Οι πόλεμοι δεν χρειάζονται πλέον κήρυξη. Γίνονται στο όνομα της δημοκρατίας, της ασφάλειας ή της ειρήνης. Όμως πίσω από τις λέξεις, κρύβεται μια σιωπηρή, διαρκής επίθεση εναντίον των λαών ξεκινώντας σήμερα από τη Μέση Ανατολή ως τη Λατινική Αμερική. Ο σύγχρονος κόσμος δεν βρίσκεται απλώς σε κρίση, βρίσκεται σίγουρα στα πρόθυρα μιας ιστορικής αναδιάταξης, όπου η κυριαρχία και η αξιοπρέπεια δοκιμάζονται ξανά.
Η πρόσφατη ρητορική του Ντόναλντ Τραμπ για «ανατροπή του Μαδούρο» δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Αντιθέτως, αποτελεί την επαναφορά του παλαιού δόγματος Μονρόε, δηλαδή εκείνου που όριζε τη Λατινική Αμερική ως «πίσω κήπο» των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η Βενεζουέλα, με τα τεράστια αποθέματα πετρελαίου και τον ιστορικό συμβολισμό του Μπολιβάρ, τόλμησε να αμφισβητήσει την οικονομική αυτοκρατορία του δολαρίου. Ο Ούγκο Τσάβες και ο Νικολάς Μαδούρο επιχείρησαν να οικοδομήσουν ένα μοντέλο λαϊκής κυριαρχίας, όπου ο φυσικός πλούτος ανήκει στους πολίτες.
Όπως φαντάζει λογικό πλέον στις μέρες μας η απάντηση των ΗΠΑ ήταν βίαιη: κυρώσεις, εμπάργκο, χρηματοπιστωτικός στραγγαλισμός, και τελικά απόπειρες πραξικοπήματος με μαριονέτες τύπου Γκουαϊδό. Στη γλώσσα των ισχυρών, η «δημοκρατία» σημαίνει υπακοή και η «ελευθερία» σημαίνει παράδοση των πόρων. Η Βενεζουέλα πλήρωσε ακριβά την απόπειρα να ορίσει μόνη της το μέλλον της.
Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Βενεζουέλα υπήρξαν ίσως μια από τις πιο βάρβαρες μορφές σύγχρονου αποκλεισμού. Οικονομική ασφυξία, λεηλασία τραπεζικών λογαριασμών, δολάρια-όπλα για την αποσταθεροποίηση του πολιτεύματος που στήριξαν μαριονέτες τύπου Γκουαϊδό, και ένας λαός που πεινά γιατί τόλμησε να ελέγξει το πετρέλαιο του. Έτσι λειτουργεί ο νεο-ιμπεριαλισμός του 21ου αιώνα: δεν χρειάζεται πια στρατούς, αλλά χρηματοπιστωτικά όπλα, ΜΜΕ και ιδιωτικούς μηχανισμούς πληροφόρησης που κατασκευάζουν συναίνεση και ενοχή.
Το ίδιο μοτίβο επαναλαμβάνεται ακόμα πιο ωμά στη Μέση Ανατολή. Η Γάζα έχει μετατραπεί σε ανοιχτό νεκροταφείο, ενώ η διεθνής κοινότητα περιορίζεται σε υποκριτικές εκκλήσεις για «αυτοσυγκράτηση». Η γενοκτονία των Παλαιστινίων μεταδίδεται ζωντανά, με τη Δύση να κλείνει τα μάτια στο έγκλημα και να χειροκροτεί το αφήγημα της «ασφάλειας του Ισραήλ».
Εδώ η υποκρισία γίνεται ολοκληρωτική βλέποντας που αυτοί που δίδασκαν ανθρωπισμό, στηρίζουν τη σφαγή όπως και εκείνοι που επικαλούνται το διεθνές δίκαιο, το ποδοπατούν καθημερινά. Η Γάζα δεν είναι απλώς τόπος μαρτυρίου, είναι ένας καθρέφτης του σύγχρονου κόσμου, όπου η ισχύς βαφτίζεται δίκαιο και η σιωπή θεωρείται ουδετερότητα.
Από τον ενεργειακό πόλεμο στην Ουκρανία μέχρι την αποσταθεροποίηση της Αφρικής, από τη Μέση Ανατολή ως τη Λατινική Αμερική, σχηματίζεται ένα ενιαίο μέτωπο επιβολής. Οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες, τα think tanks, τα lobby και οι στρατιωτικοί συνασπισμοί, δρουν συντονισμένα για την ανακατανομή των πόρων, των επιρροών και των αγορών.
Ο Τραμπ δεν είναι η «αντισυστημική» και «αντιπολεμική» φωνή που κάποιοι θέλησαν εσφαλμένα να πιστέψουν. Εκφράζει απλώς το εσωτερικό ρήγμα του αμερικανικού κεφαλαίου έχοντας από την μια πλευρά τον εθνικό προστατευτισμό εναντίον της άλλης πλευράς, μιας παγκοσμιοποιημένης ολιγαρχίας. Και οι δύο, όμως, πίνουν νερό από την ίδια πηγή, το γνωστό σε όλους μας ΚΕΡΔΟΣ.
Έτσι θα είναι ο νέος παγκόσμιος πόλεμος: χωρίς σημαίες, χωρίς ηθικά προσχήματα, χωρίς όρια. Ένας πόλεμος που δεν φαίνεται πάντα στις οθόνες, αλλά μετριέται σε ανθρώπινες ζωές, καταστροφές, προσφυγιά και πείνα.
Μέσα σε αυτήν την νέα συνθήκη λοιπόν, η αντίσταση των λαών δεν είναι απλώς ηρωική, είναι ιστορικά αναγκαία. Από την Παλαιστίνη έως τη Βενεζουέλα, από το Κονγκό ως το Ντονμπάς, οι κοινωνίες που αντιστέκονται δεν υπερασπίζονται απλώς τα εδάφη τους, υπερασπίζονται σθεναρά το δικαίωμα της ανθρωπότητας να ορίζει το πεπρωμένο της. Κάθε ριζοσπαστική πράξη κυριαρχίας, κάθε άρνηση της υποτέλειας, γίνεται μέρος ενός παγκόσμιου αγώνα για ανθρώπινη αξιοπρέπεια απέναντι στην οικονομία της βαρβαρότητας.
Αυτοί οι τοπικοί πόλεμοι είναι κρίκοι της ίδιας αλυσίδας όπου μόνο μια διεθνής συνείδηση μπορεί να τη σπάσει. Όχι η συνείδηση που είναι όμοια με αυτή των κυβερνήσεων ή των ΜΚΟ, αλλά η συνείδηση των ίδιων των λαών, που καταλαβαίνουν ότι η ελευθερία του ενός εξαρτάται από την ελευθερία του άλλου.
Συνοψίζοντας λοιπόν καταλήγω ότι το ζητούμενο πλέον δεν είναι να επιλέξουμε «πλευρά» ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση. Είναι να αναγνωρίσουμε πως και οι δύο τροφοδοτούνται από την ίδια λογική κυριαρχίας. Ο κόσμος χρειάζεται ένα νέο όραμα ελευθερίας πέρα και μακριά από αυτοκρατορίες, μπλοκ και ψευδοπατριωτισμούς. Ένα όραμα όπου οι λαοί θα μπορούν να ζουν, να παράγουν και να αποφασίζουν χωρίς να τους επιβάλλεται η «δημοκρατία» του δολαρίου ή η «ειρήνη» των πυραύλων.
Έτσι, η Ιστορία ξανανοίγει τον κύκλο της. Μπροστά μας απλώνεται ένα νέο Ψυχροπολεμικό σκηνικό, μόνο που αυτή τη φορά δεν υπάρχει πια καμία ψευδαίσθηση «ανθρωπισμού». Ο πόλεμος είναι γυμνός και ωμός, όπως και το ψέμα που τον συνοδεύει. Όμως μέσα σε αυτόν τον εφιάλτη γεννιέται και η ελπίδα, η ελπίδα μιας νέας διεθνούς συνείδησης, που θα βλέπει τη Βενεζουέλα και τη Γάζα όχι ως “μακρινούς τόπους”, αλλά ως καθρέφτες του δικού μας μέλλοντος.