Σύμφωνα με τα στοιχεία από το Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ενέργειας για το 2022, τα έσοδα της χώρας μας από τις δημοπρασίες δικαιωμάτων εκπομπών CO2 ξεπέρασαν τα 1,329δις€. Ενώ η μέση τιμή των δικαιωμάτων για την ίδια περίοδο ήταν 79,71€.
Επίσης, με βάση την Κ.Υ.Α. που ορίζει πως κατανέμεται το παραπάνω ποσό, και η οποία τροποποιήθηκε δυο φοράς μέσα στο 2022 περιορίζοντας το ποσό για τις λιγνιτικές περιοχές από το 4,5% στο 1,125%, το ποσό που αναλογεί για την Δυτ. Μακεδονία και την Μεγαλόπολη δεν ξεπερνά τα 15.000.000€ δυστυχώς.
Αξίζει όμως να αναφέρουμε ότι :
- Αν το ποσοστό είχε παραμείνει στο 4,5% η κατανομή για τις λιγνιτικές περιοχές θα προσέγγιζε τα 60.000.000€.
- Αν το ποσοστό ήταν στο 6%, όπως είχε οριστεί το 2018 και το 2019, το ποσό για τις λιγνιτικές περιοχές θα ήταν σχεδόν 80.000.000€.
- Αν το ποσοστό για την περίοδο 2018 – 2022 είχε παραμείνει στο 6% στις περιοχές μας θα αντιστοιχούσαν περίπου 105.000.000€ επιπλέον πόροι σε σχέση με αυτούς που τελικά κατανεμήθηκαν.
Τα Εθνικό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης θεσμοθετήθηκε το 2018, η πρώτη Κ.Υ.Α όρισε για το ίδιο έτος ποσοστό κατανομής 6% για τις λιγνιτικές περιοχές, ποσοστό που κρίθηκε περιορισμένο ιδιαίτερα σε σύγκριση με την ενίσχυση της βιομηχανίας, ενώ αξίζει να θυμηθούμε το σχεδόν διακομματικό αίτημα της εποχής να λάβει δωρεάν δικαιώματα CO2 η χώρα μας για τις λιγνιτικές μονάδες, που σημαίνει ότι δεν θα υπήρχαν πόροι για το ταμείο. Έκτοτε το Ε.Τ.Δ.Μ. υποτιμήθηκε, τόσο από τα κόμματα όσο και από την τοπική αυτοδιοίκηση που δεν διεκδίκησε συντονισμένα τον μη περιορισμό του ποσοστού σε τόσο χαμηλά επίπεδα (1,125%).Στο παρακάτω πίνακα καταγράφεται τι έχει γίνει μέχρι τώρα, αλλά κυρίως περιλαμβάνει πρόβλεψη για το ύψος των πιθανών εσόδων για τις λιγνιτικές περιοχές μέχρι το 2030, αν το ποσοστό παραμείνει σταθερό στο 6%, όπως όριζε η πρώτη Κ.Υ.Α του 2018.
Αν και προβλέπεται τα συγκεκριμένα έσοδα για την χώρα μας να αυξηθούν τα επόμενα χρόνια κυρίως εξαιτίας της αύξησης της τιμής των δικαιωμάτων CO2, στο σενάριο παραμονής σταθερών των συγκεκριμένων εσόδων μέχρι το 2030, το συνολικό ποσό για τις λιγνιτικές περιοχές θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 870.000.000€. Ένα αντικειμενικά σημαντικό ποσό αλλά και αναγκαίο για να χρηματοδοτηθούν, δημόσιες επενδύσεις, έργα και δράσεις Ενεργειακών Κοινοτήτων, επενδύσεις στήριξης και εξωστρέφειας τοπικών επιχειρήσεων, έργα εξοικονόμησης και δράσεις έρευνας και καινοτομίας, στα πλαίσια πάντα του σχεδίου Δίκαιης Μετάβασης και σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Δυστυχώς για το 2023 η απαξίωση συνεχίζεται, αφού η σχετική Κ.Υ.Α. που εκδόθηκε στις 8/2/2023 (ΦΕΚ 603Β/2023), προβλέπει για τις λιγνιτικές περιοχές κατανομή μόλις 1,125% των εσόδων. Όμως, όπως και το 2022 έγιναν αλλαγές κατά τη διάρκεια του έτους, επιβάλλεται να αυξηθεί το συγκεκριμένο ποσοστό προκειμένου να μην αδικηθούν για μια ακόμα φορά οι λιγνιτικές περιοχής, δεδομένου ότι παρουσιάζεται αποκλιμάκωση του ενεργειακού κόστους. Θα πρέπει οι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης να διεκδικήσουν άμεσα την αύξηση του ποσοστού για τις λιγνιτικές περιοχές, εκτός αν θεωρείται ότι δεν δικαιούται η περιοχή μας αυτούς τους πόρους ή ότι οι διαθέσιμοι πόροι επαρκούν για τη δίκαιη μετάβαση της Δυτ. Μακεδονίας!
Αξίζει τέλος να αναφέρουμε ότι, το αντίστοιχο ποσοστό για την βιομηχανία, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η λεγόμενη διαρροή άνθρακα, δεν επηρεάστηκε παραμένοντας σταθερό στο 11% τα τελευταία χρόνια. Όπως λοιπόν η βιομηχανία πιέζει για να προασπίσει τα συμφέροντα της, έτσι και εμείς οφείλουμε να πράξουμε το ίδιο για το συμφέρον της δικής μας περιοχής μας.
Λευτέρης Ιωαννίδη
Υποψήφιος Βουλευτής Κοζάνης με τη συμμαχία «Πράσινο & Μωβ»
Πρώην Δήμαρχος Κοζάνης
