Μέρες, σπαθιά της Ιστορίας. Πρόκριμα στην αέναη πάλη της υποταγής ή της δόξας. Μέρες αβασίλευτες στις ελπίδες των Λαών, που φωτίζουν όσους μπορούν να διακρίνουν το φέγγος τους. Μέρες άβολες στα εντελλόμενα της εξουσίας. Μέρες που ξεπερνούν τις ώρες και τα όρια τους, απέναντι στον αχρείο χρόνο της καταπίεσης.
3η Σεπτέμβρη του 1843 και η Λαϊκή απαίτηση για Συνταγματικό Χάρτη, που θα τους ορίζει απέναντι στο φέουδο του Όθωνα και της Βαβαρικής κάστας ως Ελεύθερη Εθνολογική έννοια, γίνεται πραγματικότητα. Η Επανάσταση καταφέρνει να αποκαταστήσει τη δικαίωση των απελευθερωτικών αγώνων του Έθνους και να δώσει απάντηση στο ξενόδουλο καθεστώς. Το αποτύπωμα Αυτής της Μέρας είναι το αποτύπωμα της Απελευθέρωσης, από κάθε μορφή καταπίεσης και εκμετάλλευσης. Είναι το αποτύπωμα των Ανυπότακτων «που δεν βολεύονται με λιγότερο ουρανό» (Όπως έλεγε και ο μεγάλος μας Γιάννης Ρίτσος).
3η Σεπτέμβρη του 1974 και ένας Ήλιος πρωτόγνωρος ξεπροβάλλει στο πολιτικό συννεφόκαμα του Τόπου μας, τιμώντας συμβολικά την ημερομηνία της Επανάστασης του 1843. Η άσβεστη δίψα του Λαού για Δημοκρατία στα χρόνια της Χούντας, αποζητά επίμονα κάτι περισσότερο από την επίφαση μιας συμβιβασμένης και ασφυκτικής Δημοκρατίας, που του προσφέρει η συντηρητική κυβέρνηση. Θέλει με κάθε τρόπο να αποκατασταθούν τα χαμένα χρόνια του από τις πολιτικές ανωμαλίες που απεγνωσμένα επιδίωκε η «Δεξιά» με τις ευλογίες του παλατιού και που οδήγησαν στην δικτατορία των συνταγματαρχών.
3η Σεπτέμβρη του 1974. Η θυσία των αγωνιστών κατά της δικτατορίας, η καταπίεση και η στέρηση των ατομικών ελευθεριών από την επταετή τυραννία και η Εθνική προδοσία στην τραγωδία της Κύπρου, ξεχείλιζαν το ποτάμι της οργής. Το πλήρωμα του χρόνου κτύπαγε επίμονα την πόρτα της νεότερης πολιτικής Ιστορίας του Τόπου μας. Ο εμπνευσμένος λόγος του ΑΝΔΡΕΑ ήταν το ερέθισμα που έδωσε νόημα και βήμα στην ανάγκη των Λαϊκών διεκδικήσεων. Το κείμενο της Διακήρυξης της 3ης Σεπτέμβρη συμπύκνωνε τις επιθυμίες και τα όνειρα ενός διωκόμενου Κόσμου για ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ – ΛΑΊΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ – ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ.
3η Σεπτέμβρη του 1974. Το ΠΑΣΟΚ με τις Αρχές και τις Αξίες της Διακήρυξης του, ξεκινά τη μεγάλη πορεία του στην Ελληνική Κοινωνία. Κάθε του βήμα και μια Λαϊκή Κατάκτηση. Κάθε μέρα και μια διέξοδος από τα «Πέτρινα χρόνια» του περιθωρίου. Κάθε εκατοστό της Πολιτικής του και ένας θρίαμβος της Δημοκρατίας, στον μετεμφυλιακά χαρακτηρισμένο Πολίτη, από την αμείλικτη διαβάθμιση της εξουσίας, που τον υπέτασσε… Με κανόνες Ισονομίας και Ισοπολιτείας ανεδείχθησαν τα αγαθά μιας Πλουραλιστικής Δημοκρατίας. Ο Πολίτης είχε πλέον Δικαιώματα. Η Ελευθερία της Έκφρασης, της Διακίνησης Ιδεών, της συμμετοχής στη διαμόρφωση των Πολιτικών και Κοινωνικών εξελίξεων, έδινε προοπτική στο Μέλλον του.
3η Σεπτέμβρη του 2023. Η προοπτική στο Μέλλον που προανέφερα, κατέληξε μέσα σε λίγα χρόνια, σ’ ένα αδυσώπητο παρελθόν που εξοντώνει μεθοδικά τις Λαϊκές κατακτήσεις. Ο διεκδικητικός χαρακτήρας της Κοινωνίας υποταγμένος στις νέες δομές εξουσίας, παρακολουθεί την οικονομική του αποστέωση, αρκούμενος στα πακέτα ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗΣ της Κυβέρνησης. Τα διλλήματα της εποχής, δεν αφορούν πλέον το Λαό, αλλά τις θέσεις εξουσίας που με ευλύγιστη ευκολία οι νέες πολιτικές νόρμες ορίζουν τον περιορισμό του Πολίτη. Θα μου πείτε και οι Θεματοφύλακες της ΔΙΑΚΥΡΗΞΗΣ της 3ης Σεπτέμβρη τι έγιναν…; Που είναι…; Τι να σας πω; Κάποιοι κρατούν ως δικαίωμά τους τον ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟ της ΔΙΑΚΥΡΗΞΗΣ στα κομματικά γραφεία και οι «Άλλοι για Χίο τράβηξαν κι’ Άλλοι για Μυτιλήνη…». Το βέβαιον είναι κάτι ασπρομάλληδες με κουρασμένα και ασυμβίβαστα χαρακτηριστικά, αλλά με όρθιο το ανάστημά τους και τη ματιά τους στα βάθη του ορίζοντα κρατώντας τα εγγονάκια τους απ’ το χέρι, τους ψιθυρίζουν τους στίχους του αξέχαστου Μάνου Ελευθερίου: Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες / Τρείς του Σεπτέμβρη να περνάς / Και τσικουδιά στους καφενέδες / Τα παλληκάρια να κερνάς …
Μαγκλάρας Βασίλης
