Η Υποδιεύθυνση Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης, ενημερώνει τους επαγγελματίες χοιροτρόφους, τους εκτροφείς οικόσιτων χοίρων, τους κυνηγούς αγριόχοιρων και το καταναλωτικό κοινό της Π.Ε. Κοζάνης ότι από τον Απρίλιο 2023 έως και σήμερα έχουν επιβεβαιωθεί στη χώρα τέσσερις νέες εστίες Αφρικανικής Πανώλους των χοίρων. Ειδικότερα, οι τρεις εστίες εντοπίστηκαν στην Π.Ε Σερρών και αφορούν σε κατοικίδιους χοίρους συστηματικών εκμεταλλεύσεων καθώς και σε κατοικίδιους χοίρους αγελαίων εκτροφών και η τέταρτη, η πλέον πρόσφατη εστία, επιβεβαιώθηκε στις 22/06/2023 στην Π.Ε Θεσσαλονίκης, και αφορά σε κατοικίδιους χοίρους αγελαίας εκτροφής.
Λόγω εμφάνισης της νόσου στην χώρα σε κατοικίδιους χοίρους, της διασποράς της νόσου και των νέων επιδημιολογικών δεδομένων όπως αυτά διαμορφώνονται, η Κτηνιατρική Υπηρεσία καλεί όλους τους εμπλεκόμενους φορείς σε διαρκή επαγρύπνηση και επισημαίνει τα ακόλουθα:
Η Αφρικανική Πανώλη είναι ιογενής ασθένεια που προσβάλλει αποκλειστικά τους χοίρους, με κύρια συμπτώματα υψηλό πυρετό, αιμορραγίες στο δέρμα, τους βλεννογόνους και τα εσωτερικά όργανα, υψηλή μεταδοτικότητα και θνησιμότητα που αγγίζει το 100%, οπότε είναι φανερό πως αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για την συστηματική χοιροτροφία και την Αγροτική Οικονομία συνολικά, ενώ σύμφωνα με την Εθνική και Κοινοτική Νομοθεσία, αποτελεί νόσημα υποχρεωτικής δήλωσης το οποίο ωστόσο ΔΕΝ μεταδίδεται στον άνθρωπο.
Μεταδίδεται με πολλούς τρόπους όπως στενή επαφή των ασθενών με υγιή ζώα, μέσω των εκκρίσεων μολυσμένων ζώων, με μηχανικούς μεταφορείς όπως τσιμπούρια, με την κατανάλωση μολυσμένων ζωοτροφών και ζωικών υποπροϊόντων και με μηχανικά μέσα μολυσμένα από τον ιό (εξοπλισμός, ρουχισμός, οχήματα). Σημαντικό ρόλο στην μετάδοση της νόσου αποτελούν οι πληθυσμοί αγριόχοιρων, οι οποίοι αποτελούν δεξαμενή του ιού στη φύση και οι οποίοι μετακινούνται ανεξέλεγκτα και μπορούν να διασπείρουν την νόσο σε μεγάλες αποστάσεις. Ο ιός επιβιώνει στο περιβάλλον και σε αντικείμενα για μεγάλα χρονικά διαστήματα και δεν αδρανοποιείται εύκολα αντιθέτως παραμένει εξαιρετικά ανθεκτικός σε χαμηλές θερμοκρασίες περιβάλλοντος.
Η Κτηνιατρική Υπηρεσία εφιστά την προσοχή στους κατόχους χοιροτροφικών εκμεταλλεύσεων, τους εμπλεκόμενους στο εμπόριο και τη διακίνηση ζώων (υπεύθυνους σφαγείων, κτηνοτρόφους, εμπόρους/κρεοπώλες) και τους εκτροφείς οικόσιτων χοίρων να λαμβάνουν όλα τα ενδεδειγμένα μέτρα βιοασφάλειας ώστε να αποτραπεί η είσοδος στην Π.Ε. Κοζάνης και η εξάπλωση της νόσου.
Ιδιαιτέρως προσεκτικοί οφείλουν να είναι οι κάτοχοι εκμεταλλεύσεων εκτατικού τύπου και οικόσιτων χοίρων λόγω της αυξημένης πιθανότητας επαφής των ζώων τους με ζώα της άγριας πανίδας. Κρίσιμο σημείο αποτελεί η αποφυγή οποιασδήποτε επαφής δυνητικά μολυσμένων αγριόχοιρων με εκτρεφόμενα χοιρινά, με ύπαρξη κατάλληλης περίφραξης που θα εμποδίζει οποιαδήποτε είσοδο/έξοδο ζώων, αδέσποτων και άγριων και ειδικότερα την είσοδο αγριόχοιρων.
Οι εντατικές εκμεταλλεύσεις κλειστού τύπου εξυπακούεται ότι πρέπει να εντατικοποιήσουν στο μέγιστο βαθμό τα μέτρα βιοασφάλειας που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων, αυστηρό έλεγχο της εισόδου και εξόδου ζώων στην εκμετάλλευση, αποφυγή άσκοπων επισκέψεων από ανθρώπους στην μονάδα, κατάλληλη περίφραξη που αποτρέπει την είσοδο άγριων ζώων, κατάλληλη ένδυση του προσωπικού, τήρηση κανόνων ατομικής υγιεινής, αποφυγή αγοράς ζωοτροφών από περιοχές της Ελληνικής Επικράτειας όπου έχουν επιβεβαιωθεί κρούσματα της νόσου και από χώρες (π.χ Βουλγαρία) όπου η νόσος ενδημεί καθώς και σχολαστικούς καθαρισμούς και απολυμάνσεις εκτροφής και οχημάτων.
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται να δείχνουν και οι κυνηγοί αγριόχοιρων, κυρίως στη σωστή διαχείριση των θηραμάτων, δίνοντας μεγάλη σημασία στον ενδεδειγμένο χειρισμό των εντοσθίων ή άλλων υποπροϊόντων αγριόχοιρου (πχ αίμα, δέρμα, κόκκαλα) έτσι ώστε να αποτραπεί η επαφή και κατανάλωση τους από οποιοδήποτε οικόσιτο ή άγριο ζώο και ιδίως λήψη όλων των ενδεδειγμένων μέτρων βιοασφάλειας εάν οι κυνηγοί αγριόχοιρων έρχονται σε επαφή με οικόσιτους χοίρους.
Οι εκτροφείς οικόσιτων χοίρων (χοίροι που διατηρούνται σε αυλές) υποχρεούνται σε δήλωση των χοίρων και της εκτροφής τους στις αρμόδιες Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, ενώ απαγορεύονται αυστηρά οι αγοραπωλησίες ζώων από παράνομους πλανόδιους εμπόρους. Επισημαίνεται ότι η κατοχή και εκτροφή ζώων χωρίς δήλωση στις αρμόδιες Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, επισύρει βαριές κυρώσεις ιδιαίτερα σε περιπτώσεις επιζωοτιών που απειλούν την συστηματική κτηνοτροφία της χώρας μας.
Κάθε πολίτης, φορέας ή ομάδα που δραστηριοποιείται στην ύπαιθρο και τα δάση της Π.Ε. Κοζάνης (κτηνοτρόφοι, κυνηγετικοί σύλλογοι, Θηροφυλακή και δασικές Υπηρεσίες) οφείλει να επιδείξει αυξημένη επαγρύπνηση και να αναφέρει στην Κτηνιατρική Υπηρεσία οποιοδήποτε περιστατικό νεκρού ή ετοιμοθάνατου αγριόχοιρου, ανεύρεσης εστίας νεκρών ζώων ή ύπαρξης ζώων με τα προαναφερθέντα κλινικά συμπτώματα.
Επισημαίνεται τέλος ότι η ασθένεια προσβάλλει αποκλειστικά τους χοίρους (εκτρεφόμενους και αγριόχοιρους), δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο με κανέναν τρόπο (κατανάλωση κρέατος ή επαφή) και δεν εγκυμονεί κινδύνους για τη Δημόσια Υγεία. Αποτελεί ωστόσο σοβαρή απειλή με τεράστιες κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις, λόγω των ενδεχόμενων βαριών απωλειών ζωικού κεφαλαίου και των αυστηρών περιοριστικών μέτρων που λαμβάνονται σε περίπτωση εκδήλωσης κρούσματος.
Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς και πολίτες οφείλουν να δείξουν την απαιτούμενη προσοχή, πνεύμα συνεργασίας με τις τοπικές Κτηνιατρικές αρχές και αυξημένη επαγρύπνηση ώστε οποιοδήποτε περιστατικό να διερευνηθεί εγκαίρως και σε περίπτωση διαπίστωσης εστίας της ασθένειας να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα αποφυγής εξάπλωσης της νόσου.
