Παρέμβαση της Βουλευτή Φλώρινας και Αν. Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ. Π. Πέρκα στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής & Εμπορίου, κατά την ενημέρωση των μελών της Επιτροπής από τον Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας κ. Κωνσταντίνο Σκρέκα, σύμφωνα με το Άρ. 32, Παρ. 9 του Κανονισμού της Βουλής, σχετικά με τη σύμβαση έργου: «Μελέτη, έργα Πολιτικού Μηχανικού, προμήθεια, μεταφορά, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία δύο (2) Φωτοβολταϊκών Σταθμών, ονομαστικής ισχύος 39 MW και 11 MW αντίστοιχα, στη θέση ‘Μεγάλες Λάκκες’ του Δήμου Μεγαλόπολης Αρκαδίας της Περιφέρειας Πελοποννήσου και ενός (1) Υποσταθμού 33 kV/150 kV υπαίθριου τύπου.
«Τα λέμε συνέχεια και γινόμαστε κουραστικοί, ότι η απολιγνιτοποίηση δεν πάει καλά. Ακούσαμε τώρα για ένα έργο και μάλιστα αναφερθήκατε σε ρεκόρ, χαμηλότερης τιμής ρεύματος, όταν ζούμε εδώ και δύο χρόνια την αύξηση συνεχώς, τη χειραγώγηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας.
Και μάλιστα επιτέλους η κυβέρνηση στο τελευταίο νομοσχέδιο κατάλαβε ότι κάτι δεν πάει καλά. Όταν κατέρρευσαν οι τιμές καυσίμων, εμείς είχαμε αύξηση του ρεύματος και η ΔΕΗ είχε κέρδος 4 φορές πάνω, δηλαδή έπαιρνε 28ευρώ/MW και πουλούσε 120 ευρώ/MW και με το target model φάνηκε καθαρά η χειραγώγηση. Μετά από όλα αυτά έγινε μια πρόβλεψη για εποπτικό μηχανισμό από τη ΡΑΕ. Άρα δεν είμαστε και πολύ αισιόδοξοι για το πώς πάει κατ’αρχήν αυτό το κομμάτι.
Από κει και πέρα, ξέρετε, για να πετύχει η απολιγνιτοποίηση και με βάση τη διεθνή εμπειρία, υπάρχουν κάποιοι όροι. Εγώ τολμώ να πω ότι δεν τηρείται τίποτα απ’ όλα αυτά στη χώρα μας, στις περιοχές αυτές τις λιγνιτικές, στις οποίες οφείλει το ελληνικό κράτος πραγματικά, γιατί τόσα χρόνια φώτισαν όλη την Ελλάδα, στήριξαν τη βιομηχανία κτλ.
Ξεκινάω από το βασικό που το περιγράφουν όλοι οι κανονισμοί και ο Κανονισμός του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης. Συμμετοχή τοπικής κοινωνίας σε όλα τα στάδια για την κατάρτιση της υλοποίησης των οποιοδήποτε σχεδίων. Εδαφικά σχέδια, ένα masteplan, το οποίο δεν έχει κανένα νόημα, δε συμμετείχαν ούτε καν οι φορείς που περιγράφονται στο ταμείο, ούτε καν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις.
Για να γίνει λοιπόν η απολιγνιτοποίηση πρέπει να αγκαλιαστεί από την τοπική κοινωνία και η τοπική κοινωνία επίσης να έχει όφελος. Εδώ, οι ενεργειακές κοινότητες που είναι αυτό που διαχέει ακριβώς την ανάπτυξη σε μια περιοχή που πάει σε απολιγνιτοποίηση, δεν υπάρχουν ούτε ως αναφορά. Κι όχι μόνο, έχουν μπει και σε διαγωνιστικές διαδικασίες.
Και θα πω κι ένα ακραίο τώρα που συμβαίνει στην περιοχή μου τη Φλώρινα, φαντάζομαι όμως θα γίνεται και σε άλλες περιοχές. Επενδυτές, αγρότες, νοικοκυριά που θέλουν να συνδεθούν στο δίκτυο με μικρά φωτοβολταϊκά, δεν μπορούν. Το ακραίο είναι ότι ακόμα και άνθρωποι που μπήκαν στο ‘Εξοικονομώ’ και κάνουν τις απαραίτητες εργασίες του σπιτιού τους, έβαλαν τα φωτοβολταϊκά και τους λένε από το ΔΕΔΔΗΕ «δεν μπορείτε να συνδεθείτε». Συγχρόνως όμως στην περιοχή κυκλοφορούν 2-3 μεγάλοι επενδυτές, οι οποίοι έχουν πει ότι έχουν εξασφαλίσει χώρο, νοικιάζουν χωράφια, έχει εκτοξευθεί η τιμή της αγροτικής γης στην περιοχή, εκεί δηλαδή που έκανε 30 ευρώ/στρέμμα, τώρα έχει πάει 300, γιατί σχεδιάζουν αυτά τα μεγάλα έργα.
Και λέμε λοιπόν και το έχουμε πει από την αρχή αυτής της κουβέντας, ότι εμείς είμαστε υπέρ της απολιγνιτοποίησης, ο Αλέξης ο Τσίπρας υπέγραψε την Πράσινη Συμφωνία. Αυτά όμως αν δε γίνουν με σχέδιο, μπορεί να φέρουν μεγάλη καταστροφή και ερημοποίηση στις περιοχές. Έχει αποδειχθεί ότι πολλές φορές τα μέτρα για την κλιματική κρίση, επειδή ακριβώς υπάρχει ένας διεθνής, ένας παγκόσμιος ανταγωνισμός μεγάλων παικτών, μπορεί να έχουν χειρότερα αποτελέσματα για τις τοπικές κοινωνίες. Αυτό λυπάμαι, αλλά δεν έχει ληφθεί πουθενά υπόψη.
Πέρα από τη συμμετοχή, είναι και ο χωρικός σχεδιασμός. Οι ζώνες απολιγνιτοποίησης δεν υπάρχουν ακόμα, εμείς περιμένουμε ακόμα κ. Υπουργέ την προγραμματική σύμβαση μεταξύ ΥΠΕΝ και ΔΕΗ. Φανταστείτε ότι μετά πρέπει να γίνουν διαγωνισμοί, πρέπει να γίνουν μελέτες, πότε; Εγώ να πω ότι θα έρθουν όλες αυτές οι επενδύσεις οι εμβληματικές, παρόλο που ενώ τις είδαμε στο masterplan, στα εδαφικά σχέδια μερικές αφαιρέθηκαν. Και προφανώς, είναι αυτό που δυστυχώς λέγαμε, ότι μάλλον πάμε με βάση τις διαθέσεις – αόριστες – κάποιου επενδυτή. Αν εμφανιστεί ένας επενδυτής, πάμε, αν δεν εμφανιστεί, τίποτα, δεν υπάρχει σχεδιασμός και του χώρου, ο οποίος είναι κάτι άμεσο, είναι το πρώτο που κάνεις όταν κάνεις απολιγνιτοποίηση.
Και βεβαίως, θα επιμείνω και για το θέμα των αποκαταστάσεων, οι οποίες, αν πούμε ότι σήμερα είναι γύρω στις 3500 οι άνεργοι λόγω απολιγνιτοποίησης στην περιοχή, καταλαβαίνετε πού θα φτάσει μέχρι να γίνουν αυτές οι επενδύσεις και εντωμεταξύ όλοι αυτοί οι άνθρωποι παραμένουν άνεργοι. Αποκαταστάσεις λοιπόν, πρώτον, γιατί πρέπει να τακτοποιήσεις το χώρο και με αποκατάσταση και μάλιστα όχι με απλή χωματουργική, αλλά με reproposing ανάλογα με τη χρήση. Έτσι θα μπορούσαν να βρουν δουλειά και οι σημερινοί άνεργοι και θα μπορούσαμε να υποδεχτούμε μετά τις όποιες επενδύσεις και βεβαίως τον αγροτικό τομέα, την πρωτογενή παραγωγή. Αυτό μπαίνει και στο χωρικό και στην αποκατάσταση και έπρεπε να είχε σχεδιαστεί ήδη.
Ποια γη θα δοθεί στους κατοίκους της περιοχής, αγροτικούς συνεταιρισμούς κτλ, και ποιες επενδύσεις βεβαίως – γιατί χρειάζονται, εγώ δε θα πω όχι – και μεγάλοι επενδυτές, αλλά και ένα κράτος να σχεδιάζει και να ψηφιοποιεί τις υπηρεσίες του, start-ups, Πανεπιστήμια που θα εμπλακούν κι όχι να συρρικνώνονται όπως γίνονται τώρα με την ελάχιστη βάση εισαγωγής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και όλοι μαζί να χτίσουν πάνω σ’ αυτά. Αυτό μας έχει διδάξει η απολιγνιτοποίηση σε περιοχές.
Και ένα τελευταίο, υπάρχει κι ένα θέμα και με τον Κλιματικό Νόμο, για τον οποίο δεν έχουμε δει τίποτα ακόμα και η κατάσταση είναι επείγουσα, σ’ αυτό νομίζω ότι συμφωνούμε όλοι. Αλλά και για το ΕΣΕΚ, εγώ βλέπω ότι τα εδαφικά στηρίζονται στο υπάρχον ΕΣΕΚ, το οποίο κατά γενική ομολογία έχουμε πει ότι πρέπει να αναθεωρηθεί, ούτως ή άλλως ο στόχος του 55% τουλάχιστον, φαίνεται ότι μπορεί να γίνει ακόμα πιο φιλόδοξος, υπάρχουν προτάσεις. Και βλέπουμε ότι η απάντηση σε μια ερώτησή μου είναι ότι «δεν προτίθεται να αλλάξει οτιδήποτε, το ΚΑΠΕ και το Υπουργείο, σε σχέση με τη διαδικασία απολιγνιτοποίησης.
Και αντίστοιχα, η απάντηση σε ερώτησή μου για το νέο ΕΣΕΚ ήταν ότι θα κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιούνιο του 2023, στο τέλος δηλαδή της σχετικής προθεσμίας σύμφωνα με τον Κανονισμό για τη διακυβέρνηση της ενεργειακής ένωσης. Αυτή η προοπτική όμως δείχνει ότι η κυβέρνηση αγνοεί την επείγουσα κατάσταση, για να προχωρήσει την αναθεώρηση του ΕΣΕΚ εντός του 2021.
Και βεβαίως έχουμε και την εκκρεμότητα θα έλεγα, πότε είναι η απολιγνιτοποίηση, το 2025 ή το 2028; Τι θα γίνει με την Πτολεμαϊδα V και την αλλαγή τεχνολογίας; Είναι πάρα πολλά τα ερωτήματα, δε νομίζω ότι χρειάζεται να τα αναφέρω όλα, απλώς, πραγματικά κ. Υπουργέ θα αποτύχει το πρώτο παράδειγμα Πράσινης Μετάβασης στη χώρα παταγωδώς, θα ερημοποιηθούν οι περιοχές κι αυτό δεν τους αξίζει και βεβαίως θα εισπράξετε και το πολιτικό κόστος.
