Η εμφάνιση του sars-cov 2 στην ζωή μας, εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, δοκίμασε όχι μόνο τις αντοχές των υγειονομικών συστημάτων αλλά και των κοινωνικών και κοινοτικών συστημάτων και επέδρασε καθοριστικά στις οικογενειακές, επαγγελματικές και προσωπικές μας σχέσεις και ισορροπίες.
Δημιούργησε ένα πλέγμα φόβου, αμφιβολιών, αντιδράσεων και αποστάσεων το οποίο με τη σειρά του προκάλεσε πολλές θεωρίες σχετικά με την προέλευσή του και την αντιμετώπισή του.
Η λύτρωση όμως ήρθε μεσα απο την επιστήμη και την τεχνολογική πρόοδο αυτής σε συνδυασμό με την εφαρμογή μιας σειράς ατομικών μέτρων πρόληψης.
Η ψυχολογική κόπωση που επέφερε – πέραν της σωματικής σε συγκεκριμένες κατηγορίες επαγγελμάτων – σε ανθρώπινο και κοινωνικό επίπεδο, η προβολή αντίθετων φωνών, οι μεταλλάξεις του ιού καθώς και η σταδιακή πρόκριση των αναγκών της οικονομίας και της κοινωνικής ζωής έναντι της αυστηρής τήρησης των κανόνων της δημόσιας υγείας) οδήγησε εκ νέου σε μια εκρηκτική αύξηση των κρουσμάτων.
Η εν λόγω αντιμετώπιση Η υπεύθυνη προσωπική και συλλογική στάση πέραν της προαγωγής του εμβολιασμού στην κοινότητα καθώς και στοχευμένες στρατηγικές δημόσιας υγείας σε επίπεδο κοινότητας είναι επιτακτικές και αναγκαίες
Η δυνατότητα που δίδεται στο άτομο να ελέγχει ο ίδιος την υγεία του δια μέσω της αγωγής και της προαγωγής υγείας σύμφωνα με την διακήρυξη της Οττάβα του 1986 είναι πιο επίκαιρη και ποιο εφαρμόσιμη από ποτέ.
Σε επίπεδο κοινότητας, θα πρέπει να εφαρμοστούν προγράμματα προαγωγής υγείας που θα εστιάζουν, σύμφωνα με τις ανάγκες του πληθυσμού, στην σημαντικότητα της προαγωγής υγείας του εμβολιασμού καθώς και στην παροχή ολοκληρωμένων επιστημονικών απόψεων, οι οποίες θα άρουν τις όποιες επιφυλάξεις και θα διαμορφώσουν ισχυρή και τεκμηριωμένη αντίληψη για το θέμα. Είναι εντελώς απαραίτητο, οι αρμόδιες δομές να οδηγηθούν στις λήψεις αποφάσεων και την εφαρμογή των ως άνω προγραμμάτων με απώτερο σκοπό την εμπέδωση της εμπιστοσύνης στην επιστήμη, την ψύχραιμη αντιμετώπιση των υγειονομικών κρίσεων που πλήττουν το «παγκόσμιο χωριό» μας και την υιοθέτηση μιας πιο υπεύθυνης στάσης και συμπεριφοράς των πολιτών.
Πρακτικά, η συμπεριφορά, η ευσυνειδησία και η αίσθηση καθήκοντος προς τον εαυτό μας και τους συνανθρώπους μας είναι αυτή που καθορίζει τον περιορισμό της διασποράς της νόσου και όχι τόσο η γνώση. Στην καθημερινότητα μας θα πρέπει να γίνει «κουλτούρα» η τήρηση των αποστάσεων, η χρήση της μάσκας, η αποφυγή του συνωστισμού, η χρήση χαρτομάντηλου για να κρατάμε την χειρολαβή των ΜΜΜ, οι ατομικές καθημερινές συνήθειες υγιεινής και η εφαρμογή τους απαρέγκλιτα σε όλους τους χώρους.
Είναι λοιπόν αναγκαίος ο σχεδιασμός και η εφαρμογή σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο προγραμμάτων που στοχεύουν στην εξάπλωση αυτής της «κουλτούρας» και τη σταδιακή υιοθέτησή της ως τρόπου ζωής της κοινότητας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η υιοθέτηση απλών και αυτονόητων σήμερα συνηθειών υγιεινής όπως το πλύσιμο των χεριών, οδήγησε στον περιορισμό και αντιμετώπιση σοβαρών μεταδοτικών ασθενειών.
Το Υπουργείο Υγείας θα πρέπει να εντάξει στις ήδη οργανωμένες δράσεις του προγράμματα προαγωγής υγείας με στοχο την τροποποίηση της συμπεριφοράς της κοινότητας καθώς ο υπερπληθυσμός και η διάδραση των κατοίκων του πλανήτη καθιστούν πιθανές μελλοντικές παγκόσμιες πανδημίες και υγειονομικές κρίσεις. Η τωρινή πανδημία θα πρέπει με τη λήξη της να μας κάνει σοφότερους και πιο υπεύθυνους ως προς την υιοθέτηση συμπεριφορών και συνηθειών για την προστασία της υγείας ημών και των συνανθρώπων μας.
Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Επισκεπτών Υγείας και οι Επαγγελματίες Υγείας μέλη του, έχουν πολλάκις απευθυνθεί προς την ηγεσία του ΥΥ, επιστημονικούς φορείς, εταιρείες και συλλόγους ασθενών, προκειμένου να συνεπικουρήσουν και εργαστούν προς την κατεύθυνση αυτή π.χ. ΠΣΕΥ/ΝΠΔΔ ,ΕΑΕ, Ιατρικός σύλλογος
Οι Περιφέρειες μέσω των Διευθύνσεων Υγείας και των προγραμμάτων πρόληψης που εφαρμόζουν, να ενσωματώσουν τις κατευθύνσεις προς την ενημέρωση, την αλλαγή στάσης και την υιοθέτηση υγιεινών συμπεριφορών ακόμη και όταν ο πολίτης λαμβάνει άλλες υπηρεσίες υγείας. π.χ κατά την προσέλευση για rapid test, να παρέχεται ατομική ενημέρωση για τα θέματα αυτά.
Οι Δήμοι μέσω των δικτύων που διαθέτουν (κοινωνικά ιατρεία, ΒΣΣ, εθελοντικά δίκτυα ) να εργαστούν προς την κατεύθυνση αυτή για την διάχυση της πληροφορίας στην κοινότητα.
Όλες οι πολιτικές υγείας πρέπει να επικεντρωθούν στο μείζον θέμα της αλλαγής συμπεριφοράς της κοινότητας έναντι της Covid-19, μέσω της προαγωγής και αγωγής υγείας ενός καλά οργανωμένου συστήματος ΠΦΥ και Διευθύνσεων Δημόσιας Υγείας, εστιασμένο στον άνθρωπο και τις ανάγκες του, τόσο ως μεμονωμένο άτομο όσο και ως μέλος ενός ευρύτερου συνόλου. Εξυπακούεται ότι η προσπάθεια αυτή θα πρέπει να επεκταθεί και σε πολλούς ακόμη τομείς που άπτονται της δημόσιας υγείας και στους οποίους βασικό ρόλο παίζει η υπεύθυνη στάση του μέλους της κοινότητας και η διαμόρφωση μιας «κουλτούρας» προστασίας του ατόμου και των συνανθρώπων του (π.χ. προφύλαξη από ΣΜΝ και υιοθέτηση πρακτικών προστασίας και ελέγχου)
Η αξιοποίηση των Επισκεπτών Υγείας (ως συντονιστών) αλλά και όλων των επαγγελματιών υγείας σε αυτές τις Δομές θα πρέπει να ενεργοποιηθεί άμεσα.
Η μετά covid εποχή, οι προκλήσεις που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε, η επαναφορά στην κανονικότητα, η αντιμετώπιση νέων παρόμοιων καταστάσεων, οι συνεχώς μεταβαλλόμενες περιβαλλοντικές συνθήκες, είναι αυτά για τα οποία θα πρέπει να εργαστούμε ομαδικά και συντεταγμένα θέτοντας τις βάσεις και προετοιμάζοντας τα συστήματα και τους ανθρώπους μας διότι «Κάλλιον του Θεραπεύειν το προλαμβάνειν».
Δρ. Μαρία Σακουφάκη
Επισκέπτρια Προαγωγής Δημόσιας Υγείας
Πρόεδρος Δ.Σ ΠΣΕΥ
Δέσποινα Τοπάλη
Επισκέπτρια Υγείας
Msc Συντονίστρια του Δικτύου Αγωγής Υγείας 3ης ΥΠΕ
Γενικός Γραμματέας Δ.Σ. ΠΣΕΥ
