Τη φετινή χρονιά, εν μέσω της πρωτοφανούς πανδημίας που βιώνουμε, υπάρχει συχνά προβληματισμός σχετικά με την ασφάλεια των εμβολίων ενάντια στον κορωνοϊό.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η κατηγορία των εγκύων γυναικών, αλλά και όσων γυναικών επιθυμούν να συλλάβουν στο μέλλον.
Τι, όμως, ισχύει πραγματικά για τα εμβόλια στις παραπάνω κατηγορίες πληθυσμού;
Τα δύο μεγαλύτερα ερωτήματα του κοινού είναι εάν συστήνεται ο εμβολιασμός στη διάρκεια της εγκυμοσύνης και κατά πόσο θα μπορούσε να επηρεαστεί η γονιμότητα στο μέλλον.
Αναφορικά με τη σύσταση και την ασφάλεια των εμβολίων, η Ελληνική Μαιευτική Εταιρεία (ΕΜΓΕ) έχει εκδώσει σχετικές κατευθυντήριες οδηγίες, σύμφωνα με τις οποίες:
- Προτείνει τον εμβολιασμό έναντι του COVID-19 των εγκύων γυναικών με αυξημένο κίνδυνο έκθεσης (π.χ. ιατρονοσηλευτικό προσωπικό), όπως και των εγκύων γυναικών με συννοσηρότητες που αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης και θανάτου σε περίπτωση μόλυνσης από κορωνοϊό (π.χ. διαβήτης, καρδιολογικά και αναπνευστικά νοσήματα, παχυσαρκία).
- Προτείνει την ενημέρωση όλων των εγκύων γυναικών από τον ιατρό τους σχετικά με τα οφέλη του εμβολιασμού έναντι του COVID-19, το προφίλ ασφάλειας των εμβολίων στην κύηση και τον αυξημένο κίνδυνο βαρύτερης νόσησης και θανάτου από κορωνοϊό στην κύηση.
- Ο θηλασμός δεν αποτελεί αντένδειξη για εμβολιασμό της μητέρας έναντι COVID-19 και ενδέχεται επιπλέον να προσφέρει παθητική ανοσοποίηση στο νεογνό.
- Αναφορικά με την επιλογή εμβολιαστικού σκευάσματος έναντι του COVID-19, προτείνεται η χρήση εμβολίων τεχνολογίας mRNA (Pfizer και Moderna) για την κύηση, καθώς τα μέχρι σήμερα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα αφορούν κυρίως αυτήν την κατηγορία εμβολίων.
- Δεν απαγορεύεται ο εμβολιασμός -με οποιονδήποτε τύπο εμβολίου- σε όλες τις γυναίκες που είναι σε προσπάθεια εγκυμοσύνης.
- H χρήση εμβολίων με αδρανοποιημένους ιούς έναντι του COVID-19 (Astra Zeneca και Johnson & Johnson) δεν αναμένεται να έχει ανεπιθύμητες ενέργειες στην κύηση, παρά την έλλειψη σχετικών δεδομένων.
- Συστήνεται η ύπαρξη μεσοδιαστήματος 14 ημερών μεταξύ του εμβολιασμού έναντι του COVID-19 και των άλλων εμβολίων που πρέπει να χορηγούνται κατά την κύηση με βάση τις σχετικές κατευθυντήριες οδηγίες, εκτός αν ο άμεσος εμβολιασμός είναι απολύτως αναγκαίος (π.χ. εμβολιασμός έναντι τετάνου μετά από τραύμα).
- Δεν συστήνεται τροποποίηση του προγραμματισμού εγκυμοσύνης με βάση τη χορήγηση οποιουδήποτε από τα εμβόλια έναντι του COVID-19, δεν προτείνεται τροποποίηση του εμβολιαστικού σχήματος εάν μεταξύ των δόσεων του εμβολίου η γυναίκα ανακαλύψει ότι είναι έγκυος και τέλος δεν συστήνεται διακοπή κύησης λόγω εμβολιασμού.
Σχετικά με τη γονιμότητα και ενδεχόμενες μελλοντικές κυήσεις, δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν πως κάποιο από τα εμβόλια έναντι του COVID-19 που εξετάζονται επί του παρόντος από τη διεθνή κοινότητα προκαλεί υπογονιμότητα/στείρωση.
Η θεωρία ότι τα εμβόλια έναντι του COVID-19 προκαλούν υπογονιμότητα βασίζεται στην αναπόδεικτη ιδέα ότι μία από τις πρωτεΐνες-ακίδες του COVID-19 και η πρωτεΐνη Syncytin-1 (που βοηθά στην ανάπτυξη του πλακούντα) είναι ίδιες.
Δεν είναι, όμως. Για την ακρίβεια, δεν υπάρχει καμία συσχέτιση μεταξύ των δύο.
Το εμβόλιο έναντι του COVID-19, όπως και άλλα εμβόλια, λειτουργεί εκπαιδεύοντας τον οργανισμό μας να αναπτύξει αντισώματα για την καταπολέμηση του ιού, για την πρόληψη μελλοντικής ασθένειας.
Επί του παρόντος δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι αντισώματα που σχηματίστηκαν από τον εμβολιασμό έναντι του COVID-19 προκαλούν προβλήματα στην εγκυμοσύνη, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης του πλακούντα.
Επιπλέον, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι τα προβλήματα γονιμότητας είναι παρενέργεια οποιουδήποτε εμβολίου.
Το Αμερικάνικο Κολλέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ACOG) διατυπώνει τη θέση ότι γυναίκες που προσπαθούν να μείνουν έγκυες τώρα ή που σκοπεύουν να επιδιώξουν εγκυμοσύνη στο μέλλον, μπορούν να λάβουν οποιοδήποτε εμβόλιο έναντι του COVID-19, όταν τους γίνει διαθέσιμο.
Παναγιώτης Τανιμανίδης
Μαιευτήρας – Χειρουργός – Γυναικολόγος
