Η Κοζανίτικη Αποκριά δεν είναι απλώς ένα τοπικό γεγονός. Είναι μια παράδοση που κουβαλάει αιώνες ιστορίας, ένα πολιτιστικό αποτύπωμα που δεν υπάρχει πουθενά αλλού. Ή, τουλάχιστον, θα έπρεπε να είναι. Στην πραγματικότητα, παραμένει ένα ημιτελές, ασυντόνιστο χάος, που κάθε χρόνο στηρίζεται στην αγάπη και το μεράκι των πολιτών, ενώ όσοι έχουν την ευθύνη απλώς παριστάνουν ότι οργανώνουν κάτι σπουδαίο.
Ποια ταυτότητα ; Ποια προβολή; Ποιος σχεδιασμός;
Δεν υπάρχει καμία οργανωμένη στρατηγική ταυτότητας. Η Κοζανίτικη Αποκριά έχει όλα τα στοιχεία για να ξεχωρίσει—τα έθιμα, τους Φανούς, το ιδιαίτερο αποκριάτικο χιούμορ (κασμέρι)—αλλά κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να τα συνδέσει σε μια ενιαία, αναγνωρίσιμη ταυτότητα. Όλες οι μεγάλες εκδηλώσεις στον κόσμο έχουν ένα brand που τις κάνει να ξεχωρίζουν. Στην Κοζάνη, δεν υπάρχει ούτε καν μία επαγγελματική προσέγγιση για το πώς θα προωθηθεί η Αποκριά πέρα από τα όρια της πόλης.
Δεν υπάρχει σοβαρή ιστοσελίδα. Δεν υπάρχει οργανωμένη παρουσία στα social media. Δεν υπάρχει καν ένα επίσημο κανάλι επικοινωνίας. Η πληροφόρηση είναι αποσπασματική και βασίζεται στο «άκουσα ότι…» ή στο «το έγραψε κάποιος στο Facebook». Σαν να βρισκόμαστε ακόμα στη δεκαετία του ’90, όπου η ενημέρωση γινόταν από στόμα σε στόμα.
Αλλά, ξέρεις τι; Δεν πειράζει! Γιατί έχουμε τις ωραίες φωτογραφίες. Τα όμορφα φουλάρια. Το στήσιμο από αρκετές μέρες πριν . Και ύστερα, όλοι συγχαίρουν αλλήλους, ανεβάζουν τις ίδιες 10-15 εικόνες και θεωρούν ότι η δουλειά έγινε.
Η συμμετοχή είναι για λίγους – και τους ίδιους
Η οργάνωση είναι τόσο κλειστή και τόσο παρωχημένη, που όποιος θέλει να συμμετέχει ή να συνεισφέρει, πρέπει να περάσει από έναν λαβύρινθο γνωριμιών, σχέσεων και «εγκρίσεων». Καμία διαφάνεια, κανένα άνοιγμα προς τους πολίτες, καμία πραγματική θέληση να γίνει η Αποκριά υπόθεση όλης της πόλης. Για ποιον λόγο δεν υπάρχει μια πλατφόρμα όπου οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή και να αναλάβουν δράση; Γιατί το μόνο που βλέπουμε είναι η ίδια κλειστή νοοτροπία;
Και μουσείο; Ούτε γι’ αστείο! ( πρόταση μου το 2018)
Ας είμαστε ειλικρινείς: μια εκδήλωση με τέτοιο πολιτιστικό βάρος θα έπρεπε να έχει έναν φυσικό χώρο που να διαφυλάσσει την ιστορία της. Όχι απλά ένα αρχείο με παλιά κοστούμια και αφίσες, αλλά έναν χώρο όπου οι νέες γενιές θα μπορούσαν να μάθουν για τη σημασία των Φανών, για το πώς διαμορφώθηκε αυτός ο θεσμός και γιατί είναι σημαντικός για την ταυτότητα της πόλης.
Αντί γι’ αυτό, έχουμε μια ετήσια εκδήλωση που εξαρτάται από τον καιρό και τις διαθέσεις των τοπικών αρχών. Αν βρέξει, αν κάτι πάει στραβά, αν χαθεί η όρεξη, απλώς περιμένουμε την επόμενη χρονιά. Καμία επένδυση στη διάρκεια, καμία σκέψη για το πώς η Αποκριά μπορεί να έχει ρόλο και πέρα από τις 10 μέρες που κρατάει.
Το πρόβλημα δεν είναι η Αποκριά. Είναι αυτοί που την κρατάνε πίσω.
Κάποιοι θα πουν ότι όλα αυτά είναι «υπερβολικά». Ότι «πάντα έτσι γινόταν» και «δεν χρειάζεται να τα αλλάξουμε όλα». Αυτή ακριβώς η νοοτροπία είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα. Η στασιμότητα, η έλλειψη φαντασίας, η άρνηση να δούμε την Κοζανίτικη Αποκριά όπως της αξίζει: ως έναν θεσμό που μπορεί να γίνει σημείο αναφοράς, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς.
Η Πρωτοβουλία Νέων Κοζάνης είχε δείξει ότι μια διαφορετική προσέγγιση είναι εφικτή. Όταν δόθηκε χώρος σε ανθρώπους με ιδέες, με όρεξη, με μεθοδολογία, είδαμε μια άλλη εικόνα. Μια πιο εξωστρεφή, πιο επαγγελματική, πιο δυναμική Αποκριά. Αλλά φυσικά, όταν η αλλαγή αρχίζει να γίνεται επικίνδυνη για όσους έχουν βολευτεί στον ρόλο τους, τότε η λύση είναι να την αγνοήσουμε ή να την υπονομεύσουμε.
Και ύστερα, μένουμε εμείς. Οι «γκρινιάρηδες», οι «περίεργοι». Αυτοί που πάντα κάτι βρίσκουν να πουν. Αυτοί που δεν λένε «μπράβο» μόνο και μόνο επειδή κάτι έγινε. Αυτοί που θέλουν να βλέπουν την πόλη τους να εξελίσσεται και δεν ικανοποιούνται με το «καλά είμαστε κι έτσι».
Οι προτάσεις υπάρχουν. Το θέμα είναι ποιος θα τολμήσει.
• Επαγγελματική ταυτότητα (brand): Η Κοζανίτικη Αποκριά χρειάζεται ένα ισχυρό brand, μια ταυτότητα που να την ξεχωρίζει από κάθε άλλη αποκριάτικη εκδήλωση στη χώρα.
• Ψηφιακή παρουσία: Ιστοσελίδα, social media, online αρχεία, σύγχρονα εργαλεία επικοινωνίας και ενημέρωσης. Όχι ημιτελείς προσπάθειες, αλλά μια οργανωμένη ψηφιακή στρατηγική.
• Ανοιχτή συμμετοχή: Δημιουργία πλατφόρμας όπου ομάδες, σύλλογοι και πολίτες θα μπορούν να δηλώνουν συμμετοχή, να προτείνουν ιδέες και να συνεισφέρουν ενεργά.
• Μουσείο – Πολιτιστικό Κέντρο: Ένας χώρος αφιερωμένος στην Αποκριά, όχι ως τουριστική ατραξιόν, αλλά ως εργαλείο εκπαίδευσης και πολιτιστικής διαφύλαξης.
• Μακροπρόθεσμος σχεδιασμός: Όχι να θυμόμαστε την Αποκριά δύο μήνες πριν ξεκινήσει, αλλά να υπάρχει ένα πενταετές πλάνο ανάπτυξης με μετρήσιμους στόχους.
Το ερώτημα, λοιπόν, είναι ποιος θα τολμήσει να κάνει αυτήν την τομή. Θα συνεχίσουμε να βλέπουμε την Κοζανίτικη Αποκριά να σέρνεται μέσα στη μετριότητα, ή θα πάρουμε επιτέλους την απόφαση να τη μετατρέψουμε σε αυτό που πραγματικά αξίζει να είναι; Η απάντηση βρίσκεται στα χέρια αυτών που αποφασίζουν – αλλά και στη φωνή αυτών που δεν θα δεχτούν να βλέπουν αυτόν τον θεσμό να μαραζώνει άλλο.
Ποιος από αυτούς μπορεί να προσφέρει ρε Στέλιο?
Επαγγελματίες φθηνοί πολιτικάντηδες