Ένα χρόνο πριν τη διεξαγωγή των εκλογών για την ανάδειξη των «εκλεκτών» της τοπικής αυτοδιοίκησης, ας δούμε την πορεία παρακμής μιας άλλοτε ακμάζουσας περιοχής, καίτοι ήταν ακριτική.
Ο προ δεκαετίας επισκέπτης του Αμυνταίου, θα συναντούσε στο διοικητικό κέντρο των 4.500 κατοίκων, 4 τραπεζικά καταστήματα, δημαρχείο, δημόσιες υπηρεσίες (ΕΦΚΑ, Εφορία κ.α.), ενώ στο τοπικό στρατόπεδο στάθμευαν 6-7 Μονάδες της 9ης Ταξιαρχίας. Πέριξ της πόλης λειτουργούσε ένας Ατμοηλεκτρικός Σταθμός της ΔΕΗ (2 Μονάδες Ισχύος 620 MW), ένα λιγνιτωρυχείο και ένα εργοστάσιο παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων (ΦΑΓΕ). Μάλιστα εξαιτίας των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ, εκτιμάται ότι οι 3 ενεργειακοί Δήμοι (Αμύνταιο, Πτολεμαΐδα, Κοζάνη), πέραν της είσπραξης του ανταποδοτικού τοπικού πόρου, εμφάνιζαν χαμηλά ποσοστά ανεργίας διότι στις κύριες και επικουρικές δραστηριότητες της ΔΕΗ, εμπλέκονταν 22.000 εργατικό προσωπικό. Το αποτέλεσμα ήταν να αυξηθεί η εισροή χρήματος προς τα τοπικά νοικοκυριά, και η οικοδόμηση εξαιτίας της ζήτησης κατοικιών. Διαρκώς «ξεφύτρωναν» νέες επιχειρήσεις εστίασης, πώλησης ιματισμού και υποδημάτων και γενικότερα παροχής υπηρεσιών (σύγχρονα φαρμακεία, αλυσίδες σούπερ μάρκετ, γυμναστήρια κτλ). Σύντομα ξεκίνησε και η μεθοδευμένη προβολή του τοπικού τουριστικού προϊόντος, με αποτέλεσμα το Σαββατοκύριακο να δέχονται οι τοπικοί προορισμοί (Νυμφαίο, Ιαματικές πηγές Λιμνοχωρίου, Αρκτούρος), πλήθος επισκεπτών. Ο κάτοικος της μικρής κωμόπολης διέθετε χρόνο και χρήμα για να βελτιώσει την ποιότητα ζωής σε ατομικό και οικογενειακό επίπεδο.
Στη συνέχεια η χώρα επλήγη από την οικονομική κρίση και την πανδημία. Η περιοχή δέχτηκε και μια τρίτη πληγή, την απολιγνιτοποίηση. Με τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος, αφαιρέθηκαν από το σύστημα παραγωγής τουλάχιστον 7 Μονάδες και ένα λιγνιτωρυχείο, με αποτέλεσμα να χαθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας και η ανεργία να εκτοξευτεί στο 40%. Εγώ προσωπικά προ διετίας και στο περιθώριο τηλεοπτικής εκπομπής για τα ελληνοτουρκικά, είχα ζητήσει τριετή αναστολή του συγκεκριμένου σχεδίου. Αν είχα εισακουστεί, σήμερα θα μιλούσαμε με άλλους όρους εν όψει ενεργειακής ανεπάρκειας. Για του λόγου το αληθές, το παραθέτω στο πρώτο σχόλιο.
Σύντομα μεταφέρθηκαν όλες οι δημόσιες υπηρεσίας προς το μεγαλύτερο αστικό κέντρο της περιοχής, η διοίκηση της ΦΑΓΕ εκμεταλλευόμενη το ευνοϊκότερο φορολογικό περιβάλλον γειτονικής χώρας, ανέστειλε τις λειτουργίες της τοπικής μονάδας.
Συν τοις άλλοις, με το πρόσχημα της αναδιοργάνωσης μετακινήθηκαν και οι πολυάριθμες σε στρατιωτικό δυναμικό Μονάδες, προς τη Θράκη. Όμως ουδείς απάντησε γιατί παραμένουν πέριξ της Αθήνας, της Κορίνθου και του Ναυπλίου, κέντρα εκπαιδεύσεως τα οποία θα μπορούσαν να μεταφερθούν στη μεθόριο.
Ο σημερινός επισκέπτης, πέραν του δημαρχείου και του εναπομείναντος τραπεζικού καταστήματος, δεν θα βρει τίποτα εκ των προειρημένων. Οι προοπτικές είναι ζοφερές, διότι έχουν αφαιρεθεί πολλά από τα αναπτυξιακά εργαλεία. Οι αμπελώνες και το υψηλής ποιότητας παραγόμενο κρασί, δεν δύναται να υποκαταστήσει πλήρως τις δραστηριότητες του δευτερογενούς τομέα.
Πολλοί εκ των αιρετών φροντίζουν να εμπλουτίζουν το προσωπικό άλμπουμ από τις εκάστοτε επισκέψεις, αδιαφορούν παντελώς για την πορεία όμως του τόπου και τις δυσοίωνες προοπτικές για μαζικά λουκέτα στην τοπική επιχειρηματική δραστηριότητα. Η έλλειψη πόρων σταδιακά οδηγεί στην λογική επιβίωσης «λίγων και όσων αντέξουν», δεδομένου του κύματος ακρίβειας που ήδη πλήττει ολόκληρη τη χώρα.
ΑΣΦΑΛΩΣ οι παρατηρήσεις μου, δεν εκφράζουν ΚΑΜΙΑ πολιτική φιλοδοξία όσον αφορά το τοπικό επίπεδο. Μην ανησυχείτε. Αν ήθελα θα το είχα ανακοινώσει ΗΔΗ. Έχω ακαδημαϊκές προτεραιότητες. Εξάλλου το γνωστικό μου υπόβαθρο δεν μου επιτρέπει να ασχοληθώ με τα θέματα των ΟΤΑ. Κρίνω ότι ΔΕΝ θα ήμουν χρήσιμος, τουλάχιστον σ’αυτό το επίπεδο. Επίσης δεν αποτρέπω κανέναν από τη διεκδίκηση της ψήφου των συμπατριωτών μου. Τουναντίον, καλώ τις υγιείς δυνάμεις να το πράξουν.
Η παρέμβαση έγκειται στη σωστή επιλογή εκ μέρους του εκλεκτορικού σώματος, και φυσικά στην αγάπη που τρέφω για τους συμπολίτες μου και την περιοχή μου.
Να επιλέξετε με βάση τη βιώσιμη ανάπτυξη του τόπου. Διαφορετικά ο περαιτέρω μαρασμός της περιοχής καραδοκεί. Και αυτό θα αποτυπωθεί πρωτίστως και κυρίως σε ατομικό επίπεδο.
Παούνης Νικόλαος
Υ. Διδάκτορας Διεθνών Σχέσεων ΠΔΜ.
Διδάσκων ΕΚΠΑ.
Κοζάνη 5/9/22