Την Τετάρτη 26 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε στην Κοβεντάρειο Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης εκδήλωση της Ένωσης Γονέων Αβαθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου Κοζάνης με κεντρικό θέμα «το Ζωντανό παιχνίδι – η ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού και ο ρόλος της οικογένειας».
Παρά τη δυσκολία που προκάλεσε η βροχερή μέρα, το αμφιθέατρο της βιβλιοθήκης γέμισε από νωρίς με γονείς, παιδιά και εκπαιδευτικούς που ήρθαν να παρακολουθήσουν με έντονο ενδιαφέρον την πρώτη επίσημη εκδήλωση της επανασυσταθείσας Ένωσης.
Αρχικά το καλωσόρισμα έγινε από την Γεωργία Αποστολίδου, ταμία της Ένωσης και τον Γιώργο Σαββίδη, αντιπρόεδρο αυτής, ο οποίος τόνισε ότι η επανασύσταση της Ένωσης προέκυψε από τη συσσώρευση προβλημάτων στα σχολεία και την ανάγκη να υπάρξει συστηματική παρέμβαση.
«Είναι η πρώτη μας εκδήλωση και θα ακολουθήσουν κι άλλες», σημείωσε. Αναφέρθηκε στη δυσκολία εξεύρεσης μέτρου στη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών από τα παιδιά, αλλά και στην ευθύνη των γονιών: «Ίσως, λόγω της έντασης της καθημερινότητας, να αποτελεί εύκολη λύση να αφήνουμε τα παιδιά σε μια οθόνη αντί να ασχοληθούμε ουσιαστικά μαζί τους».
Στη συνέχεια το λόγο πήρε η πρόεδρος της Ένωσης Γονέων Ελένη Στολτίδου η οποία αναφέρθηκε στις δράσεις που έγιναν το προηγούμενο διάστημα και οδήγησαν στη συγκρότηση του φορέα.
«Όλα ξεκίνησαν πριν 3 χρόνια όταν ανταποκριθήκαμε στο κάλεσμα των γιατρών του νοσοκομείου που ζητούσαν τη στήριξη της τοπικής κοινωνίας ώστε να γίνουν προσλήψεις ειδικοτήτων και κυρίων γιατρών στην Παιδιατρική. Πάνω από 30 σύλλογοι Γονέων και Κηδεμόνων υπέγραψαν το κάλεσμα, αριθμός πρωτάκουστος για την περιοχή.»
«Μετά από αυτό ακολούθησαν και άλλες πρωτοβουλίες, όπως η δημιουργία ενός πίνακα με ζωγραφιές των παιδιών που κοσμεί τον όροφο του νοσοκομείου. Τι όμορφες πουν ήταν όλες… Οι περισσότερες είχαν πάνω τους έναν κίτρινο ήλιο»
Αναφέρθηκε επίσης στην εκδήλωση που έγινε για τις συνέπειες της τηλεκπαίδευσης στη μαθησιακή ανάπτυξη των παιδιών, τις πρωτοβουλίες για τη στήριξη των μαθητών, τη δράση εναντίον της γενοκτονίας στη Γάζα και την περσινή εκδήλωση που αφορούσε στις επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των παιδιών από τη χρήση κινητών, οθονών και social media. Όλα αυτά δημιούργησαν ένα πρώτο δίκτυο σχολείων που συγκρότησαν την Ένωση μετά από αρκετές δυσκολίες. Στο τέλος της ομιλίας της έκανε κάλεσμα στα σχολεία της πόλης να προχωρήσουν στη διεξαγωγή των διαδικασιών ώστε και αυτά να ενταχθούν στην Ένωση αφού η αρχή έχει ήδη γίνει.
Πριν από την κεντρική ομιλία προβλήθηκε ένα μικρής διάρκειας βίντεο με τον διακεκριμένο γιατρό Dr. Gabor Mate να καταλήγει πως «το παιχνίδι και η χαρά είναι απαραίτητα στη ζωή».
Με το παραπάνω σαν αφορμή, πήρε τον λόγο ο Νίκος Τσακμάκης, κοινωνικός λειτουργός – ψυχοθεραπευτής, επιστημονικός υπεύθυνος του Κέντρου πρόληψης «ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ» και τα όσα είπε προβλημάτισαν το κοινό που τον παρακολουθούσε.
Όπως τόνισε, η υπερβολική χρήση των smartphone έχει απομακρύνει τα παιδιά από το ζωντανό παιχνίδι και τη φυσική αλληλεπίδραση, δημιουργώντας μια «γενιά της οθόνης» με σοβαρές κοινωνικές και ψυχοσυναισθηματικές επιπτώσεις. Από το 2013–2014 και μετά συντελείται μια κρίση ψυχικής υγείας, κυρίως στις νεότερες ηλικίες. «Το smartphone έχει παίξει πάρα πολύ σημαντικό ρόλο. Έχει απομακρύνει τα παιδιά από την επαφή πρόσωπο με πρόσωπο, τα κρατά κλεισμένα στα δωμάτιά τους και έχει μειώσει δραματικά τον χρόνο παιχνιδιού έξω». Οι συνέπειες, όπως σημείωσε, είναι σοβαρές, καθώς το παιχνίδι αποτελεί βασικό εργαλείο κοινωνικής, ψυχικής και σωματικής ανάπτυξης. «Δεν γίνεται να μην παίζει ένα παιδί. Όταν δεν παίζει, αυτό έχει συνέπειες στην ανάπτυξή του. Το δικαίωμα στο παιχνίδι είναι ισάξιο με αυτό της εκπαίδευσης, της υγείας κτλ.» υπογράμμισε.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στη λειτουργία των social media, τα οποία, σύμφωνα με τον ομιλητή, «βυθίζουν τα νέα παιδιά σε ένα αίσθημα βαθιάς ανεπάρκειας, που αποτελεί τη βάση όλων των ψυχολογικών προβλημάτων». Η συνεχής σύγκριση, η πίεση για εικόνα και η ανάγκη διαρκούς παρουσίας στον ψηφιακό κόσμο δημιουργούν μια ψευδή πραγματικότητα, μέσα στην οποία τα παιδιά νιώθουν πως δεν ανταποκρίνονται ποτέ στις προσδοκίες.
Τόνισε την αύξηση παραβατικών συμπεριφορών, αυτοκτονικών τάσεων και νέων μορφών εξάρτησης, όπως ο ηλεκτρονικός τζόγος και η εξάρτηση από το διαδίκτυο. Παράλληλα παρουσίασε διάφορα στοιχεία μελετών και φορέων, ανάμεσα τους και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, σύμφωνα με τα οποία 1 στα 7 παιδιά ηλικίας 10 έως 19 ετών πάσχει από κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας, ενώ έως την ηλικία των 16 ετών περίπου το 15-16% έχει κάνει τουλάχιστον μία απόπειρα αυτοκτονίας.
Ο κ. Τσακμάκης στάθηκε ιδιαίτερα και στο πώς η κοινωνική πραγματικότητα των τελευταίων δεκαετιών διαμόρφωσε ένα περιβάλλον αυξημένης ανασφάλειας για τα παιδιά. Ανέφερε την οικονομική κρίση του 2010, την πανδημία, τις πολεμικές συγκρούσεις και τη συνειδητοποίηση της κλιματικής αλλαγής ως μια αλληλουχία πιέσεων που επιβαρύνουν δραματικά την ψυχική ανθεκτικότητα των νέων. Όπως τόνισε, οι έφηβοι είναι πλέον πιο ευαισθητοποιημένοι από ποτέ σε ζητήματα περιβαλλοντικής κρίσης, κάτι που ενισχύει το άγχος και την αίσθηση αβεβαιότητας για το μέλλον.
«Έχουμε διαμορφώσει μια κοινωνία εξαιρετικά ανταγωνιστική», είπε χαρακτηριστικά, εξηγώντας πως τα κοινωνικά προβλήματα καταλήγουν να γίνονται προβλήματα σχέσεων. «Η σχέση είναι αυτή που θρέφει ψυχικά τους ανθρώπους. Όταν αυτή η σχέση διαταράσσεται, ανοίγει η πόρτα για ψυχολογικά προβλήματα και εξαρτήσεις». Σημείωσε ότι μετά το 2010 «αποσύρονται από το προσκήνιο οι αναρίθμητες γενιές του παιχνιδιού και εμφανίζεται για πρώτη φορά η γενιά της οθόνης». Στο τέλος της ομιλίας του, υπογράμμισε ότι το ζωντανό παιχνίδι παραμένει κρίσιμο εργαλείο για να αποκτήσουν τα παιδιά τις δεξιότητες που θα τα διαμορφώσουν σε ικανούς ενήλικες, ενώ μετά ακολούθησε μια γόνιμη και εποικοδομητική συζήτηση.
Η βραδιά έκλεισε με τον καλύτερο τρόπο, με τα παιδιά να δίνουν την καλύτερη απάντηση μέσα από ένα όμορφο θεατρικό δρώμενο χωρίς λέξεις, αλλά με κίνηση και μουσική, δίνοντας το μήνυμα πως με το ζωντανό παιχνίδι μπορεί να νικήσει το ΜΑΖΙ στο πάρκο, στην αλάνα, στη γειτονιά.
