Αυτή είναι μια εικόνα ντροπής για την Ελλάδα.
Δεν είναι καν μέσα στις δέκα πρώτες χώρες στον κόσμο στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco. Για την ακρίβεια είμαστε στην 17η θέση με 18 μνημεία, μία θέση μάλιστα πίσω από την Τουρκία (19 μνημεία).
Και δεν φταίει η Unesco γι αυτό. Φταίει η Ελλάδα.
Τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco στην Ελλάδα είναι τα εξής:
- Η Ακρόπολη.
- Οι Δελφοί.
- H Επίδαυρος.
- Η Δήλος.
- Το Ηραίον Σάμου.
- Οι Φίλιπποι.
- Ο Ναός του Επικούρειου Απόλλωνα.
- Το Άγιον Όρος.
- Τα Μετέωρα.
- Τα Βυζαντινά Μνημεία Θεσσαλονίκης.
- Η Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου.
- Ο Μυστράς.
- Η αρχαία Ολυμπία.
- Μονή Δαφνίου, Μονή Οσίου Λουκά, Νέα Μονή Χίου.
- Η Βεργίνα.
- Οι Μυκήνες.
- Η Πάτμος (Σπήλαιο Αποκάλυψης).
- Η Παλαιά Πόλη της Κέρκυρας.
Υπάρχουν βεβαίως και εκκωφαντικές απουσίες, όπως για παράδειγμα το Δίον, η Κνωσός, ο αρχαιολογικός χώρος της Βραυρώνας, ο αρχαιολογικός χώρος της Νικόπολης, ο αρχαιολογικός χώρος στο Ακρωτήρι Σαντορίνης, ο αρχαιολογικός χώρος της Δωδώνης, o Ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο, ο Τύμβος του Μαραθώνα, η παλαιά πόλη του Ναυπλίου με το Μπούρτζι και το κάστρο (Παλαμήδι), η Αιανή Κοζάνης, η Καστοριά με τις βυζαντινές εκκλησιές, η Σπιναλόγκα, το Αχίλλειον στην Κέρκυρα, το κάστρο της Μονεμβασιάς, το κάστρο της Ναυπάκτου, το κάστρο της Κυλλήνης, το κάστρο του Πλαταμώνα κοκ.
Μόνο τα βυζαντινά μοναστήρια και βυζαντινές εκκλησιές να βάλουμε ανά την Ελλάδα, θα μετρήσουμε εκατοντάδες μνημεία.
Υπάρχουν επίσης εκατοντάδες κάστρα στην Ελλάδα. Αυτός είναι ο χάρτης μόνο με τα κάστρα στην Πατρίδα μας:
Δεκάδες αρχαία θέατρα:
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_ancient_Greek_theatres
Δεν θα ήμασταν απλά πρώτοι. Θα είχαμε τόσα, όσα όλοι οι υπόλοιποι μαζί!
Υπάρχει όμως και μία εκκωφαντική απουσία που προσωπικά με πληγώνει και με εξοργίζει.
Η Καστροπολιτεία Σερβίων.
Δυστυχώς στην Ελλάδα υπάρχει η νοοτροπία να απαξιώνουμε μια πρόταση όταν αυτή προέρχεται από έναν «πολιτικό αντίπαλο» (έτσι με κατονόμασαν αν και δεν επέλεξα ούτε επεδίωξα ποτέ τέτοιο ρόλο).
Θα πρέπει επίσης να επισημάνω ότι, αν και έκανα την πρόταση για την υποψηφιότητα, είμαι αντίθετος στη δημιουργία πρωτοβουλίας πολιτών για την ένταξη της Καστροπολιτείας στα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco, όπως συζητήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αυτό οφείλει να είναι πρωτοβουλία της Δημοτικής Αρχής σε συνεργασία με την Εφορία Αρχαιοτήτων, το Υπουργείο Πολιτισμού, το Ελληνικό Ινστιτούτο Πολιτιστικής Διπλωματίας και τη Διεύθυνση Πολιτιστικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών.
Υπάρχει πολύ σοβαρός κίνδυνος, παρά τις αγνές μας προθέσεις, να κάνουμε λάθη, παραλείψεις και τελικά να το «κάψουμε». Η προσπάθεια οφείλει να είναι οργανωμένη, συντονισμένη και να προέρχεται από θεσμική θέση ευθύνης τόσο σε τοπικό όσο και σε ανώτατο εθνικό επίπεδο.
Παρά τις συνεχείς εκκλήσεις και αναφορές να ξεκινήσει η συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο για την κατάθεση φακέλου της υποψηφιότητας της Καστροπολιτείας Σερβίων στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco, τηρείται σιγή ιχθύος, ώστε μου δίνεται η εντύπωση της αδιαφορίας και απαξίωσης του συγκεκριμένου θέματος. Γιατί να «δικαιώσουμε» έναν «πολιτικό αντίπαλο» άλλωστε;
Πάντως, αν η Δημοτική Αρχή θεωρεί ότι είναι ακατάλληλη και αναρμόδια να πάρει μια τέτοια πρωτοβουλία, ας μας το πει ξεκάθαρα να το ξέρουμε. Το θέμα όμως θα παραμείνει ανοιχτό και φλέγον ανεξάρτητα από τις προθέσεις της.
Ίσως έχει ενδιαφέρον να πάρετε μια γεύση από τον τρόπο, με τον οποίον οι άλλοι αναδεικνύουν την δική τους πολιτιστική κληρονομιά. Ένα παράδειγμα μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco είναι ο αρχαιολογικός χώρος στο Hedeby-Danevirke, στην Βόρεια Γερμανία, κοντά στα σύνορα με την Δανία. Βλέποντας τις εικόνες προσπάθησα να καταλάβω ποιό ακριβώς είναι το μνημείο. Κάνουν την τρίχα, τριχιά:
Η Τουρκία πάλι δεν έχασε την ευκαιρία να αναδείξει κάτι επουσιώδες στα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της. Τα περισσότερα μνημεία της Unesco στη γείτονα είναι βέβαια ελληνικά, αρμενικά, αραβικά και παλαιολιθικά. Μετά προφανώς από εξαντλητική και απεγνωσμένη προσπάθεια να βρουν και κάποια τουρκικά, το «τερμάτισαν» τελικά σε ένα χωριό ονόματι Cumalikizik και το στρίμωξαν στη λίστα που περιελάμβανε την Προύσα ως σημαντικό κέντρο της Οθωμανίας.
Ένα ατημέλητο κιτσαριό, ένα χωριό με κατοικημένα παραπήγματα, στο οποίο δεν θα δείτε σχεδόν κανένα λουλούδι, καμία γλάστρα και που φημίζεται για την πολύχρωμη και καρναβαλίστικη «ομορφιά» του. Ένα όνειδος τουρκομπαρόκ ακαλαισθησίας, μια ωδή στο ασυνάρτητο τίποτα, μια πασπαλισμένη τσαπατσουλιά που μπήκε στην λίστα, προφανώς διότι θεωρήθηκε σημαντικό ότι αφόδευσε εκεί η φοράδα κάποιου διερχόμενου σουλτάνου.
Μοιραία, η σύγκριση με τα ελληνικά χωριά είναι αναπόφευκτη. Με το Νυμφαίο, τα Ζαγοροχώρια, την Μονεμβασιά, την Πάργα, την Στεμνίτσα, την Αράχωβα, το Γαλαξίδι, την Οία, με τα καστροχώρια της ορεινής Μάνης, το Πυργί της Χίου, τα χωριά της Τήνου με τους περιστερώνες τους, με την χώρα της Σύμης, της Μεγίστης, της Φολεγάνδρου, της Αμοργού και κάθε χώρα σε κάθε αιγαιοπελαγίτικο και ιονιοπελαγήτικο νησί μας με τις βουκαμβίλιες, τους βασιλικούς, τα θυμάρια, τις λεβάντες, με την πρώτη στην πέτρα χαραγμένη ευχή του ανθρώπου, με τους ναούς στο σχήμα τ’ουρανού, στα νησιά μας με τα πόσιμα γαλάζια ηφαίστεια, τα λίθινα άλογα που ιππεύει η θάλασσα, όπου οι λιθιές και τα κύματα πάνε χέρι με χέρι στου γλαυκού το γειτόνεμα.
Υπάρχει μια μαγική γραμμή στο βάθος του ελληνικού ορίζοντα που ενώνει το πραγματικό με το υπέρλογο. Κι όμως… όταν οι άλλοι αναδεικνύουν και κοκορεύονται για το ανύπαρκτο, εμείς δεν είμαστε σε θέση να δούμε και να αναδείξουμε το υπαρκτό και ανυπέρβλητο.
Είμαστε η χώρα των τυφλών!
Στον χάρτη με τα κάστρα της Ελλάδας που είδατε στο παραπάνω link, τα Κάστρα των Σερβίων σημειώνονται με την κόκκινη ένδειξη «important castles-σημαντικά κάστρα». Αυτό όμως που θα σας προκαλέσει μάλλον αλγεινή εντύπωση είναι το γεγονός, ότι αυτά τα «σημαντικά κάστρα» δεν υπάρχουν για την Εφορία Αρχαιοτήτων Κοζάνης! Είναι ανύπαρκτα!
Στην επίσημη ιστοσελίδα της Εφορίας Αρχαιοτήτων Κοζάνης (βλ. εδώ: https://www.culture.gov.gr/el/ministry/SitePages/viewyphresia.aspx?iID=1686)
διαβάζουμε:
Αρχαιολογικοί χώροι αρμοδιότητας της Υπηρεσίας (επιλεγμένοι):
Μνημεία αρμοδιότητας της Υπηρεσίας (επιλεγμένα):
Αρχοντικό Μαλιόγκα στη Σιάτιστα.
Μακεδονικός τάφος στη Σπηλιά Εορδαίας.
Ναός Αγίου Νικολάου στο Βελβεντό.
Ναός Κοίμησης Θεοτόκου στην Αιανή.
Δεν έχουμε την τιμή να ανήκουμε στους «επιλεγμένους», βλέπετε! (sic).
Αν «πατήσετε» πάνω δεξιά στη «δραστηριότητα υπηρεσίας» (βλ. εδώ: https://www.culture.gov.gr/el/ministry/SitePages/drastiriotites.aspx?iID=1686)
δεν θα δείτε καμία δραστηριότητα που να αφορά στα Σέρβια! Και αυτό παρά τις διαβεβαιώσεις ότι γίνονται αναστηλώσεις.
Η Καστροπολιτεία Σερβίων είναι αόρατη για την Εφορία Αρχαιοτήτων Κοζάνης σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της! Τα Βυζαντινά μας Μνημεία θα είναι μάλλον κάποια φάτα μοργκάνα, κάποια φαντασίωσή μας, πρέπει να έχουμε παλαβώσει οι Σερβιώτες που νομίζουμε ότι έχουμε Κάστρα! Θα μας κοροϊδεύει ο κόσμος, είμαστε ψυχοπαθείς δονκιχώτες που βλέπουμε φρούρια κι ανεμόμυλους, δεν εξηγείται αλλιώς.
Μάλλον πρέπει να κάνουμε την επανάσταση του αυτονόητου. Υπάρχει όμως πολιτική με σχέδιο και πολιτική με παρόρμηση. Είναι μεγάλη υπόθεση να επιβάλεις να σε πάρουν στα σοβαρά αυτοί, στους οποίους απευθύνεσαι, να γνωρίζεις τί εκπροσωπείς και πώς ακριβώς οφείλεις να το κάνεις. Δε διορθώνεις το λάθος ενός άλλου με δικό σου λάθος αντικαθιστώντας τον θεσμικό σου ρόλο με το facebook.
Η κατάθεση φακέλου για την ένταξη της Καστροπολιτείας Σερβίων στα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco είναι κομβικής σημασίας, τόσο για την διάσωση του μνημείου όσο και για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των Σερβίων. Τα οφέλη δεν θα φανούν μόνο όταν θα προσθέσουμε επιτέλους το επόμενο πολιτιστικό μνημείο της Unesco στην λίστα της Ελλάδας, αλλά θα γίνουν ήδη αισθητά όσο θα διαρκεί και η υποψηφιότητα.
Τότε θα μετρήσετε τα εκατομμύρια «χτυπήματα» στη google από όλους όσοι θα αναρωτηθούν και θα θέλουν να μάθουν περισσότερα για την ιδιαίτερη Πατρίδα μας.
Από ένα «κλικ» θα ξεκινήσουν όλα.
Ανδρέας Τσιφτσιάν
Οικονομολόγος
