Η Παγκόσμια ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, δυστυχώς, αποτελεί ακόμα μια «γιορτή» της υποκρισίας και της αποσιώπησης. Ένα καμουφλαρισμένο κάλεσμα για ισότητα και δικαιώματα, το οποίο συχνά δεν ξεπερνά την επιφανειακή του εκδοχή. Στην πραγματικότητα, η ζωή των ανθρώπων με αναπηρία στην Ελλάδα παραμένει εγκλωβισμένη σε ένα καθεστώς αδιαφορίας, περιθωριοποίησης και ανισότητας.
Η διασπάθιση χρημάτων, που δήθεν προορίζονται για την υποστήριξη των ΑμεΑ, έχει γίνει μια επιχείρηση εις βάρος αυτών των ανθρώπων. Επιχειρηματίες και οργανισμοί, που παίρνουν «χρυσά» vouchers και χρηματοδοτήσεις στο όνομα της αναπηρίας, τις χρησιμοποιούν για να γεμίσουν τις τσέπες τους και να δημιουργήσουν αναποτελεσματικά «έργα», τα οποία δεν προσφέρουν καμία ουσιαστική βελτίωση στη ζωή των ανθρώπων με αναπηρία. Κάθε φορά που ακούμε για νέα μέτρα, ποσά που δαπανώνται ή επιχορηγήσεις, το ερώτημα παραμένει το ίδιο: Πού πάνε πραγματικά αυτά τα χρήματα;
Αντί να βελτιώνεται η προσβασιμότητα σε δημόσιες υπηρεσίες, εκπαίδευση, και χώρους εργασίας, οι πραγματικοί «πόροι» συνεχίζουν να μένουν κλειδωμένοι πίσω από γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και ανούσιες διατάξεις, που δεν εξυπηρετούν την πραγματική ανάγκη. Στην Ελλάδα του 2025, να προσπαθήσει κάποιος να περάσει από την κύρια είσοδο του δημόσιου νοσοκομείου, να βρει μια είσοδο στα σχολεία, ή να φτάσει σε μια υπηρεσία του Δήμου, είναι σαν να περνά από ένα ναρκοπέδιο. Πολλές φορές, τα άτομα με κινητικά προβλήματα ή αναπηρίες δεν έχουν την δυνατότητα να προσπελάσουν τις υπηρεσίες που δικαιούνται, ακόμα κι αν υπάρχουν «πρότυπα» και «ευρωπαϊκές οδηγίες» για την προσβασιμότητα.
Όμως, η απουσία προσβασιμότητας δεν είναι απλώς φυσική. Είναι και κοινωνική. Είναι ο αποκλεισμός των ΑμεΑ από την αγορά εργασίας, από το εκπαιδευτικό σύστημα, από την υγειονομική περίθαλψη. Είναι οι νέοι άνθρωποι με αναπηρία, που δεν έχουν πρόσβαση σε εξειδικευμένα προγράμματα εκπαίδευσης ή κατάρτισης, διότι οι σχολικές μονάδες δεν διαθέτουν το απαραίτητο προσωπικό και τις υποδομές. Είναι οι ενήλικες με αναπηρία που εξαιρούνται από θέσεις εργασίας γιατί οι εργοδότες, με το πρόσχημα της «ελλιπούς προσβασιμότητας» ή της «έλλειψης κατάρτισης», τους αποκλείουν σε καθημερινή βάση από τον κόσμο της δουλειάς και της αυτονομίας ακόμα και στο Δημόσιο παρόλο που προβλέπονται θέσεις εργασίας για ΑμεΑ αυτές τις περισσότερες φορές μένουν αναξιοποίητες είτε από αδιαφορία είτε από προκατάληψη.
Η ακρίβεια και η ιδιωτικοποίηση της υγείας επιδεινώνουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Για τα ΑμεΑ, το κόστος των απαραίτητων φαρμάκων, θεραπειών και εξειδικευμένων υπηρεσιών είναι εξαιρετικά υψηλό και συχνά καθίσταται απαγορευτικό. Η πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων στον τομέα της υγείας κάνει την πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες ακόμα πιο δύσκολη για τα άτομα με αναπηρία, ενώ ταυτόχρονα αυξάνει τις κοινωνικές ανισότητες.
Η ειδική αγωγή στα σχολεία παραμένει ειδικά φέτος με τεράστιες ελλείψεις και ανοργανωσιά, με τα παιδιά με αναπηρία να βρίσκονται αντιμέτωπα με την αδιαφορία του εκπαιδευτικού συστήματος, το οποίο δεν διαθέτει την απαιτούμενη κατάρτιση, το εξειδικευμένο προσωπικό και τις υποδομές για να τα υποδεχτεί και να τα στηρίξει. Το ελληνικό σχολείο, αντί να γίνει το όχημα ένταξης και ισότητας, λειτουργεί συχνά ως εργαλείο αποκλεισμού και περιθωριοποίησης. Αντί να ενσωματώνει και να στηρίζει τα παιδιά με αναπηρία, τα ωθεί στην απομόνωση και τη σιωπή.
Τα λόγια των πολιτικών για «ίσα δικαιώματα», «συμπερίληψη» και «ευκαιρίες για όλους» μένουν κενά περιεχομένου. Η πραγματικότητα είναι πως η πολιτική που ακολουθείται στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι μόνο μη συμπεριληπτική, αλλά συχνά ενεργεί ενάντια στους ίδιους τους ανθρώπους που υποτίθεται ότι πρέπει να προστατεύει. Η κοινωνία μας έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα πλέγμα διακρίσεων που καταδικάζει τους ανθρώπους με αναπηρία σε μια ζωή γεμάτη από εμπόδια, αποκλεισμούς και ανισότητες.
Ακόμα και στις ημέρες μας, οι πολιτικοί εξακολουθούν να μιλάνε μόνο για ράμπες και ασανσέρ — λες και η αναπηρία περιορίζεται σε μια κλίση 8% και ένα κουμπί “up/down”. Και συνεχίζουν να φωτογραφίζονται σχεδόν αποκλειστικά δίπλα σε ανθρώπους με αμαξίδια, σαν να είναι αυτό το μοναδικό «πρόσωπο» της αναπηρίας. Έτσι, αγνοούν επιδεικτικά τις «αόρατες» αναπηρίες: τις ψυχικές, τις νευρολογικές, τις αισθητηριακές, τις χρόνιες, τις σύνθετες, τις σπάνιες παθήσεις. Τους ανθρώπους που δεν χωρούν στο σκηνικό της κάμερας και γι’ αυτό σχεδόν δεν υπάρχουν για την πολιτεία.
Απαιτείται αλλαγή. Και αυτή η αλλαγή δεν μπορεί να έρθει από ευχολόγια και υποκριτικές δηλώσεις. Χρειάζονται γενναία βήματα που να εξασφαλίσουν την ισότητα, την προσβασιμότητα και τη δικαιοσύνη για τα άτομα με αναπηρία. Χρειάζεται πολιτική βούληση για την καταπολέμηση της αδιαφορίας, την αποδοχή της διαφορετικότητας και την πραγματική ενσωμάτωσή της στον κοινωνικό ιστό. Είναι καιρός να σταματήσουμε να κρύβουμε πίσω από ψεύτικες υποσχέσεις και να δημιουργήσουμε μια κοινωνία που να σέβεται τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων με αναπηρία.
Η Ημέρα Αναπηρίας δεν πρέπει να είναι μόνο ημέρα αναγνώρισης, αλλά και ημέρα αγώνα για να γίνει η αλλαγή που απαιτείται. Και αν οι πολιτικοί δεν είναι έτοιμοι να την κάνουν, εμείς, οι πολίτες, θα τους αναγκάσουμε να το κάνουν.
ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ
ΝΕ ΠΕ ΚΟΖΑΝΗΣ
