Γραπτή ερώτηση προς την Κομισιόν κατέθεσε ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Σάκης Αρναούτογλου, για την απουσία στρατηγικής πρόληψης, αποκέντρωσης και διαφάνειας στην πολιτική προστασία της Ελλάδας, με αφορμή τον πρόσφατο νόμο που ψήφισε η κυβέρνηση Μητσοτάκη τον Ιούνιο του 2025.
Ο νέος νόμος διατηρεί ένα βαθιά συγκεντρωτικό μοντέλο, αποκλείει την τοπική αυτοδιοίκηση και τα δασαρχεία από κρίσιμες φάσεις σχεδιασμού, ενώ υποβαθμίζει τη σημασία των έργων πρόληψης. Παράλληλα, προβλέπει νέο καθεστώς «επί θητεία» για το προσωπικό πυρόσβεσης, πετώντας στο περιθώριο τους εποχικούς πυροσβέστες χωρίς σταθερότητα και προοπτική.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο πρόγραμμα «ΑΙΓΙΣ», που με ευρωπαϊκή συγχρηματοδότηση παρουσιάστηκε ως η ναυαρχίδα της νέας πολιτικής προστασίας. Ωστόσο, όπως επισημαίνεται στην ερώτηση, δεν έχει παραδοθεί κανένα ουσιαστικό επιχειρησιακό αποτέλεσμα, ενώ κρίσιμα έργα αποκεντρωμένης πρόληψης, όπως τα 13 Περιφερειακά Κέντρα Συντονισμού, αφαιρέθηκαν αθόρυβα από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Με αφορμή την κατάθεση της ερώτησης ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ δήλωσε:
«Η κυβέρνηση Μητσοτάκη απέτυχε ξανά να κατανοήσει το αυτονόητο: δεν υπάρχει αποτελεσματική πολιτική προστασία χωρίς αποκέντρωση, πρόληψη και σχέδιο.
Ο νόμος που ψήφισε, απλώς ανακυκλώνει τη λογική του συγκεντρωτισμού και της εξάρτησης από το κέντρο, αφήνοντας την τοπική αυτοδιοίκηση θεατή και τα έργα πρόληψης στα αζήτητα. Οι πυρκαγιές δεν αντιμετωπίζονται με PowerPoint και επικοινωνιακά shows.
Όσο για το πολυδιαφημισμένο πρόγραμμα ‘ΑΙΓΙΣ’, αντί να γίνει εργαλείο ενίσχυσης της ανθεκτικότητας, κατέληξε σύμβολο αδιαφάνειας, αναθέσεων και πολιτικής βιτρίνας.
Οι πολίτες δεν αντέχουν άλλη υποκρισία. Η Ευρώπη δεν χρηματοδοτεί για να χτίζει η κυβέρνηση μηχανισμούς εντυπώσεων, αλλά για να χτίζουμε θωράκιση και εμπιστοσύνη.
Εμείς θα συνεχίσουμε να αποκαλύπτουμε, να ελέγχουμε και να διεκδικούμε πολιτική προστασία με σχέδιο, διαφάνεια και σεβασμό στους ανθρώπους της πρώτης γραμμής.»
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Θέμα: Έλλειψη στρατηγικής πρόληψης και αποκέντρωσης στην πολιτική προστασία της Ελλάδας
Με τον νόμο που ψηφίστηκε τον Ιούνιο 2025, η Ελληνική Κυβέρνηση διατήρησε τη συγκεντρωτική λογική στην πολιτική προστασία, χωρίς πρόβλεψη για υποχρεωτικά έργα πρόληψης (αντιπυρικές ζώνες, σχέδια εκκένωσης) και χωρίς ουσιαστική συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης ή των δασικών υπηρεσιών. Το νέο πλαίσιο περιλαμβάνει επίσης προσωπικό «επί θητεία», χωρίς προοπτική για τους εποχικούς πυροσβέστες και χωρίς σχέδιο ενίσχυσης του ανθρώπινου δυναμικού.
Το πρόγραμμα «ΑΙΓΙΣ», με συγχρηματοδότηση της ΕΕ, παρουσιάζεται ως η μεγαλύτερη επένδυση στην πολιτική προστασία, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει παραδώσει ολοκληρωμένα αποτελέσματα. Εντοπίζονται προβλήματα διαφάνειας και υπερβολική έμφαση σε επικοινωνιακές δράσεις και ενοικιάσεις εναέριων μέσων. Επιπλέον, κρίσιμα έργα αποκεντρωμένου συντονισμού, όπως τα 13 Περιφερειακά Κέντρα, απεντάχθηκαν από το Ταμείο Ανάκαμψης χωρίς επαρκή αιτιολόγηση.
Ερωτάται η Επιτροπή:
Παρακολουθεί την πρόοδο και την αποτελεσματικότητα του προγράμματος «ΑΙΓΙΣ»;
Ζήτησε εξηγήσεις για την απένταξη έργων πρόληψης από το Ταμείο Ανάκαμψης;
Πώς προτίθεται να ενισχύσει τον ρόλο των τοπικών αρχών στην πολιτική προστασία;
