Π. Κουκουλόπουλος: «Ως πότε το Υπουργείο Δικαιοσύνης θα αφήνει τα παιδιά της Δυτικής Μακεδονίας χωρίς κανένα “Σπίτι του Παιδιού”;»

Με την παιδική κακοποίηση να παραμένει δυστυχώς στο επίκεντρο της καθημερινότητας, ο Πάρις Κουκουλόπουλος φέρνει στην επιφάνεια το γεγονός ότι στη Δυτική Μακεδονία δεν υπάρχει ούτε ένα “Σπίτι του Παιδιού”.
Ο Βουλευτής Κοζάνης του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής αναδεικνύει ότι η περιφέρειά μας έχει αποκλειστεί από αυτό το ευνοϊκό θεσμικό εργαλείο, το οποίο -σε ενσωμάτωση ευρωπαϊκού δικαίου- θεσπίστηκε το 2017 μόνο για άλλες περιφέρειες (συγκεκριμένα μόνο για Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο), με στόχο η Ελληνική Δικαιοσύνη να καταστεί φιλικότερη προς τα κακοποιημένα παιδιά (θύματα κάθε μορφής βίας όπως ενδοοικογενειακή, ενδοσχολική, σεξουαλική κακοποίηση ή εκμετάλλευση κ.ο.κ.) και να μην επαναθυματοποιείται το παιδί δίνοντας καταθέσεις σε εχθρικά περιβάλλοντα κατά την εξέτασή του από τις προανακριτικές, ανακριτικές, εισαγγελικές και δικαστικές αρχές.
Διεκδικεί, λοιπόν, από τον Υπουργό Δικαιοσύνης να άρει τον άδικο αποκλεισμό εις βάρος της περιφέρειάς μας, όπως οφείλει με εφαρμογή της Ρήτρας Δίκαιης Μετάβασης, και να δρομολογήσει τις αναγκαίες ενέργειες, ώστε να εκδοθεί σχετικό Προεδρικό Διάταγμα και να λειτουργήσει επιτέλους και εδώ “Σπίτι του Παιδιού” για τα ανήλικα θύματα βίας.
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΡΩΤΗΣΗΣ:
Η παιδική κακοποίηση, όπως δυστυχώς καθημερινά επιβεβαιώνεται από απαράδεκτα περιστατικά κάθε μορφής βίας εις βάρος ανηλίκων, εξακολουθεί να παραμένει πληγή στην ελληνική κοινωνία και όχι μόνο. Κι όμως, μετά από έξι χρόνια διακυβέρνησης της Ν.Δ., τα παιδιά της Δυτικής Μακεδονίας (νομοί Κοζάνης, Γρεβενών, Καστοριάς και Φλώρινας) εξακολουθούν να στερούνται του ευνοϊκού θεσμικού εργαλείου που ονομάζεται “Σπίτι του Παιδιού” και έχει εισαχθεί στην ελληνική έννομη τάξη προς ενσωμάτωση του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε η Ελληνική Δικαιοσύνη να καταστεί φιλικότερη προς τα παιδιά θύματα βίας και να μην επαναθυματοποιείται το παιδί με καταθέσεις σε εχθρικά περιβάλλοντα κατά την εξέτασή του από τις προανακριτικές, ανακριτικές, εισαγγελικές και δικαστικές αρχές.
Αναλυτικότερα, το 2017 η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, κατά την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2012/29/ΕΕ, δεν συμπεριέλαβε τη Δυτική Μακεδονία στο αρ.74 ν.4478/2017, με το οποίο προβλέφθηκε η σύσταση Αυτοτελών Γραφείων Προστασίας Ανηλίκων Θυμάτων – “Σπίτι του Παιδιού” μόνο στις Υπηρεσίες Επιμελητών Ανηλίκων και Κοινωνικής Αρωγής «Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Πειραιά, Πατρών και Ηρακλείου».
Τον Νοέμβριο του 2019, η Κυβέρνηση Ν.Δ. με το αρ.35 ν.4640/2019 επέφερε τροποποιήσεις στο ανωτέρω άρθρο, γεωγραφικά όμως διατήρησε την περιοριστική διάταξη των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ ότι αυτά θα βρίσκονται «στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιά, Πάτρα και Ηράκλειο Κρήτης».
Αφού πέρασαν έξι χρόνια, το 2025 η ίδια Κυβέρνηση Ν.Δ. με το αρ.54 ν.5197/2025 τροποποίησε πάλι το ίδιο άρθρο, διατηρώντας ξανά τον γεωγραφικό περιορισμό. Πρόσθεσε, όμως, νέο εδάφιο που ορίζει ότι «σε κάθε εφετειακή περιφέρεια δύναται με προεδρικό διάταγμα, κατόπιν πρότασης των Υπουργών Δικαιοσύνης, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, να συνιστώνται Αυτοτελή Γραφεία Προστασίας Ανήλικων Θυμάτων, να καθορίζονται οι οργανικές θέσεις του προσωπικού τους και η κατανομή τους». Μέχρι σήμερα, δεν έχει εκδοθεί τέτοιο Π.Δ. για τη Δυτική Μακεδονία, ούτε έχει ανακοινωθεί εκ μέρους της Κυβέρνησης σχετική πρόθεση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι -όπως προκύπτει και από τις Αιτιολογικές Εκθέσεις των ανωτέρω νόμων- στα περισσότερα κράτη της Ευρώπης έχουν θεσπιστεί ειδικά μέτρα και υπηρεσίες για την προστασία των παιδιών από τη δευτερογενή θυματοποίηση κατά τις δικαστικές διαδικασίες, ενώ έχουν δημιουργηθεί και ειδικοί χώροι για την εξέταση ανήλικων θυμάτων. Το “Σπίτι του Παιδιού” ξεκίνησε από τις σκανδιναβικές χώρες πριν από είκοσι περίπου έτη και βασίστηκε στο αμερικάνικο πρότυπο των “Συμβουλευτικών Κέντρων για τα Παιδιά” (“Child Advocacy Centers”), τα οποία αναπτύχθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες ήδη από τη δεκαετία του 1980. Σκοπός του “Σπιτιού του Παιδιού” είναι να δημιουργηθούν φιλικότερες προς τα παιδιά δικαστικές διαδικασίες και να αναδειχθεί το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού ως πρώτη προτεραιότητα κατά τη διερεύνηση ενός ποινικού αδικήματος που διαπράχθηκε σε βάρος ή με μάρτυρα ένα παιδί. Το “Σπίτι του Παιδιού” βασίζεται στη διεπιστημονική συνεργασία, όπου οι αστυνομικές και δικαστικές αρχές συνεργάζονται µε εξειδικευμένους επιστήμονες σε ένα φιλικό προς τα παιδιά περιβάλλον.
Δεδομένου ότι η δαπάνη για τη λειτουργία “Σπιτιού του Παιδιού” είναι αμελητέα μπροστά στη σημασία του. Ειδικότερα, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους το 2017 για τα πέντε “Σπίτια του Παιδιού” «Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Πειραιά, Πατρών και Ηρακλείου» είχε προβλέψει εφάπαξ δαπάνη από την προμήθεια του αναγκαίου εξοπλισμού 25.000 ευρώ περίπου και ετήσια δαπάνη από την κάλυψη των εξόδων στέγασης και λειτουργίας 46.000 ευρώ περίπου συνολικά και για τα πέντε.
Δεδομένου ότι ο Πρωθυπουργός, κ. Μητσοτάκης, τον Ιανουάριο του 2023 επισκέφθηκε το “Σπίτι του Παιδιού” στο Παλαιό Φάληρο ν. Αττικής, που λειτουργεί από τον Δεκέμβριο του 2021, και τον Φεβρουάριο του 2025 το “Σπίτι του Παιδιού” στη Θεσσαλονίκη, χαρακτηρίζοντας τις δομές ως «κομβικής σημασίας πρωτοβουλία για την ενίσχυση της φιλικότητας του συστήματος Δικαιοσύνης προς τα παιδιά και την προστασία της ανηλικότητας». Στα δημοσιεύματα, όμως, που ακολούθησαν τις επισκέψεις του, δεν υπήρξε καμία μνεία για δημιουργία αντίστοιχης δομής στην περιφέρειά μας.
Δεδομένου ότι αναφορές στα “Σπίτια του Παιδιού” έχουν συμπεριληφθεί στο «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Προστασία των Παιδιών από την Σεξουαλική Κακοποίηση και Εκμετάλλευση 2022-2027», στο «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού», καθώς και στην «Εθνική Στρατηγική για την Πρόληψη της Βίας και την Αντιμετώπιση της Παραβατικότητας των Ανηλίκων», στην τελευταία μάλιστα αναγράφεται «γεωγραφική ανάπτυξη» τους κατά τα έτη «2025-2027», χωρίς όμως καμία ρητά αναφορά στη Δυτική Μακεδονία.
Δεδομένης της ανυπόφορης ταλαιπωρίας που υφίστανται τα κακοποιημένα παιδιά, καλούμενα να καταθέτουν τις τραυματικές εμπειρίες τους σε μη φιλικά περιβάλλοντα , τη στιγμή που το ενωσιακό και διεθνές δίκαιο διασφαλίζει τα δικαιώματα των παιδιών θυμάτων βίας και σεξουαλικής κακοποίησης σε μια φιλική προς αυτά Δικαιοσύνη.
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1) Γιατί, ενώ κυβερνάτε έξι ολόκληρα χρόνια, δεν νοιαστήκατε για τη λειτουργία “Σπιτιού του Παιδιού” στη Δυτική Μακεδονία και πως συνάδει αυτή η αδιαφορία με τη δέσμευση της Κυβέρνησης για κατά προτεραιότητα διυπουργική εφαρμογή Ρήτρας Δίκαιης Μετάβασης προς όφελος της περιφέρειάς μας;
2) Πόσες υποθέσεις κακοποίησης ανηλίκων κατοίκων της Δυτικής Μακεδονίας (με κάθε μορφή βίας, όπως ενδοοικογενειακή, σεξουαλική κακοποίηση ή εκμετάλλευση, ενδοσχολική, ρατσιστική κ.ο.κ.) απασχόλησαν τη Δικαιοσύνη κατά τα έτη 2020 – 2025;
3) Προτίθεστε (σε εφαρμογή του τελευταίου εδαφίου που προστέθηκε στην παρ.1 του αρ.74 ν.4478/2017) να εκδώσετε Προεδρικό Διάταγμα για να συσταθεί στο νομό Κοζάνης «Αυτοτελές Γραφείο Προστασίας Ανήλικων Θυμάτων – “Σπίτι του Παιδιού”»;
4) Σκοπεύετε, επίσης, να δρομολογήσετε τις πρακτικές εφαρμοστικές ενέργειες, για να στελεχωθεί με το αναγκαίο προσωπικό, να στεγαστεί σε κατάλληλο χώρο και να λειτουργήσει το “Σπίτι του Παιδιού” στο νομό Κοζάνης και, εάν ναι, εντός ποιου χρονοδιαγράμματος θα έχει ξεκινήσει τη λειτουργία του;
Ο Ερωτών Βουλευτής
Κουκουλόπουλος Παρασκευάς (Πάρις