράτης

Βέττα Καλλιόπη

Γιαννούλης Χρήστος

Γκαρά Αναστασία (Νατάσα)

Δρίτσας Θεόδωρος

Ηγουμενίδης Νικόλαος

Καλαματιανός Διονύσιος

Κασιμάτη Ειρήνη (Νίνα)

Κατρούγκαλος Γεώργιος

Καφαντάρη  Χαρούλα (Χαρά)

Μάλαμα Κυριακή

Μάρκου Κωνσταντίνος

Μπαλάφας Ιωάννης

Μπάρκας Κωνσταντίνος

Μωραϊτης Αθανάσιος (Θάνος)

Νοτοπούλου Αικατερίνη

Ξενογιαννακοπούλου Μαρία – Ελίζα (Μαριλίζα)

Παπαδόπουλος Αθανάσιος (Σάκης)

Παπανάτσιου Αικατερίνη

Παππάς Νικόλαος

Πούλου Παναγιού (Γιώτα)

Ραγκούσης Ιωάννης

Σαρακιώτης Ιωάννης

Σκουρολιάκος Παναγιώτης (Πάνος)

Σκούφα Ελισσάβετ (Μπέττυ)

Τζούφη Μερόπη

Τόλκας Άγγελος

Τριανταφυλλίδης Αλέξανδρος

Φάμελλος Σωκράτης

Φίλης Νικόλαος

Χαρίτου Δημήτριος (Τάκης)

Χατζηγιαννάκης Μιλτιάδης

Χρηστίδου Ραλλία

Ψυχογιός Γεώργιος