Η ραγδαία πρόοδος της Τεχνητής Νοημοσύνης έχει ανοίξει έναν νέο κρίσιμο διάλογο: ποιες δουλειές θα αλλάξουν ριζικά και ποιες θα «απειληθούν» να εξαφανιστούν ή να υποβαθμιστούν.
Η OpenAI, με τη μελέτη GDPval, επιχειρεί να ποσοτικοποιήσει αυτή την πρόκληση πάνω στην πραγματική εργασία, εξετάζοντας 44 επαγγέλματα και τις εργασίες τους και αξιολογώντας το κατά πόσο τα μοντέλα της AI μπορούν ήδη να εκτελέσουν τα καθήκοντα αυτά με ποιότητα συγκρίσιμη με επαγγελματίες.
Το εύρημα είναι εντυπωσιακό — και ταυτόχρονα ανησυχητικό. Από τα 44 επαγγέλματα που εξετάστηκαν, πολλά αποδείχθηκε πως βρίσκονται ήδη στο «όριο» όπου η μηχανή αποδίδει εξίσου καλά, ή και καλύτερα, από τον άνθρωπο.
Το πείραμα της OpenAI
Η μελέτη GDPval δεν στηρίχθηκε σε υποθέσεις ή στατιστικές προβολές. Οι ερευνητές της OpenAI πήραν πραγματικές εργασίες από επαγγελματικούς κλάδους -νομικές γνωμοδοτήσεις, οικονομικές αναλύσεις, σχεδιασμούς μηχανικών, άρθρα, εμπορικά πλάνα- και ζήτησαν από τα πιο σύγχρονα μοντέλα, όπως το GPT-4o, το Claude Opus και το GPT-5, να τις εκτελέσουν.
Οι απαντήσεις των μηχανών δόθηκαν ανώνυμα σε αξιολογητές, οι οποίοι δεν γνώριζαν αν το κείμενο ή το αποτέλεσμα είχε παραχθεί από άνθρωπο ή από AI. Η κρίση τους ήταν καθαρά επαγγελματική: ποιο έργο θα ενέκριναν αν το έπαιρναν στα χέρια τους ως εργοδότες.
Το αποτέλεσμα; Σε δεκάδες περιπτώσεις, η AI δεν ξεχώριζε. Ακόμα πιο συχνά, κρίθηκε ότι απέδωσε καλύτερα από τον μέσο επαγγελματία, παραδίδοντας ταχύτερα, με συνέπεια και χωρίς ανθρώπινα λάθη.
Τα επαγγέλματα που κινδυνεύουν περισσότερο
Τα συμπεράσματα είναι ξεκάθαρα. Οι τομείς που πλήττονται περισσότερο είναι εκείνοι όπου η εργασία είναι γνωσιακή, επαναλαμβανόμενη και μετρήσιμη.
Νομικοί και λογιστές, για παράδειγμα, είδαν τα μοντέλα να εκτελούν με εντυπωσιακή ακρίβεια καθήκοντα όπως η σύνταξη συμβολαίων, η ανάλυση νομοθεσίας ή η προετοιμασία ελεγκτικών εκθέσεων. Οι δημοσιογράφοι και συντάκτες περιλαμβάνονται επίσης στα επαγγέλματα που επηρεάζονται — η παραγωγή περιεχομένου, η ανάλυση δεδομένων και η δημιουργία κειμένων είναι ήδη πεδίο στο οποίο η AI δρα αποτελεσματικά.
Παράλληλα, οι μηχανικοί και τεχνικοί σχεδιαστές είδαν τα μοντέλα να συντάσσουν προσχέδια, να υπολογίζουν παραμέτρους και να προτείνουν λύσεις μέσα σε δευτερόλεπτα. Ακόμα και στους τομείς των οικονομικών, της διοίκησης και της υποστήριξης πελατών, οι αυτοματισμοί AI αποδίδουν με συνέπεια αποτελέσματα που άλλοτε απαιτούσαν ανθρώπινες ομάδες.
Η OpenAI σημειώνει ότι σε πολλές από αυτές τις περιπτώσεις η τεχνητή νοημοσύνη δεν αντικαθιστά πλήρως τον άνθρωπο — αλλά τον μετατρέπει σε επιβλέποντα: εκείνον που ελέγχει, εγκρίνει ή διορθώνει την παραγωγή της μηχανής.
Ωστόσο σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας οι δουλειές που θα μπορούσαν να είναι πιο επιρρεπείς αυτοματοποίηση είναι:
- Διευθυντές ιατρικών και υγειονομικών υπηρεσιών
- Επόπτες αστυνομικών και ντετέκτιβ
- Ελεγκτές κανονιστικής συμμόρφωσης
- Δικηγόροι
- Λογιστές και ελεγκτές
- Υπάλληλοι υποδοχής (concierges)
- Επόπτες πωλήσεων λιανεμπορίου
- Μοντέρ κινηματογράφου και βίντεο
- Πωλητές χρηματοοικονομικών προϊόντων, μετοχών και εμπορευμάτων
- Φαρμακοποιοί
- Επόπτες παραγωγής και λειτουργιών
- Διευθυντές διοικητικών υπηρεσιών
- Αναλυτές ειδήσεων, ρεπόρτερ και δημοσιογράφοι
- Υπάλληλοι γκισέ και ενοικιάσεων
- Διευθυντές συστημάτων πληροφορικής
- Εργαζόμενοι σε χώρους αναψυχής
- Γενικοί διευθυντές λειτουργιών
- Προγραμματιστές λογισμικού
- Ιδιωτικοί ντετέκτιβ και ερευνητές
- Αναλυτές επενδύσεων
- Παραγωγοί και σκηνοθέτες
- Επόπτες πωλήσεων (εκτός λιανεμπορίου)
- Αγοραστές και υπεύθυνοι προμηθειών
- Διευθυντές πωλήσεων
- Νοσηλευτές πρακτικής (nurse practitioners)
- Υπάλληλοι αποθήκης, παραλαβών και απογραφών
- Επόπτες γραφείων και διοικητικής υποστήριξης
- Προσωπικοί χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι
- Μεσίτες ακινήτων
- Πράκτορες πωλήσεων ακινήτων
- Τεχνικοί ήχου και βίντεο
- Διευθυντές χρηματοοικονομικών υπηρεσιών
- Κοινωνικοί λειτουργοί παιδιών, οικογένειας και σχολείων
- Επόπτες μη λιανικών πωλήσεων
- Υπάλληλοι παραγγελιών
- Επόπτες μηχανικών και τεχνικών υπηρεσιών
- Εγγεγραμμένοι νοσηλευτές
- Διευθυντές πληροφοριακών συστημάτων
- Επόπτες γραφείων και διοικητικής υποστήριξης
- Ειδικοί διαχείρισης έργων
- Βιομηχανικοί μηχανικοί
- Μηχανολόγοι μηχανικοί
- Διευθυντές πωλήσεων
- Εκπρόσωποι εξυπηρέτησης πελατών
Μια νέα σχέση ανθρώπου – μηχανής
Το εντυπωσιακό στην έρευνα είναι η κλίμακα της μεταβολής. Μέσα σε μόλις δύο χρόνια, η απόδοση των μεγάλων μοντέλων της OpenAI βελτιώθηκε τόσο, ώστε να ξεπερνά το ανθρώπινο επίπεδο σε εργασίες που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν απρόσβλητες.
Η εταιρεία, βέβαια, δεν παραλείπει να αναγνωρίσει τα όρια της μελέτης: τα αποτελέσματα προκύπτουν από μεμονωμένες εργασίες και δεν λαμβάνουν υπόψη τη συνεργασία, τη φαντασία ή την ηθική κρίση — στοιχεία στα οποία ο άνθρωπος εξακολουθεί να υπερέχει.
Ωστόσο, το μήνυμα είναι σαφές: η AI δεν βρίσκεται πλέον «δίπλα» στον εργαζόμενο, αλλά μέσα στην εργασία του. Ο δημοσιογράφος, ο δικηγόρος, ο οικονομολόγος, ο μηχανικός — όλοι καλούνται να συνεργαστούν με τα συστήματα αυτά ή να τα ελέγχουν, όχι να τα αγνοούν.
www.protothema.gr
