Προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας
Θέμα: «Παραμένουν χωρίς πρόσβαση στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας οι ενεργειακές κοινότητες και οι μικρές επενδύσεις Α.Π.Ε».
Η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στην διαδικασία της Πράσινης Μετάβασης αποτελεί αναγκαίο και απαράβατο όρο για την επιτυχή υλοποίησή της, καθώς μόνο με αυτό τον τρόπο μπορεί να υπάρξει διάχυση του οφέλους και, παράλληλα, μέριμνα για σεβασμό στις περιβαλλοντικές, ενεργειακές, οικονομικές κι εργασιακές συνθήκες.
Ειδικότερα, οι ενεργειακές κοινότητες, οι μικρές μονάδες Α.Π.Ε και οι επενδύσεις μικρής κλίμακας πρέπει να έχουν ευχερή πρόσβαση σε όλα τα στάδια αδειοδότησης, χρηματοδότησης και σύνδεσης ακριβώς για να υπάρξει πλουραλισμός και αποκέντρωση, χωρίς τον υπερσυγκεντρωτισμό των μεγάλων φωτοβολταϊκών έργων.
Οι ενεργειακές κοινότητες, που θεσμοθετήθηκαν από την Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με το Ν.4513/2018, επιτρέπουν σε φυσικά και νομικά πρόσωπα, Ν.Π.Δ.Δ., Ο.Τ.Α. να συμμετέχουν στην διαδικασία της μετάβασης. Το 2015 – 2019 υπήρξε, δε, ειδική πρόνοια και χρηματοδότησή τους στο πλαίσιο του Εθνικού Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης -του πρώτου πανευρωπαϊκά- το 2018.
Η νομοθεσία δίνει το δικαίωμα -αν και μεσολάβησαν δύο χρόνια αδράνειας και εγκατάλειψης από τη Ν.Δ. – για σχετική προτεραιότητα στις αιτήσεις που υποβάλλονται από ενεργειακές κοινότητες στις οποίες συμμετέχουν Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, από ενεργειακές κοινότητες που δεν διανέμουν κέρδη ή από ενεργειακές κοινότητες στις οποίες συμμετέχουν περισσότερα από 60 μέλη ενώ, παράλληλα, υφίσταται κατάλογος προτεραιότητας στις αιτήσεις των λιγνιτικών περιοχών.
Δυστυχώς, ωστόσο, η εικόνα ακόμα και σήμερα είναι εντελώς διαφορετική καθώς πληροφορούμαστε ότι ο Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. απορρίπτει τα αιτήματα που κατατίθενται τόσο γενικά, όσο και ειδικότερα στη Δυτική Μακεδονία, με συνηθέστερη αιτίαση ότι το δίκτυο είναι πλήρες και χρήζει αναβάθμισης για να δεχτεί νέα έργα.
Παρά το γεγονός ότι οι μικρές επενδύσεις και οι ενεργειακές κοινότητες βιώνουν μεγάλη γραφειοκρατική διαδικασία και σημαντικό οικονομικό κόστος, απορρίπτονται από τη σύνδεση με το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός που εγείρει πολλά ερωτηματικά για την βούληση της κυβέρνησης να στηρίξει τα συγκεκριμένα έργα, ενώ επιπρόσθετα δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα στους παραγωγούς (στασιμότητα, τρέχοντα έξοδα χωρίς ανταπόδοση, απεντάξεις από εθνικές και ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις κ.λ.π).
Συνεχίζεται, με αυτό το κώλυμα, η έγερση εμποδίων που έχει ορθωθεί από τη Ν.Δ. στις ενεργειακές κοινότητες και τις μικρές επενδύσεις, με αποκορύφωμα την υποχρέωση τους να συμμετέχουν σε διαγωνιστικές διαδικασίες με ασφυκτικές προθεσμίες, δρακόντειες προϋποθέσεις και υπερβολικά έξοδα. Παρατηρείται το φαινόμενο δηλαδή, αντί να ενισχυθούν με θεσμικές και οικονομικές παρεμβάσεις, να υφίστανται αποκλεισμούς την ώρα που εδώ και 8 περίπου μήνες το κόστος των ορυκτών καυσίμων έχει εκτοξευτεί.
Τέλος, ακόμα και για πολύ μικρές μονάδες που κινούνται στο πλαίσιο της αυτοκατανάλωσης ( π.χ Πρόγραμμα Εξοικονομώ – Αυτονομώ, ΦΒ στην στέγη, αγροτικό ρεύμα και αποθήκες), υφίσταται ο αποκλεισμός, γεγονός που ναρκοθετεί την διάχυση των οφελών από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Την ίδια ώρα, δεν φαίνεται να συμβαίνει το ίδιο στην περίπτωση μεγάλων έργων ΑΠΕ, τα οποία έχουν διασφαλισμένους όρους σύνδεσης, ενώ έκπληξη προκαλεί και το γεγονός ότι ορισμένες εταιρείες φαίνεται να προχωρούν σε νέα έργα, υποσχόμενες σε μεριδιούχους εξασφαλισμένη σύνδεση.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε επίκαιρη κοινοβουλευτική ερώτηση που είχε συζητηθεί στις 15 Νοεμβρίου 2021 με πρωτοβουλία της Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ. κ. Πέτης Πέρκα, είχε δεσμευτεί για ανεύρεση και ύπαρξη ηλεκτρικού χώρου, χωρίς ωστόσο να κάνει ειδική μνεία στα μικρά φβ έως 3 MW. Δεσμεύσεις για την αναβάθμιση των δικτύων στις λιγνιτικές περιοχές και την δημιουργία νέων υποσταθμών, που έγιναν κατά την επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στη Δυτική Μακεδονία τον Νοέμβριο του 2021, δεν φαίνεται να υλοποιούνται, ενώ δεν φαίνεται να ενεργοποιείται άμεσα χρηματοδότηση των εν. κοινοτήτων.
Συμπερασματικά, την ώρα που σήμερα η χώρα παράγει μόλις το 18% του ρεύματος που χρησιμοποιεί (ενώ, πριν 5 – 6 χρόνια το ποσοστό ανερχόταν στο 35 – 40%) και είναι, με ευθύνη της κυβέρνησης, εξαρτημένη από ένα πανάκριβο και εισαγόμενο ορυκτό καύσιμο, το φυσικό αέριο, δεν υφίστανται οι προϋποθέσεις για την ενεργειακή μετάβαση και την στήριξη των μικρών παραγωγών και των κοινοτήτων.
Επειδή οι εξαγγελίες περί πράσινης μετάβασης και ενίσχυσης των μικρών και μεσαίων παραγωγών ΑΠΕ δεν υλοποιούνται,
Επειδή οι μικρές Ενεργειακές Κοινότητες και οι μικρές επενδύσεις δεν εντάσσονται στο σύστημα, με αποτέλεσμα οι χρηματοδοτήσεις και οι επενδύσεις να είναι μετέωρες και ο κίνδυνος απένταξης από εθνικές και ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις μεγάλος,
Επειδή οι μικρές επενδύσεις για αυτοκατανάλωση (φβ στέγης, αγροτικό ρεύμα, ψυγεία μεταφοράς και αποθήκευσης) παραμένουν εκτός δικτύου,
Επειδή η αδικία που υφίσταται η Δυτική Μακεδονία λόγω της πρόχειρης και βίαιης απολιγνιτοποίησης είναι πρωτοφανής,
Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:
1.Τι προτίθεται να κάνει για την αναβάθμιση των δικτύων του Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. ώστε να ενταχθούν άμεσα οι ενεργειακές κοινότητες και τα μικρά φωτοβολταϊκά έργα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αγροτών και κατοικιών;
- Πόσος είναι ο διαθέσιμος χώρος για την εγκατάσταση φβ σταθμών έως 3 MW στις λιγνιτικές περιοχές;
- Προτίθεται το Υπουργείο να δώσει έγκριση για σύνδεση κατά προτεραιότητα σε έργα φωτοβολταϊκών στέγης, ιδιοπαραγωγής, έργων αλλαγής-εκσυγχρονισμού του αγροτικού παραγωγικού μοντέλου και των ενεργειακών κοινοτήτων;
Η ερωτώσα Βουλευτής
Βέττα Καλλιόπη
