Ομιλία της Βουλευτή Φλώρινας και Αν. Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ. Π. Πέρκα στην Ολομέλεια της Βουλής για το Σ/Ν του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης: «Εκσυγχρονισμός του Ελληνικού Κτηματολογίου, νέες ψηφιακές υπηρεσίες και ενίσχυση της ψηφιακής διακυβέρνησης»
«Να ξεκινήσω λέγοντας ότι έχουμε μια κακή νομοθέτηση συνεχώς… τροπολογίες με τριπλάσιο αριθμό άρθρων σε σχέση με το αρχικό ν/σ και μάλιστα σε πρόσφατα ψηφισθέντες νόμους (πχ το ν/σ για την παιδεία ψηφίστηκε μόλις χθες). Το ΤΕΕ το χρησιμοποιούμε δια πάσαν νόσον – ξέρετε, ο ρόλος του είναι διαφορετικός και το έχω πει επανειλημμένως, είναι τεχνικός σύμβουλος της Πολιτείας, ούτε τεχνικές υπηρεσίες έχει για να στηρίξουν όλα αυτά που υποτίθεται του αναθέτουν. Και βεβαίως και τα δωράκια με τα καλώδια του ΔΕΔΔΗΕ σε εταιρίες με έργα ΑΠΕ, παρόλο που αδειοδοτήθηκαν με την υποχρέωση να κατασκευάσουν με δικές τους δαπάνες υποθαλάσσια σύνδεση. Και στους μεγαλοκαθηγητές δωράκια, αφού χαρίζονται οι οφειλές τους στα πανεπιστημιακά ιδρύματα. Όλα αυτά χωρίς να συζητηθούν.
Εν πάση περιπτώσει, έχουμε κουραστεί να το λέμε, είμαι πολύ απογοητευμένη, ουσιαστικά η δημοκρατία δεν μπορεί να λειτουργήσει έτσι, έχει ενδιαφέρον να ακούτε και την αντιπολίτευση. Τέλος πάντων, έχουμε και μια προσχηματική και σύντομη διαβούλευση, αμέσως κατατεθειμένο το ν/σ, στριμωγμένο μέσα σε άλλα ν/σ, αγχωτική ακρόαση φορέων.
Αλλά βέβαια και με τον παραπλανητικό τίτλο περί «επιτάχυνσης», «απλοποίησης» και «εκσυγχρονισμού» του Κτηματολογίου. Τίποτα από αυτά δεν επιτυγχάνεται. Πρόκειται μάλλον για αντιμεταρρύθμιση κι όχι για μεταρρύθμιση, η οποία μας πάει και πάλι προς τα πίσω.
Εδώ και καιρό, το Κτηματολόγιο ‘περιφερόταν’ μεταξύ Υπουργείων, για να καταλήξει τελικά στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Αλλά εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα ευρύτερο χωρικό ζήτημα, στο οποίο εμπεριέχονται τεχνικά, περιβαλλοντικά και νομικά ζητήματα. Εσείς, παίρνετε την ψηφιοποίηση που είναι ένα ‘εργαλείο’ – σημαντικό βεβαίως, αλλά εργαλείο – και την ανάγετε σε πρωταγωνιστή, υποβαθμίζοντας τελικά ένα τόσο σύνθετο θέμα και βλέπουμε τηρείται σιγή ιχθύος από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και το Υπουργείο Δικαιοσύνης, τα οποία θα έπρεπε να έχουν σημαίνοντα ρόλο. Κι ο κ. Πιερρακάκης αναφέρθηκε στο κτηματολόγιο ως μια «ηλεκτρονική διαδικασία» και μάλιστα έκανε μια πολύ ατυχή σύγκριση με το gov.gr, δηλαδή είπε ότι αν περίμεναν να φτιάξουν ένα τέλειο σύστημα gov.gr, δε θα το είχαμε σήμερα κτλ – δεν είναι το ίδιο πράγμα.
Και πριν αναφερθώ στις επιμέρους διατάξεις, θέλω να εκφράσω κι εγώ την απορία μου για την εκτόξευση του π/υ του έργου της ψηφιοποίησης του αρχείου των υποθηκοφυλακείων που εγκρίθηκε από το Ταμείο Ανάκαμψης. Τι έχει αλλάξει και από τα 90 εκ. που προέβλεπε η μελέτη του 2016 φτάσαμε στα 240 και βάλε;
Η πρόβλεψη, κύριοι συνάδελφοι, που εισάγετε για περαίωση της κτηματογράφησης πριν από την έκδοση των αποφάσεων των επιτροπών υποθέσεων κτηματογράφησης, με αντίστοιχη εγγραφή των εκκρεμοτήτων, το μόνο που προσφέρει είναι ένα ‘τσεκ’ στην κυβέρνηση, για τα μάτια της ΕΕ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, ότι μετά από δυο χρόνια απραξίας ‘ολοκλήρωσε’ δήθεν μια συμβατική υποχρέωση, γιατί στην πραγματικότητα κτηματολόγιο δε θα έχουμε, απλά θα εκδίδεται ένα κτηματολογικό φύλλο, ενώ θα παραμένουν οι ενστάσεις και οι εκκρεμότητες. Δυναμιτίζεται στην ουσία ο πυρήνας, ο λόγος ύπαρξης του κτηματολογίου και τίθενται ζητήματα ασφάλειας δικαίου και συναλλαγών και φαίνεται ότι αυτό δε σας απασχολεί καθόλου.
Σίγουρα η πολιτική απόφαση του να κηρύσσεται περαιωμένο ένα ημιτελές έργο, είναι λύση state-of-the-art. Το επιχείρημα δε ότι οι αμφισβητούμενες εγγραφές αφορούν μόνο το 2% και συνεπώς δε γίνεται να καθυστερεί η συντριπτική πλειοψηφία του 98%, δεν ισχύει. Θα ήταν εύλογο αν ίσχυε, η πραγματικότητα είναι όμως πολύ διαφορετική. Ίσως στις αστικές περιοχές να ισχύει ένα ποσοστό – όχι βέβαια 2% – πρέπει να είναι 5%, δε γίνεται όμως διάκριση από τις αγροτικές περιοχές, όπου το ποσοστό είναι πολύ μεγαλύτερο και η αντιδικία είναι κυρίως με το δημόσιο. Αγνοείτε επίσης σκόπιμα το 44% των μέχρι σήμερα αδήλωτων δικαιωμάτων, για τα οποία καμιά προσπάθεια δεν έχει γίνει για ένταξή τους στο Κτηματολόγιο.
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ προέβλεπε περαίωση για τα ακίνητα, για τα οποία δεν είχε υποβληθεί ένσταση, εσείς τώρα έρχεστε και τα αλλάζετε όλα, ενώ αφήσατε το χρόνο να περάσει, επιδεικνύοντας εξαιρετική ολιγωρία σε ό,τι αφορά την ψήφιση του Άρθρου 6α για την αντιμετώπιση των ενστάσεων.
Οπότε, όπως και σε άλλα νομοθετήματα, αλλάζετε ρυθμίσεις του ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς αυτές να έχουν προλάβει καν να εφαρμοστούν! Ειδικότερα με το 6α, υπήρχε η εκτίμηση ότι ο αριθμός των αιτήσεων διόρθωσης που τελικά θα χρειαζόταν να εξεταστεί από επιτροπές θα ήταν εξαιρετικά μικρός. Αυτό βέβαια δε θα το μάθουμε ποτέ, γιατί, ενώ δεν έχει καν πραγματοποιηθεί η ανάρτηση για τις περιοχές που προβλέπεται η εφαρμογή της συγκεκριμένης διάταξης, με το παρόν ν/σ μεταφέρονται στη λειτουργία του κτηματολογίου ανεπίλυτα όλα τα προβλήματα της κτηματογράφησης. Τελικά η διαπιστωτική πράξη πλέον θα περιλαμβάνει και ακίνητα, για τα οποία δε θα έχει ολοκληρωθεί ουσιαστικά η κτηματογράφηση. Πιστεύω ότι εκείνοι που έχουν συμφέρον να μην ολοκληρωθεί ποτέ το Κτηματολόγιο, έχουν κάθε λόγο να χαίρονται…
Αυτό όμως που κατά τη γνώμη μου είναι πάρα πολύ σοβαρό και θέλει ιδιαίτερη προσοχή είναι ότι το ν/σ ανοίγει παράθυρα για να διεκδικηθούν εκτάσεις που εμφανίζονται ως «αγνώστου ιδιοκτήτη», με τις εξαιρετικά ασφυκτικές προθεσμίες που τίθενται για να απαντήσει το δημόσιο στους διεκδικητές ακινήτων. Μέχρι σήμερα απαιτούνταν συναίνεση του δημοσίου, η οποία όμως στην πράξη δινόταν μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις, οπότε κατά κανόνα χρειαζόταν αγωγή. Τώρα όμως το δημόσιο έχει προθεσμία 2 μήνες να απαντήσει, η οποία αν παρέλθει χωρίς απάντηση, θεωρείται αυτόματα συναίνεση. Δηλαδή η διοίκηση αναλαμβάνει τεράστια ευθύνη, ενώ είναι τραγικά υποστελεχωμένη και δη με μηχανικούς συγκεκριμένων ειδικοτήτων και φυσικά θα υφίσταται μεγάλες πιέσεις για συναίνεση σε περιπτώσεις μεγάλων συμφερόντων, έστω και με τη μη απάντηση, με κίνδυνο βέβαια να αποδωθούν δημόσιες εκτάσεις σε ιδιώτες. Αυτό θέλει ιδιαίτερη προσοχή.
Σε ό,τι αφορά το θεσμό των διαπιστευμένων μηχανικών, εγείρονται θέματα σύγκρουσης συμφερόντων και έλλειψης ανεξαρτησίας. Σύμφωνα με το ΣΕΓΕΚ και την ΕΜΔΥΔΑΣ ο φορέας υφίσταται υποστελέχωση, υπάρχουν τουλάχιστον 250 οργανικές θέσεις ακάλυπτες.
Κι επίσης θέλω να επισημάνω ότι είναι πολύ σημαντικό να εξετάσουμε ότι δεν είναι οποιοσδήποτε μηχανικός που μπορεί να κάνει αυτή τη δουλειά, αλλά ειδικότητες που έχουν στην αρμοδιότητά τους τη σύνταξη τοπογραφικού διαγράμματος. Σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στις οποίες τίθεται πολύ αυστηρό πλαίσιο, εσείς φαίνεστε πολύ χαλαροί ως προς τις προϋποθέσεις, με ‘αστείες’ μεθόδους διαπίστευσης και ελέγχου. Φοβόμαστε ότι πάλι έχουμε βόλεμα ημετέρων…
Επίσης, η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων που συστήνεται έχει τις ίδιες αρμοδιότητες με τη νομική διεύθυνση του Άρθρου 16, ενώ παράλληλα συστήνεται και Επιτροπή Επίλυσης Αμφισβητήσεων. Επιτροπές και παραεπιτροπές σε κάθε ν/σ, εξωθεσμικά όργανα, χωρίς έλεγχο, ιδανικά για εξυπηρέτηση συμφερόντων, μόνο με μια απόφαση του Υπουργού, άρα και πλήρως εξαρτημένα. Μάλιστα, αλλάξατε άρον άρον την πρόβλεψη να έχει η εν λόγω επιτροπή αποφασιστικό χαρακτήρα, βέβαια έπειτα από πλήθος αντιδράσεων στη διαβούλευση και έτσι έχει πλέον μόνο γνωμοδοτικό.
Εμείς λέμε ότι η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων, σε συνδυασμό με τις διατάξεις για τους διαπιστευμένους μηχανικούς και την προγραμματική σύμβαση ανάμεσα στην ‘Ελληνικό Κτηματολόγιο’ και το ΤΕΕ – που είπαμε είναι δια πάσαν νόσον, ουσιαστικά οδηγούν στη δημιουργία ενός ‘ιδιωτικού κτηματολογίου’, το οποίο θα δώσει πρόσβαση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος και των βαρών των πολιτών σε ιδιωτικές εταιρίες και μεγάλα συμφέροντα. Αυτό, μαζί με τις πρόσφατες ρυθμίσεις για την πολεοδομική και χωροταξική νομοθεσία, θα δημιουργήσει προβλήματα σε μικρούς και ευάλωτους ιδιοκτήτες.
Κλείνοντας, με τις προτεινόμενες διατάξεις στην ουσία δεν έχουμε ένα ολοκληρωμένο κτηματολόγιο, αλλά απλά ένα τυπικό κλείσιμο της διαδικασίας, με χιλιάδες τεχνικές και νομικές εκκρεμότητες. Δυστυχώς για ακόμα μια φορά εγκαταλείπεται μια σημαντική μεταρρύθμιση, ένα πρόγραμμα που η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το βρήκε στο 25% και μέσα σε δύο χρόνια το πήγε στο 60% και το οποίο θα ολοκληρωνόταν σήμερα, αν είχατε συνεχίσει ό,τι ξεκινήσαμε. Εσείς όμως μας πηγαίνετε πίσω, υποσκάπτοντας το κύρος του Κτηματολογίου και αφήνοντας πλήθος εκκρεμοτήτων, με πολλαπλάσιο κόστος, τόσο για το δημόσιο όσο και για τους πολίτες.
