Τοποθέτηση στην Ολομέλεια της Βουλής για το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών «Κύρωση Σύμβασης Παραχώρησης Υπηρεσιών για τη χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση της Αττικής Οδού»
Εκτενή αναφορά στις Συμβάσεις Παραχώρησης (Σ.Π.) της χώρας μας έκανε κατά την τοποθέτησή της η Βουλεύτρια Φλώρινας και Γραμματέας της Νέας Αριστεράς. Ξεκίνησε με τους πέντε οδικούς άξονες, χαρακτηρίζοντας τις συμβάσεις τους «πρόχειρες, προβληματικές, χωρίς σχεδιασμό, με ασφυκτικές και στην πραγματικότητα ανέφικτες προθεσμίες υλοποίησης υποχρεώσεων του Δημοσίου, όπως απαλλοτριώσεις, αρχαιολογικές ανασκαφές, μετατόπιση δικτύων ΟΚΩ. Αποτέλεσμα, το Ελληνικό Δημόσιο (Ε.Δ.) να πληρώνει εκατομμύρια ευρώ σε ρήτρες, λόγω Γεγονότων Ευθύνης Δημοσίου».
«Μέχρι που οι Παραχωρησιούχοι – με δική τους επιλογή και αντισυμβατικά – διέκοψαν τις εργασίες, επειδή σταμάτησαν να τους χρηματοδοτούν οι τράπεζες. Τα έργα ‘βάλτωσαν’ και αυτό ήταν επενδεδυμένο κεφάλαιο που καταστρεφόταν. Χιλιάδες εργαζόμενοι απολύθηκαν, αλλά οι Παραχωρησιούχοι συνέχισαν να εισπράττουν τα πανάκριβα διόδια, σε ημιτελείς δρόμους που δεν πληρούσαν στοιχειώδεις όρους οδικής ασφάλειας.
Το κράτος διέσωσε τους χρεωκοπημένους Παραχωρησιούχους, αυξάνοντας τη συνολική του συμμετοχή κατά περισσότερο από 2 δισ. ευρώ. Το δε επιχείρημα υπέρ των Σ.Π. περί ανάληψης του ρίσκου από τον ιδιωτικό τομέα, κατέρρευσε απολύτως στην περίοδο της οικονομικής κρίσης, όπου οι Παραχωρησιούχοι διεκδίκησαν και έλαβαν αποζημίωση, λόγω μείωσης της κυκλοφορίας, άρα και των εσόδων τους από τα διόδια. Το ίδιο έγινε και κατά την πανδημία».
Αυτή η κατάρριψη του ‘μύθου’ της ανάληψης του ρίσκου από τον ιδιώτη περιγράφεται και στην Έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις ΣΔΙΤ των αυτοκινητοδρόμων στη χώρα μας. Η εν λόγω Έκθεση μιλάει για μη αποδοτικά κονδύλια, για αδιαφάνεια, για έλλειψη πολιτικής και στρατηγικής, για ανεπαρκείς αναλύσεις. Για αύξηση του κόστους των έργων για το Ε.Δ. μέχρι και 69% και για μείωση του αντικειμένου μέχρι 55%. Και καταλήγει ότι δεν πρέπει να ενθαρρύνεται η χρήση ΣΔΙΤ μέχρι να μελετηθούν σε βάθος όλες οι δυσκολίες και όχι χωρίς τεκμηριωμένες συγκριτικές αναλύσεις ως προς τη βέλτιστη μέθοδο ανάθεσης των συμβάσεων.
Σε ό,τι αφορά την αρχική Σ.Π. της Αττικής Οδού, η Π. Πέρκα τη χαρακτήρισε όχι απλά «λεόντεια», αλλά «ληστρική». Κάτι που φαίνεται και από την κατανομή του κόστους κατασκευής της, με το Ε.Δ. – μαζί με τη συγχρηματοδότηση της ΕΕ – να καταβάλει το 32%, δηλαδή 420 εκ. ευρώ, ενώ η ίδια συμμετοχή της κοινοπραξίας ήταν περίπου 175 εκ. ευρώ και τα δάνεια που εξασφάλισε 675 εκ. ευρώ, με εγγύηση φυσικά του Ε.Δ. Πλέον των παραπάνω, το δημόσιο έδωσε και 1 δισ. ευρώ για απαλλοτριώσεις, αλλά και για παράπλευρα έργα υποδομής περίπου 600 εκ. ευρώ – πχ Προαστιακός – που ανατέθηκαν στην κοινοπραξία.
Συνέχισε με την πρόβλεψη της Σ.Π. για δυνατότητα επιστροφής της Αττικής Οδού στο Ε.Δ. νωρίτερα από το Χρόνο Παραχώρησης, κάτι που θα καθοριζόταν από το ποσοστό Μέσης Απόδοσης Μετοχικού Κεφαλαίου (ROEav). Δηλαδή όσο μεγαλύτερη ήταν η κερδοφορία του Αναδόχου, τόσο συντομότερος ο χρόνος εκμετάλλευσης του έργου από αυτόν.
«Κι εδώ αρχίζουν τα ‘ωραία’», σημείωσε δηκτικά. «Είπαμε ότι το χρονικό σημείο επιστροφής του Έργου στο δημόσιο εξαρτάται από τα κέρδη του Παραχωρησιούχου και όχι από τα έσοδά του. Αυτή είναι και η διαφορά σε σχέση με τις Σ.Π. δεύτερης γενιάς, τους αυτοκινητοδρόμους δηλαδή. Η εταιρία ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ Α.Ε. εμφάνιζε κολοσσιαία έξοδα, τα οποία απέδιδε στην εταιρία ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε. για συντήρηση και λειτουργία, ενώ οι μέτοχοι και στις δύο εταιρίες ήταν οι ίδιοι – το μεγάλο ‘κόλπο’ των ενδοομιλικών συναλλαγών. Μιλάμε για περίπου 1 εκ. ευρώ το έτος ανά χιλιόμετρο για συντήρηση. Τα ποσά είναι υπέρογκα και ποτέ η κυβέρνηση δεν ερεύνησε γιατί είναι τόσα. Έτσι τελικά εξαντλήθηκε το διάστημα του χρόνου παραχώρησης και έληξε η σύμβαση.
Ακόμα και το τελευταίο επιχείρημα μιας νεοφιλελεύθερης ιδεοληπτικής άποψης που λέει ότι οι ιδιωτικές εταιρίες έχουν την τεχνογνωσία, την επάρκεια και την ευθύνη (!) να παρεμβαίνουν επιτυχώς και εγκαίρως στις αστοχίες του κράτους, ‘θάφτηκε’ σε 30 πόντους χιόνι – για να θυμηθούμε και τον 24ωρο εγκλωβισμό χιλιάδων οδηγών στην Αττική Οδό δυο χρόνια πριν.
Και μετά από όλα αυτά, κυβέρνηση και ΤΑΙΠΕΔ υπογράφουν άλλη μια Σ.Π., χωρίς να κάνουν μια αποτίμηση της προηγούμενης. Χωρίς να εξετάσουν αν είναι πιο συμφέρον η Αττική Οδός να επιστρέψει στο Ε.Δ. Οι επιλογές αυτές μας οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια εκεί που μας οδήγησαν και οι προηγούμενες: στην πτώχευση, στα βράχια».
Σε σχέση με το νομοσχέδιο και τη νέα Σ.Π., η Βουλεύτρια Φλώρινας ξεκίνησε με το ότι πλέον δεν εξετάζονται τα κέρδη του Παραχωρησιούχου, αλλά ο τζίρος. «Είναι θετικό, παράλληλα όμως θεωρώ ότι αυτό αποτελεί ομολογία για τις ενδοομιλικές συναλλαγές της προηγούμενης σύμβασης», είπε χαρακτηριστικά.
Στάθηκε στην «προσωρινή» μείωση των διοδίων τελών σε 2.5 ευρώ ανά όχημα, ενώ τόνισε ότι μετά από 5 χρόνια, αρκεί ο μέσος όρος των χρεώσεων να είναι 2.5 ευρώ. Μάλιστα, όσοι μετακινούνται τις ώρες αιχμής, οι εργαζόμενοι κατά κανόνα, θα υποστούν 30% αύξηση, θα πληρώνουν δηλαδή 3,25 ευρώ. Γεγονός «αντιεπιστημονικό», αφού «ενώ με βάση τις αρχές της συγκοινωνιακής τεχνικής, θα έπρεπε να επιβραβευτούν ως συχνοί χρήστες, με χαμηλότερο αντίτιμο, θα δίνουν τελικά ένα μεγάλο ποσοστό του μισθού τους μόνο για τα διόδια της Αττικής Οδού. Ενώ δεν υπάρχει και ‘ταβάνι’ στην αύξηση της τιμής των διοδίων, όπως υπήρχε στην αρχική σύμβαση.
Η ελεύθερη δίοδος των ΑμεΑ είναι το μόνο θετικό. Φυσικά μιλάμε για πολύ μικρό ποσοστό σε σχέση με το σύνολο των κυκλοφορούντων οχημάτων. Θα έπρεπε παράλληλα να υπήρχε πρόβλεψη και για ανέργους, αλλά και για τους κατοίκους των όμορων περιοχών, για τοπικές μετακινήσεις».
Επειδή για την προηγούμενη σύμβαση, είχε καταγγελθεί ότι υπήρχε καθυστέρηση μέχρι τα δεδομένα της είσπραξης των διοδίων να φτάσουν στο Υπουργείο, οπότε τα στοιχεία μπορούσαν να ‘πειραχθούν’, η Γραμματέας της Κ.Ο. της Νέας Αριστεράς πρότεινε να γίνει σύνδεση online της αρμόδιας υπηρεσίας του δημοσίου με το Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας του Παραχωρησιούχου, για την παρακολούθηση και έλεγχο της κυκλοφορίας. Ό,τι ίσχυε δηλαδή κάποια περίοδο με την ΕΥΔΕ Λειτουργίας και Συντήρησης Έργων Παραχώρησης.
Για τον Ανεξάρτητο Μηχανικό, τον οποίο χαρακτήρισε «εξαρτώμενο», αφού συνάπτει σύμβαση παροχής υπηρεσιών με τον Παραχωρησιούχο και δεν απαιτείται να εγκριθεί από το Ε.Δ., υπογράμμισε ότι «σε κάθε νομοσχέδιο, κάποιος πιστοποιημένος αναλαμβάνει ρόλο που θα έπρεπε να έχουν οι δημόσιες υπηρεσίες, οι οποίες αποδεκατίζονται. Στη φιλοσοφία της ΝΔ είναι η απόσυρση του κράτους. Σε λίγο θα έχουμε κυβέρνηση Α.Ε».
Αφού υπενθύμισε ότι ούτε σ’ αυτή τη Σ.Π. υπάρχει πρόβλεψη λήψης εγγυήσεων για το Ε.Δ., αν δώσει κρατική ενίσχυση στον Παραχωρησιούχο λόγω Γεγονότος Ανωτέρας Βίας, πέρασε στο κρίσιμο ζήτημα των εργαζομένων. Ο νέος Παραχωρησιούχος παραδέχθηκε ότι έχει την πρόθεση να προσληφθούν στη νέα εταιρία με τον ίδιο μισθό, αλλά οι συμβάσεις τους πλέον θα είναι ορισμένου και όχι αορίστου χρόνου. «Σε καμία περίπτωση δεν ‘διασφαλίστηκαν τα εργασιακά κεκτημένα’, όπως είπε ο Υπουργός. Αντίθετα, οι εργαζόμενοι βρίσκονται σε καθεστώς εργασιακής ανασφάλειας», τόνισε.
Κάνοντας ένα γενικότερο σχόλιο, η Βουλεύτρια Φλώρινας υπογράμμισε ότι ισχύει πως κάποιοι δρόμοι πρέπει να κατασκευαστούν, όπως ο κάθετος άξονας στη Φλώρινα, πρέπει όμως να δοθεί προσοχή στο θέμα του induced traffic, όπως ονομάζεται στη Βρετανία. Αυτό σημαίνει ότι όταν αυξάνεις συνεχώς τη χωρητικότητα του συστήματος, δημιουργείς και παραπάνω ζήτηση, ως αποτέλεσμα της αύξησης αυτής, με αποτέλεσμα ακόμα περισσότερη κίνηση στους δρόμους.
«Σε κάθε περίπτωση, το βλέμμα του Υπουργείου θα έπρεπε να είναι στραμμένο στην ενίσχυση των ΜΜΜ και ειδικά των μέσων σταθερής τροχιάς. Για να μιλήσουμε για τον Προαστιακό, που οι υπηρεσίες που προσφέρει στο κοινό είναι κάθε άλλο από ικανοποιητικές – παράδειγμα έχει μόλις δύο δρομολόγια την ώρα από και προς το αεροδρόμιο. Η κατάσταση όμως στο σιδηρόδρομο γενικότερα είναι απογοητευτική, ο ΟΣΕ είναι και πάλι ‘ακέφαλος’, για δεύτερη φορά μέσα στη χρονιά, έπειτα από την παραίτηση του Προέδρου του. Ειδικά σε μια κρίσιμη περίοδο – ακόμα περιμένουμε τα έργα αποκατάστασης του δικτύου από το Daniel».
Συνοψίζοντας, η Π. Πέρκα ανέφερε ότι «από ιδεοληψία χάθηκε μια πολύτιμη ευκαιρία να απενταχθεί η Αττική Οδός από το ΤΑΙΠΕΔ και να επιστρέψει στο δημόσιο. Το Ε.Δ. θα έπρεπε να προετοιμαστεί εγκαίρως για την ανάληψη της διαχείρισης, λειτουργίας και συντήρησης της Οδού. Η κυβέρνηση υπέγραψε άλλη μια Σ.Π., από την οποία κερδισμένος είναι ο Παραχωρησιούχος και χαμένοι οι πολίτες και το δημόσιο συμφέρον. Προφανώς καταψηφίζουμε».
Δείτε εδώ το video:
