Ο Φώτης Αγγουλές ο βάρδος της λαϊκής ποίησης, όπως τον ονόμασαν, ήταν ποιητής που γεννήθηκε στη Χίο. Ήταν εργάτης της γραφής που δεν πίστευε στην τέχνη για την τέχνη, αλλά όπως έλεγε «η τέχνη πρέπει να μπαίνει στην υπηρεσία του ανθρώπου, στην υπηρεσία του πολιτισμού».
Ο κόσμος του Φώτη Αγγουλέ είναι ένας κόσμος που πάνω του ενεργούν τα γεγονότα της ζωής, η φτώχεια, η προσφυγιά, η κοινωνική αδικία που την αντιμετωπίζει από τα πρώτα του βήματα, η φρίκη του πολέμου…
Έλεγε:
«Ξένος ο κόσμος, σύνορα παντού, για να σταθείς, δεν έμεινε γωνιά.
Φωτιά είν’ ο πόνος, μα μπορείς μ’ αυτόν να ζεσταθείς σε τόση παγωνιά;
Ξένος ο κόσμος και κακός, κι ούτε φελά, ουτ’ αξίζει
ή σιάξτε τον ή κάψτε τον, να μη μας βασανίζει.»
Ο Φώτης Αγγουλές έζησε και έφυγε από την ζωή ως λαϊκός βάρδος στο πλευρό των αδικημένων, των απόκληρων της ζωής, των κολασμένων…
Ο Φώτης ήταν αυτό που έλεγε ο Κωστής Παλαμάς «η αλήθεια δεν πρέπει μόνο να λάμπει, πρέπει και να σφάζει». Έγραφε σε ένα περιοδικό της εποχής στην «Μιχαλού»: «η Ελλάδα από τα μαρτύρια που υπέστη στα χέρια των καταχραστών άγιασε και έγινε ΑΓ.ΕΛΛΑΔΑ… Ε; Κύριοι πλεονέκτες μη γάλα, μη πολύ γάλα, διότι η ΑΓ.ΕΛΛΑΔΑ είναι ξεδυναμωμένη και υπάρχει φόβος να μας τινάξει τα πέταλα».
Αυτή ήταν η πένα του Αγγουλέ. Δεν έγραφε για την τέχνη, αλλά έγραφε για να δείχνει τους ενόχους, τις χαρές και τις λύπες του λαού του. Έγραφε για την Μάνα για την τραγική σημασία που έχει ο πόλεμος…
«Μανούλα, τα μωρά θα πεθάνουν στις κούνιες τους
Θα σκοτωθούν οι έφηβοι άδικα.
Θα μαραθούν τα λουλούδια στις γλάστρες
κι εσύ, να μην περιμένεις
να πραγματοποιήσεις κανένα σου όνειρο…
Αυτό… είναι πόλεμος.»
Συμμετέχει στην αντίσταση και φεύγει στη Μέση Ανατολή. Ότι δεν έπαθε από τους Γερμανούς, το «γεύτηκε» από τους Εγγλέζους και το 1946 έρχεται από τους τελευταίους Μεσοανατολίτες στην Ελλάδα στο νησί του. Ήδη η ντόπια αστική τάξη μαζί με τους άγγλους στήσαν ένα τρομοκρατικό καθεστώς που επιδιώκουν το τσάκισμα του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ και τον κύριο αιμοδότη του το ΚΚΕ.
Ο Φώτης Αγγουλές υφίσταται τα πάνδεινα, διώξεις, τραμπουκισμούς, ευτελισμούς… Δικάζεται σε 12 χρόνια φυλακή. Ξεκινάει ο Γολγοθάς του από φυλακή σε φυλακή και το 1956 αποφυλακίζεται. Δεν λύγισε…
«Κι εφέτος η πρωτοχρονιά στη φυλακή με βρίσκει
κι άδειο κανίσκι ειν’ η καρδιά και μαύροι γύρω μου ίσκιοι.
Κι έτσι καθώς σε σκέφτομαι χαρά που μού `χεις λείψει
μου σιγοτραγουδά η βροχή του σύννεφου τη θλίψη.
Μην καρτεράτε να λυγίσουμε μήτε για μια στιγμή
μητ’ όσο στην κακοκαιριά λυγάει το κυπαρίσσι
έχουμε τη ζωή πολύ, πάρα πολύ αγαπήσει.»
Άφησε την τελευταία του πνοή πάνω στο πλοίο «Κολοκοτρώνης» τη νύχτα 26 προς 27 Μαρτίου του 1964 πηγαίνοντας από τη Χίο για Πειραιά. Η στάση του ποιητή Φώτη Αγγουλέ απέναντι στη ζωή, είναι αυτή που ζωντανεύει τους στίχους του που τους μετουσιώνει σε παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές που επιμένουν στο πέρασμα από το βασίλειο της βαρβαρότητας στο βασίλειο της ελευθερίας. Έλεγε:
« Άβουλος μη σταθείς στιγμή μπρος στης ζωής τη στράτα
κι είν’ όμορφα τα γηρατειά κι είναι γλυκά τα νιάτα.
Χιλιόγλωσση είν’ η προσευχή κι έχει απ’ τα χρόνια πια γεράσει
κι όμως ως του θεού τ’ αφτιά ποτέ δεν έχει φτάσει.
Τίποτα – Τίποτα καλό σε σας δεν έχουν δώσει
όσοι σοφοί κι αν πέρασαν και παντογνώστες και μεγάλοι.
Ποιον περιμένετε ναρθεί; Ποιον καρτερείτε να σας σώσει;
Εσείς οι ίδιοι με τα χέρια σας
με το μυαλό σας, με την πράξη,
αν δεν αλλάξετε τη μοίρα σας,
ποτέ της δεν θ’ αλλάξει.»
