Βασικά σημεία από τις απαντήσεις της Βουλευτή Φλώρινας και Αν. Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ -ΠΣ Πέτης Πέρκα στην Ημερίδα της Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ Κοζάνης, στην Πτολεμαΐδα για τη Δίκαιη Μετάβαση
Η κ. Πέρκα ομαδοποίησε τις ερωτήσεις που τέθηκαν κατά τη συζήτηση με τους τοπικούς φορείς και πολίτες και απάντησε συνολικά, εστιάζοντας κυρίως στα κάτωθι:
«Έχουμε την ατυχία να κυβερνά τη χώρα η ΝΔ σε μια περίοδο παγκόσμιων εξελίξεων, συμπεριλαμβανομένης και της πράσινης μετάβασης. Δεν είμαστε πλέον στο Πρωτόκολλο του Κίοτο το 1997. Έχουμε πλέον νέα δεδομένα και πιο φιλόδοξους στόχους. Πέρυσι είχαμε τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP26) στη Γλασκώβη και φέτος την αντίστοιχη Διάσκεψη (COP27) στην Αίγυπτο. Η χώρα μας είναι δεσμευμένη σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο να υλοποιήσει τους περιβαλλοντικούς και κλιματικούς στόχους. Άλλωστε ο Προέδρος του ΣΥΡΙΖΑ υπέγραψε τη συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή το 2016.
Καθοριστικό για εμάς είναι η συμμετοχή της κοινωνίας σε όλα τα στάδια σχεδιασμού και υλοποίησης της μετάβασης. Το μοντέλο διακυβέρνησης θα είναι από τα κάτω προς τα πάνω και όχι το αντίθετο. Σήμερα αυτό προσπαθήσαμε να κάνουμε. Να συν-διαμορφώσουμε την επόμενη μέρα. Όλες οι προτάσεις έχουν καταγραφεί και θα τύχουν της απαιτούμενης επεξεργασίας από τα όργανα του Κόμματος.
Αν θέλουμε να δούμε καταστροφή χωριού από τη λιγνιτική δραστηριότητα τότε αυτή είναι η Αχλάδα. Ένα χωριό περίκλειστο από τα ορυχεία, χωρίς να έχουν πληρωθεί οι απαλλοτριώσεις και με σοβαρά προβλήματα μεταξύ ιδιώτη -ΔΕΗ -Υπουργείου. Ως προς την Ακρινή, εμείς κάναμε απολογισμό, το μόνο κόμμα στην Ελλάδα που το έκανε, και παραδεχτήκαμε και λάθη και ολιγωρίες που έγιναν – λόγω των συνθηκών- κατά την περίοδο 2015 -2019. Το θέμα όμως σήμερα, είναι τι θα γίνει την επόμενη μέρα.
Δεν προωθούμε το παρωχημένο μοντέλο ανάπτυξης που μας οδήγησε στην οικονομική κρίση αλλά μια ανάπτυξη που θα προωθεί το κράτος δικαίου, την κοινωνική μέριμνα και βέβαια θα ενσωματώνει τους περιβαλλοντικούς στόχους της δίκαιης και βιώσιμης ανάπτυξης. Δεν πρόκειται απλά για ενεργειακή μετάβαση αλλά για ριζική αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου. Για αυτό λέμε ότι η μετάβαση είναι ζήτημα δυσεπίλυτο και πολυσύνθετο.
Υπάρχει ο κίνδυνος να έχουμε χάσει ήδη πολύ χρόνο. Για παράδειγμα η χωροθέτηση ενός έργου, χωρίς χωροταξικό πλαίσιο. Είναι ένα σοβαρό ερώτημα τι θα κάνεις για ένα χωροθετημένο έργο που δεν θα έπρεπε να είναι εκεί που χωροθετήθηκε.
Το πανεπιστήμιο έχει σοβαρό ρόλο στη διαδικασία της μετάβασης. Η κυβέρνηση της ΝΔ αντί να ενισχύσει το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Μακεδονίας, κατάργησε τμήματα. Για παράδειγμα το τμήμα της Γεωπονικής σχολής, που συνδέεται άμεσα με τον πρωτογενή τομέα και την μεταποίηση προϊόντων. Δεν μπορούμε να θεωρούμε ότι ο πρωτογενής τομέας θα έχει σημαίνοντα ρόλο στην απολιγνιτοποίηση και η κυβέρνηση να κλείνει αυτό το τμήμα.
Τα έργα υποδομής τα οποία οφείλει η πολιτεία να κάνει, για παράδειγμα το σιδηροδρομικό δίκτυο και η σύνδεση της Φλώρινας με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία -ώριμα έργα στα οποία προσπαθούν να αλλάξουν τον σχεδιασμό- οι οδικοί άξονες, πχ ο κάθετος άξονας, δεν μπορεί να τα θεωρεί η κυβέρνηση ως έργα απόρροια της απολιγνιτοποίησης.
Σε πολλές χώρες αυξάνεται έντονα η δραστηριότητα των αγροφωτοβολταϊκών, η οποία συνδυάζει δυο χρήσεις. Γεωργία και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Για να γίνει όμως, απαιτείται ισχυρή υποστήριξη από την πολιτεία, τόσο χρηματοδοτικά όσο και θεσμικά.
Το ταμείο ανάκαμψης ακολουθεί πιστά την έκθεση Πισσαρίδη, όπου θεωρεί τις ΜμΕ δομικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας. Άρα η στόχευση είναι οι μεγάλες επιχειρήσεις και όχι οι ΜμΕ. Η κυβέρνηση προχωράει την μετάβαση με 2-3 μεγάλους παίκτες, με δημόσιο χρήμα από τα ευρωπαϊκά ταμεία και η κοινωνία θα μείνει απ’ έξω. Δεν υπάρχει διάχυση του οφέλους στις τοπικές κοινωνίες.
Όταν μιλάμε για ενέργεια, μιλάμε για την ηλεκτροπαραγωγή. Όμως η μεγάλη πλειοψηφία των ενεργειακών αναγκών είναι η θέρμανση-ψύξη σπιτιών, οι μεταφορές, ο πρωτογενής τομέας κ.τ.λ. Δεν έχει γίνει τίποτα απολύτως. Εμείς ζητάμε για τις λιγνιτικές περιοχές άμεσα ενισχυμένο Πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», πολλαπλάσιο των υπολοίπων Περιφερειών.
Το φυσικό αέριο είναι και αυτό ορυκτό καύσιμο, με ημερομηνία λήξης και είναι τραγικό να αντικαθιστάς τον λιγνίτη με το φυσικό αέριο. Και ακόμα πιο τραγικό να βάλεις φυσικό αέριο για θέρμανση στο σπίτια και να καταργείς τηλεθερμάνσεις. Αυτά δεν ταιριάζουν σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα, που έχει στόχο την πράσινη μετάβαση.
Σε περιόδους κρίσης το κράτος πρέπει να έχει αποφασιστικό ρόλο. Πρέπει να απορροφά ένα μέρος του ρίσκου και να συντάσσει στοχευμένα χρηματοδοτικά προγράμματα. Άρα ζητάμε γενναίο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Θα επαναφέρουμε τον θεσμό των μικροπιστώσεων, μέσω της αναπτυξιακής τράπεζας που θεσπίσαμε και πάγωσε η ΝΔ. Αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο ρευστότητας για τους αγρότες και τις ΜμΕ.
Το μόνο σημείο που ίσως έχουμε διαφορετική προσέγγιση είναι η ημερομηνία της απολιγνιτοποίησης. Όμως δεν θα βρείτε ποτέ καμία δήλωσή μας με χρονολογία απολιγνιτοποίησης. Εννοείται ότι είμαστε ενάντια στη βίαιη απολιγνιτοποίηση, επειδή είναι χωρίς σχέδιο. Υπάρχει κενό της πολιτείας και του σχεδιασμού. Εμείς λέμε απανθρακοποίηση. Η ενεργειακή κρίση και η ακρίβεια είναι δομικό στοιχείο της αγοράς ορυκτών καυσίμων. Κάθε φορά που τα ορυκτά καύσιμα ανεβαίνουν, ανεβαίνουν και οι τιμές, και όταν οι τιμές των ορυκτών καυσίμων πέφτουν, δεν πέφτουν οι τιμές. Απανθρακοποίηση/ απολιγνιτοποίηση και χθες, και αύριο, όπως είπε και ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ -ΠΣ, με τρεις όρους όμως: Α) να εξασφαλιστεί η ενεργειακή ασφάλεια της χώρας Β) να έχει εξασφαλιστεί χαμηλό κόστος και Γ) να έχουν αντιμετωπιστεί οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις στις λιγνιτικές περιοχές. Άρα πρέπει να προχωρήσουμε τις ΑΠΕ, με ειδικό χωροταξικό με τη συμμετοχή της κοινωνίας, με ΕΚΟΙΝ, με αγροφωτοβολταϊκά, με αυτoπαραγωγή και αυτοκατανάλωση που μειώνει το κόστος παραγωγής, και με αποθήκευση ενέργειας λόγω της στοχαστικότητας των ΑΠΕ.
Το επίδικο επομένως είναι πολιτικό. Σήμερα υπάρχει παγκόσμια συναίνεση για την πράσινη μετάβαση. Μόνο οι πετρελαϊκές επιχειρήσεις και κάποιοι ακροδεξιοί διαφωνούν. Όμως είναι μεγάλη η κόντρα μεταξύ αριστεράς και δεξιάς για το ποιον αφορά η πράσινη μετάβαση. Όπως στη βιομηχανική επανάσταση υπήρξαν οι πολιτικοί πόλοι που καθόρισαν το μέλλον του κόσμου, έτσι και σήμερα η πολιτική συγκυρία είναι καθοριστική για το μέλλον μας. Έχουμε ένα Παράθυρο ευκαιρίας με την επόμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ -ΠΣ».
